Problemy i wyzwania polskiego systemu udzielania ochrony międzynarodowej

• Autorzy: Dorota Heidrich , Justyna Nakonieczna-Bartosiewicz

Warianty tytułu

Problems and Challenges of the Polish System of International Protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule dokonano analizy polskiego systemu udzielania ochrony międzynarodowej osobom poszukującym schronienia na terytorium RP, z uwzględnieniem perspektywy uchodźców korzystających z rozwiązań oferowanych przez Polskę. Opracowanie wykorzystuje dodatkowo wyniki badań empirycznych uzyskanych na podstawie przeprowadzonych przez autorki w okresie od listopada 2015 r. do lutego 2016 r. wywiadów z uchodźcami. Stanowią one ilustrację i uzupełnienie analizy polskiego prawno-instytucjonalnego systemu ochrony uchodźców i pomocy udzielanej im w kraju. Zestawienie tych dwóch źródeł informacji pozwala na znalezienie potencjalnych różnic między formalnymi uwarunkowaniami sytuacji uchodźców w Polsce a jej subiektywną oceną dokonaną przez nich samych. W artykule stwierdzono, że system instytucjonalno-prawny w Polsce w zasadzie nie różni się znacząco od rozwiązań przyjętych w innych krajach Unii Europejskiej, natomiast elementy, takie jak klimat społeczny i nastawienie państwa do realizacji zobowiązania do udzielania ochrony, co można określić mianem kultury przyjęcia, stanowią najważniejszą przyczynę niskiej oceny przyjazności Polski jako kraju docelowego.(abstrakt oryginalny)

EN

The authors of the article analyse the Polish system of providing international protection to people who seek sanctuary in Poland, taking into account the views of refugees who benefit from the solutions offered by Poland. The study takes advantage of the results of empirical research conducted by the authors between November 2015 and February 2016 in the form of interviews with refugees, which illustrate and complement the analysis of the Polish legal institutional system of providing assistance and protection to refugees in Poland. By combining these two sources of information the author identifies potential differences between the formal determinants of the refugees' situation in Poland and the refugees' subjective perception of it. The main thesis of the article comes down to the statement that essentially the legal institutional system in Poland does not differ significantly from the solutions adopted in the other countries of the European Union, while elements such as the social climate and the state's attitude to the responsibility to provide protection, which can be referred to as 'culture of acceptance', constitute the most important reason for the rather negative opinion of Poland as a target country.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uchodźcy; Kryzys migracyjny; Prawo międzynarodowe

EN

Refugees; Migrant crisis; International law

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2016
• Tom: 52
• Numer: nr 2
• Strony: 251--274

