Problem marnotrawstwa i strat wobec zachowania bezpieczeństwa żywnościowego w ujęciu międzynarodowym

• Autorzy: Joanna Michalczyk , Wawrzyniec Michalczyk

Warianty tytułu

The Problem of Waste and Loss in the Face of Maintaining Food Security at the International Level

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie strat i marnotrawstwa żywności jest głównym problemem współczesnej gospodarki światowej. Na szczególną uwagę zasługuje powiązanie go z bezpieczeństwem żywnościowym. To ostatnie, leżące w kręgu zainteresowania globalnych i regionalnych organizacji międzynarodowych (i nie tylko), próbuje się zachować m.in. przez realizację różnorodnych działań ukierunkowanych na ograniczanie zjawiska strat i marnotrawstwa pożywienia. Istotne w tym kontekście są działania struktur unijnych, które wniosły znaczny wkład w utożsamianie się społeczeństwa z przytoczonymi wyzwaniami i w głębszą jego edukację w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami żywnościowymi. Celem opracowania jest przedstawienie istoty problemu strat i marnotrawstwa żywności oraz ukazanie jego wpływu na zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego. Do przygotowania publikacji wykorzystano metodę opisową, analizę krytyczną literatury oraz wnioskowanie oparte na indukcji i dedukcji.(abstrakt oryginalny)

EN

The issue of food loss and waste is a leading problem in the modern world economy. Particularly noteworthy is its connection with food security. The latter, being in the field of interest of global and regional international organisations (and not only them), is tried to keep, among others, with the implementation of various activities aimed at limiting the phenomenon of food loss and waste. In this contect, noteworthy are the activities of the EU structures, which have made a significant contribution to the identification of society with the mentionedchallenges and to its deeper education in the rational management of food resources. The aim of the study is to present the essence of the problem of food loss and waste and to show its impact on the maintaining food security. The descriptive method, the critical analysis of literature and inference based on induction and deduction were used to prepare the publication.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność; Marnotrawienie żywności; Bezpieczeństwo żywnościowe

