Turyści vs. mieszkańcy. Wpływ nadmiernej frekwencji turystów na proces gentryfikacji miast historycznych na przykładzie Krakowa

• Autorzy: Zygmunt Kruczek

Warianty tytułu

Tourists vs. Residents. The Influence of Excessive Tourist Attendance on the Process of Gentrification of Historic Cities on the Example of Kraków

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nadmierna koncentracja ruchu turystycznego prowadzi do zatłoczenia atrakcyjnych miejsc, efektu przereklamowania i agresywnej komercjalizacji, co obniża poziom estetycznych doznań turystów i skutkuje degradacją naturalnych zasobów. Efektem nadmiernej frekwencji turystów jest wzrost cen usług, mieszkań i nieruchomości. W miastach historycznych, takich jak Kraków, prowadzi do wyludnienia historycznych dzielnic i zmiany ich funkcji, stają się one sztuczną enklawą nasyconą usługami turystycznymi i zatracają dawny charakter. Ten proces gentryfikacji spowodowany turystyfikacją miasta historycznego zaprezentowano w artykule na przykładzie Krakowa. Wskazano na skutki nadmiernej frekwencji turystów w centrum starego Krakowa, opisano problemy mieszkańców, jak i podejmowane działania władz samorządowych zmierzające do ograniczenia dysfunkcji turystyki w mieście. Stopień gentryfikacji śródmieścia Krakowa przedstawiono za pomocą porównania danych statystycznych dotyczących liczebności stałych mieszkańców oraz liczby turystów. (abstrakt oryginalny)

EN

The excessive concentration of tourist traffic leads to the crowding of attractive places, the effect of over-advertising and aggressive commercialization, which reduces the level of aesthetic tourist experience and results in degradation of natural resources. The increase in the prices of services, flats and real estate is the effect of excessive tourist attendance. In historical cities such as Kraków, it leads to the depopulation of historic districts and changes their functions, they become an artificial enclave saturated with tourist services and lose their former character. This process of gentrification caused by the tourism in a historical city is presented in an article on the example of Kraków. The effects of the excessive attendance of tourists in the center of old Kraków were pointed out, the problems of residents as well as the actions taken by local authorities aimed at reducing the dysfunction of tourism in the city were described. The degree of gentrification of the city center of Kraków was presented by means of a comparison of statistical data on the number of permanent residents and the number of tourists. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyczne atrakcje; Gentryfikacja; Analiza ruchu turystycznego; Turystyka miejska