Twórcy

autor

Dorota Heidrich

• Uniwersytet Warszawski

autor

Justyna Nakonieczna-Bartosiewicz

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), Conclusion on Local Integration, 7.10.2005, nr 104(LVI) http://www.refworld.org/docid/4357a91b2.html (data dostępu: 4.02.2016).
• M. Chamarczuk, Omówienie konferencji Imigranci w Europie. Kultura przyjęcia, w: J. Balicki, M. Chamarczuk (red.), Wokół problematyki migracyjnej. Kultura przyjęcia, Rządowa Rada Ludnościowa, Międzyinstytutowy Zakład Badań nad Migracją, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2013, s. 395
• Orędzie Papieża Franciszka na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2015 r., Watykan, 3.09.2014 r., https://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa-francesco_20140903_world-migrants-day-2015.html (data dostępu: 7.01.2016).
• T. Huddleston, O. Bilgili, A.-L. Joki, Z. Vankova, Migrant Integration Policy Index 2015, http://www.mipex.eu/ (data dostępu: 18.01.2016).
• P. Sasnal, Exodus z Syrii. Migranci i uchodźcy z Bliskiego Wschodu, "Rocznik Strategiczny" 2015/2016, t. 21, s. 351 i nast.
• J. Nakonieczna-Bartosiewicz, Migracyjny szok czy migracyjna histeria?, "Rocznik Strategiczny" 2015/2016, t. 21, s. 370-372
• M. Duszczyk, Czy migracje położą kres UE?, "Rocznik Strategiczny" 2015/2016, t. 21, s. 361-363.
• M. Sułek, Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa 2004.
• P.T. Jackson, Can ethnographic techniques tell us distinctive things about world politics?, "International Political Sociology" 2008, t. 2, nr 1, s. 91-93;
• H. Schreiber, Metoda etnograficzna w badaniu stosunków międzynarodowych - uwagi wstępne, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2016, t. 52, nr 1.
• J.N. Rosenau, People Count! Networked Individuals in Global Politics, Paradigm Publishers, Boulder-London 2008, s. 1.
• H. Schreiber , Zostańmy heretykami! Próba antropologizacji stosunków międzynarodowych, w: Kultura w stosunkach międzynarodowych, t. 2: G. Michałowska, J. Nakonieczna, H. Schreiber (red.), Pułapki kultury, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.
• A. Cichanowicz, L. Gibadło (współpraca), Niemiecki problem z "uchodźcami". Najpoważniejszy test dla Merkel i wielkiej koalicji, "Komentarze OSW", 11.09.2015, nr 182, s. 4.
• Aid to refugees: How do European countries compare?, EurActiv, http://www.euractiv.com/section/justice-home-affairs/news/aid-to-refugees-how-do-european-countries-compare/ (data dostępu: 18.02.2016).
• Syrian Refugees: A Snapshot of the Crisis - in the Middle East and Europe (Sweden: Stories from Stockholm), http://syrianrefugees.eu/?page_id=622 (data dostępu: 2.02.2016
• https://soundcloud.com/ilan-moss/ (data dostępu: 27.10.2016).
• Konwencjia dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515), zmienionej Protokołem do tyczącym statusu uchodźców, sporządzonym w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 517
• B. Wierzbicki, Uchodźcy w prawie międzynarodowym, Warszawa 1993
• G.S. Goodwin-Gill, J. McAdam, The Refugee in International Law, Oxford 2007; A. Potyrała, Współczesne uchodźstwo: próby rozwiązania międzynarodowego problemu, Poznań 2005.
• J. Crisp, The Local Integration and Local Settlement of Refugees: A Conceptual and Historical Analysis, New Issues in Refugee Research Series, Working Paper, nr 102, UNHCR, Geneva 2004, s. 1, http://www.unhcr.org/407d3b762.html (data dostępu: 24.01.2016).
• A New Beginning: Refugee Integration in Europe: Outcome of an EU Funded Project on Refugee Integration Capacity and Evaluation (RICE), UNHCR, wrzesień 2013 r., s. 14-15, http://www.refworld.org/pdfid/522980604.pdf (data dostępu: 24.01.2016).
• Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Premiera Rządu RP z dnia 5 października 2015 r., sygn. V.543.9.2015.MS, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Do_PRM_ws_uchodzcow. pdf (data dostępu: 15.12.2015).
• D. Baker, Challenges and proposed alternatives for EU policy in managing migration from its southern borders, "Studia Europejskie" 2016, nr 1, s. 134-135.
• Profesor Halina Grzymała-Moszczyńska: Wśród uchodźców w Turcji nie spotkałam nikogo, dla kogo Bóg byłby powodem do wzniecania konfliktu, wywiad z H. Grzymałą-Moszczyńską przeprowadzony przez M. Borowską, "Wysokie Obcasy", 24.10.2015, http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,-19058085,rowni-choc-rozni.html (data dostępu: 12.12.2015)
• J. Balicki, P. Stalker, Polityka imigracyjna i azylowa. Wyzwania i dylematy, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2006.
• A. Florczak, Uchodźcy w Polsce. Między humanitaryzmem a pragmatyzmem, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003
• A.Grzymała-Kazłowska, R. Stefańska, Cudzoziemcy korzystający z ochrony w Polsce, "Studia BAS" 2014, nr 4(40)
• Ł. Żołądek (red.), Migracje i polityka migracyjna, s. 199-200.
• J. Balicki, Imigranci i uchodźcy w Unii Europejskiej. Humanizacja polityki imigracyjnej i azylowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2012
• I. Oleksiewicz, Uchodźcy w Unii Europejskiej. Aspekty prawne i polityczne, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2006
• O. Raczycki, Wspólny Europejski System Azylowy i Acquis wobec kryzysu migracyjnego w Europie, "Rocznik Strategiczny" 2015/2016, t. 21, s. 416-423.
• art. 106 ustawy o udzielaniu ochrony; por. także Dyrektywa Rady 2001/55/WE z 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między Państwami Członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami (Dz. U. WE z 7.08.2001 L 212/12).
• Urząd ds. Cudzoziemców: http://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/. http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableActiondo?tab=table&plugin=1&pcode=tps00192&language=en (data dostępu: 12.02.2016).
• Urząd ds. Cudzoziemców, Dane liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w pierwszej połowie 2015 roku,,http://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/ (data dostępu: 10.02.2016).
• Sprawa nr V.542.32.2014.MS. Odpowiedź Komendanta Głównego Straży Granicznej nr KG CU 1405/IV/MK/15, cyt. za: Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich . Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Premiera Rządu RP z dnia 5 października 2015 r., sygn. V.543.9.2015.MS
• Migracja to nie przestępstwo. Sytuacja cudzoziemców w ośrodkach zamkniętych, http://www.pah.org.pl/m/3262/Migracja_to_nie_przestepstwo_Sytuacja_cudzoziemcow_w_osrodkach_zamknietych. pdf (data dostępu: 15.02.2016).
• D. Cegiełka, A. Chrzanowska, W. Klaus, K. Wencel, Przestrzeganie praw cudzoziemców umieszczonych w ośrodkach strzeżonych. Raport z monitoringu, "Analizy, Raporty, Ekspertyzy" 2011, nr 2, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
• Rodzaje przyznawanej pomocy, http://udsc.gov.pl/uchodzcy-2/pomoc-socjalna/system-pomocy-socjalnej/rodzaje-przyznawanej-pomocy/ (data dostępu: 12.02.2016).
• Migrationsverket, Financial Support, http://www.migrationsverket.se/English/Private-individuals/ Protection-and-asylum-in-Sweden/While-you-are-waiting-for-a-decision/Financial-Support.html (data dostępu: 10.02.2016).
• Refugees' benefits around Europe, https://infogr.am/refugees_benefits_in_europe (data dostępu: 20.02.2016).
• Świadczenia z pomocy społecznej udzielane cudzoziemcom w 2014 roku na wsparcie indywidualnych programów integracji, MPiPS 2015, http://www.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/1_NOWA%20STRONA/Pomoc%20spoleczna/cudzoziemcy/2014%20-%20pomoc%20w%20PCPR%20i%20OPS%20dla%20cudzoziemcow.pdf (data dostępu: 10.02.2016).
• K. Wysieńska, Gdzie jest mój dom? Bezdomność i dostęp do mieszkań wśród ubiegających się o status uchodźcy, uchodźców i osób z przyznaną ochroną międzynarodową w Polsce, UNHCR, Warszawa 2013, s. 8.
• Bezdomność uchodźców w Polsce - wyniki badania pilotażowego, ISP, Warszawa 2010.
• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm. - art. 94a
• A. Chrzanowska, Asystent kulturowy - innowacyjny system pracy w szkołach przyjmujących dzieci cudzoziemców, Analizy - Raporty - Ekspertyzy, nr 5, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej 2009.
• Uzyskaj numer PESEL (dla cudzoziemców), OBYWATEL.GOV.PL: informacje i usługi przyjazne obywatelom, https://obywatel. gov.pl/dokumenty-i-dane-osobowe/uzyskaj-numer-pesel-dla-cudzoziemcow (data dostępu: 12.02.2016).
• Sondaż: Prawie 60 proc. Polaków mówi "nie" przyjmowaniu uchodźców, RMF 24, http://www.rmf24.pl/raporty/raport-fala-uchodzcow/najnowsze-fakty/news-sondaz-prawie-60-proc-polakow-mowi-nie-przyjmowaniu-uchodzco,nId,2147574 (data dostępu: 18.02.2016).
• Polityka migracyjna Polski - stan obecny i postulowane działania, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 31 lipca 2012 r., Zespół ds. Migracji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2012.
• Plan wdrażania dla dokumentu "Polityka migracyjna Polski - stan obecny i postulowane działania, Zespół ds. Migracji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2014.
• Measures to tackle the refugee crisis, http://www.government.se/contentassets/f8effa03946941-c5987f7ae76b356a02/agreement-measures-to-tackle-the-refugee-crisis.pdf
• Government proposes measures to create respite for Swedish refugee reception, http://www.government.se/articles/2015/11/government-proposes-measures-to-create-respite-for-swedish-refugee-reception/ (data dostępu: 12.02.2016).
• Government decides to prolong internal border controls again, http://www.government.se/articles/2016/01/government-decides-to-prolong-internal-border-controls-again/
• Government decides to temporarily reintroduce internal border control, http://www.government.se/articles/2015/11/government-decides-to-temporarily-reintroduce-internal-border-controls/ (data dostępu: 10.02.2016).
• K. Tubylewicz, Szwecja - polityka migracyjna bez tabu, "Krytyka Polityczna - Dziennik Opinii", 28.01.2016, http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/swiat/20160127/tubylewicz-szwecja-polityka-migracyjna-bez-tabu