EN

Tourist attraction; Gentrification; Analysis of tourist movement; Urban tourism

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 3
• Strony: 29--41

Twórcy

autor

Zygmunt Kruczek

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• Ciesiółka P., Gentryfikacja jako efekt rewitalizacji. Przykład Poznania. http://www.urbanistyka.info/content/gentryfikacja-jako-efekt-rewitalizacji-przyk ad-poznania
• Doxey G. V., 1976, When enough's enough: the native are restlessin Old Niagara, "Heritage", Canada, 2 (2)
• Drabik P., 2017, Turyści wypędzają stałych mieszkańców, "Dziennik Polski" z 25.08.2017
• Garrod B., 2003, Managing visitor impacts, [in:] A. Fyall, B. Garrod, A. Leask (ed.), Managing Visitor Attractions. New Directions, Butterworth-Heinemann, Oxford, 124-139
• Gierak-Onyszko J., 2017, Good bye Berlin. "Polityka" 5.09.2017
• Glass R. L., 1964, London: aspects of change, Vol. 3, MacGibbon&Kee
• Gotham K. F., 2005, Tourism gentrification: The case of new Orleans' vieuxcarre (French Quarter), "Urban Studies", 42(7), s. 1099-1121
• Graja-Zwolińska S., 2009, Rola wskaźnika chłonności turystycznej w kształtowaniu przestrzeni turystycznej parków narodowych. (2009). Studia i materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, t. 11, nr 23
• Gravari-Barbas M., Guinand S. (red.), 2017, Tourism & Gentrification in Contemporary Metropolises: International Perspectives, Taylor & Francis
• Kostrowicki A. S., 1970, Zastosowanie metod geobotanicznych w ocenie przydatności terenu dla rekreacji i wypoczynku, "Przegląd Geograficzny", t. 42, z. 4
• Kowalczyk-Anioł A., Afshar A., 2018, Gentryfikacja turystyczna jako narzędzie rozwoju miasta. Przykład Meszhed w Iranie, "Turystyka Kulturowa", nr 2, s. 7-25
• Kowalczyk-Anioł J., Włodarczyk B., 2017, Przestrzeń turystyczna przestrzenią konfliktu, "Prace i Studia Geograficzne", 62(2), s. 55-73
• Kowalczyk-Anioł J., Zmyślony P., 2017, Turystyka miejska jako źródło protestów społecznych: przykłady Wenecji i Barcelony, "Turystyka Kulturowa", nr 2, s. 7-36
• Krawczyk Z., 2007, O turystyce i rekreacji. Studia i szkice, Wyd. Almamer, Warszawa
• Kruczek Z., ,Zmyślony P., 2014, Regiony Turystyczne, Proksenia, Kraków
• Kruczek Z., 2017, Frekwencja w polskich atrakcjach turystycznych 2011-2015. Dynamika, trendy, studia przypadku, Proksenia, Kraków
• Kursa M., 2017, Choć turyści zadeptują miasto, krakowianie chcą ich jeszcze więcej, "Gazeta Wyborcza", z 01.12.2017, s. 7
• Kuźniar W., 2015, Postawy lokalnej społeczności wobec rozwoju turystyki wiejskiej i ich konsekwencje dla obszaru recepcji, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 42
• Liszewski S., 2009, Przestrzeń turystyczna Polski. Koncepcja regionalizacji turystycznej, "Folia Turistica", nr 21, 17-30
• Mika M., 2007, Przemiany pod wpływem turystyki na obszarach recepcji turystycznej, [w:] W. Kurek, (red.), Turystyka, PWN Warszawa
• Murzyn-Kupisz M., 2006, Kazimierz. Środkowoeuropejskie doświadczenie rewitalizacji, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
• Niezgoda A., 2006, Obszar recepcji turystycznej w warunkach rozwoju zrównoważonego, Wyd. AE Poznań
• Novy J, Colomb C., 2016, Urban tourism and its discontents: an introduction, [in:] Colomb C., Novy J. (ed.), Protest and resistance in the tourist city, Routledge, London, s. 1-30
• Nowacki M., 2014, Zarządzanie atrakcjami turystycznymi w świetle aktualnych badań. "Folia Turistica", nr 31, s. 31-51
• Okiem Przewodniczącego: Kraków dla turystów czy mieszkańców? Podejście drugie. Wywiad z Przewodniczącym rady Miasta Krakowa. https://radamiastakrakowa.wordpress.com/2017/10/12/okiem-przewodniczacego-krakow-dla-turystow-czy-mieszkancow-podejscie-drugie/ [05.05.2018]
• Opillard F., 2017, From San Francisco's 'Tech Boom 2.0' to Valparaiso's UNESCO World Heritage Site, [in:] Colomb C., Novy J. (ed.), Protest and resistance in the tourist city, Routledge, London, s. 129-151
• Overoturism w turystyce kulturowej, 2018, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, "Turystyka Kulturowa", nr 2, s. 134-150
• Pawlicki J., 2017, Śmierć Wenecji, "Newsweek", 10-16.07, s. 55-57
• Pawlusiński R., 2017, Ekonomia współdzielenia: istota zjawiska i wyzwania dla sektora turystyki w miastach, [w:] M. Drewnik, M. Mika (red.), Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa. Prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi, IGiGP UJ, Kraków, s. 179-191
• Przecławski L., 1973, Turystyka a wychowanie, Nasza Księgarnia, Warszawa
• Ruch turystyczny w Krakowie w 2016 roku, 2017, Monografia. K. Borkowski (red.), Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków
• Rudnicki R., 2010, Gentryfikacja: przyczyny, mechanizmy działania, warszawskie przykłady i zjawiska. "Przegląd Anarchistyczny", nr 11, Poznań
• Russo A. P., 2002, Cultural clusters and tourism development: the challenge of Venice, [in:] Culture: A Driving Force for Urban Tourism - Application of Experiences to Countries in Transition, D. A. Jelinčić (ed.), Proceedings of the 1st International Seminar on Culture, Institute for International Relations, Zagreb
• Russo A. P., 2002a, The "vicious circle" of tourism development in heritage cities, "Annals of Tourism Research", Vol. 20, nr 1, s. 165-182
• Seweryn R., Berbeka J., Niemczyk A., Borodako K., 2017, Wpływ ekonomiczny turystyki na gospodarkę Krakowa, Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków
• Szromek A., 2012, Wskaźniki funkcji turystycznych. Koncepcja wskaźnika funkcji turystycznej i uzdrowiskowej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice
• Thurnell-Read T., 2011, Tourism Place and Space. British Stag Tourism in Poland, "Annals of Tourism Research", Vol. 39, nr 2, s. 801-819
• Włodarczyk B., 2009, Przestrzeń turystyczna: istota, koncepcje, determinanty rozwoju, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Wskaźniki i normy użytkowania turystycznego obszarów, miejscowości, obiektów, szlaków, 1978, S. Regel (red.), Instytut Turystyki, Warszawa