EN

Food; Food waste; Food security

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3 (63)
• Strony: 50--69

Twórcy

autor

Joanna Michalczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Wawrzyniec Michalczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• ARiMR, 2019, Zasady dla uczestników mechanizmu: Dalsze wsparcie kryzysowe producentów owoców, http://www.arimr.gov.pl/rynki-rolne/embargo-rosyjskie/zasady-dla-uczestnikow-mechanizmu- dalsze-wsparcie-kryzysowe-producentow-owocow.html (01.02.2019).
• Banki Żywności, 2013, Zapobieganie marnowaniu żywności z korzyścią dla społeczeństwa, Federacja Polskich Banków Żywności, Warszawa.
• CDR, 2009, Nowe unijne normy jakościowe dla owoców i warzyw, https://www.cdr.gov.pl/index.php/ aktualnoci-mainmenu-61/515-nowe-unijne-normy-jakociowe-dla-owocw-i-warzyw, 01.02.2019.
• Dupont, 2017, Światowy indeks bezpieczeństwa żywnościowego 2017, http://www.dupont.pl/content/ dam/dupont/corporate/news-events/press-releases/documents/2017-Poland-Pressreleases-Swiatinfografika- GFSI2017.pdf (01.02.2019).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy, L 312, 22.11.2008, s. 3-30.
• ETO, 2016, Zwalczanie marnotrawienia żywności - szansą dla UE na poprawę efektywności gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Luksemburg.
• EUFIC, 2017, Zmniejszmy marnotrawstwo żywności, https://www.eufic.org/pl/food-safety/article/lets- -reduce-food-waste (01.02.2019).
• FAO, 1995, Kodeks odpowiedzialnego rybołówstwa, FAO, Rzym.
• FAO, 2011, Global Food Losses and Food Waste, FAO, Rzym.
• FAO, 2019, Think, Eat, Save: FAO, UNEP and partners launch global campaign on food waste, http:// www.fao.org/news/story/en/item/168515/icode (01.02.2019).
• Gulbicka B., 2009, Problemy wyżywienia w krajach rozwijających się, IERiGŻ, Warszawa.
• Hedden S., Hughes B.B., Rothman D.S., Markle A.J., Maweni J., Mayaki I.A., 2016, Ending Hunger in Africa. The Elimination of Hunger and Food Insecurity on the African Continent by 2025. Conditions for Success, NEPAD.
• IGR, 2018, Marnotrawstwo żywności będzie opodatkowane, http://wiescirolnicze.pl/newsy/marnotrwastwo- zywnosci-bedzie-opodatkowane/ (01.02.2019).
• Jaros B., 2014, Pomiar zrównoważonej konsumpcji, Optimum. Studia Ekonomiczne, nr 3, s. 169-183.
• JCK, 2015, Rosja niszczy, Zachód marnuje, Gość Niedzielny (23.08.2015).
• JK, 2016, Bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności, http://www.farmer.pl/agroskop/ analizy-i-komentarze/bezpieczenstwo-zywnosciowe-i-bezpieczenstwo-zywnosci,62449.html (01.02.2019).
• Kapusta F., 2012, Agrobiznes, Difin, Warszawa.
• Kawczyńska M., 2016, Podziel się jedzeniem, czyli moda na foodsharing, https://tygodnik.tvp. pl/28308552/podziel-sie-jedzeniem-czyli-moda-na-foodsharing (01.02.2019).
• KE, 2014a, Bezpieczeństwo żywności. "Od pola do stołu" - bezpieczna i zdrowa żywność dla każdego, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg.
• KE, 2014b, Horizon 2020 w skrócie, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg.
• KE, 2016, Ograniczenie marnowania żywności: odpowiedź UE na globalne wyzwanie, http://europa. eu/rapid/press-release_MEMO-16-3989_pl.pdf (01.02.2019).
• KE, 2019, FOOD 2030: UE finansuje innowacyjne badania w celu przygotowania systemu żywnościowego na przyszłe wyzwania, https://cordis.europa.eu/article/id/400948-food-2030-innovative-euresearch- ensures-food-system-is-future-ready/pl (01.02.2019).
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Zamknięcie obiegu - plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, COM/2015/0614 final.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności, COM/2017/0713 final.
• Księżopolski K.M., 2011, Bezpieczeństwo ekonomiczne, Elipsa, Warszawa.
• Kurowska M., 2017, Jedz, dziel się i kochaj. Fenomen jadłodzielni i foodsharingu, https://wethecrowd. pl/przewodnik-sharing-economy-4-foodsharing (01.02.2019).
• Kwasek M., 2016, Zrównoważona konsumpcja żywności sposobem na zmniejszenie marnotrawstwa żywności, https://www.ierigz.waw.pl/download/19559-dr_hab._M._Kwasek.pdf (01.02.2019).
• Małysz J., 2008, Bezpieczeństwo żywnościowe strategiczną potrzebą ludzkości, Almamer, Warszawa.
• Marszałek A., 2018, Czy możliwe jest przezwyciężenie problemu marnotrawstwa żywności?, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 2, s. 474-485.
• Obiedzińska A., 2016, Wybrane aspekty zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w Unii Europejskiej, "Studia BAS", nr 4, s. 123-161.
• Obiedzińska A., 2017, Wpływ strat i marnotrawstwa żywności na bezpieczeństwo żywnościowe, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, tom 17 (XXXII), zeszyt 1, s. 125-141.
• OECD, 2002, Towards Sustainable Household Consumption?, OECD, Paris.
• ONZ, 2019, Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji, http://www.un.org.pl/ cel12 (01.02.2019).
• PAP, 2011, FAO zaleca ustalenie nowych zasad sprzedaży żywności w sieciach handlowych, http:// www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/fao-zaleca-ustalenie-nowych-zasad-sprzedazyzywnosci- w-sieciach-handlowych,50590.html (01.02.2019).
• PAP, 2017a, Bezpieczeństwo żywnościowe na świecie. Polska awansuje w rankingu, https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/indeks-bezpieczenstwa-zywnosciowego-2017-polska-awansuje/jtfq07y (01.02.2019).
• PAP, 2017b, PE chce do 2030 r. zmniejszyć ilość odpadów, https://www.prawo.pl/biznes/pe-chce-do- -2030-r-zmniejszyc-ilosc-odpadow,168113.html (01.02.2019.
• PE 2017, Marnotrawienie żywności w UE: miliony ton jedzenia do kosza, http://www.europarl.europa. eu/news/pl/headlines/society/20170505STO73528/marnowanie-zywnosci-w-ue-miliony-tonjedzenia- do-kosza-infografika, 01.02.2019.
• Piskuła R., 2018, Blockchain może zmniejszyć marnowanie żywności na świecie, https://bithub.pl/wiadomosci/ blockchain-moze-zredukowac-marnowanie-jedzenia-na-swiecie/, 01.02.2019.
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 stycznia 2012 r. Jak uniknąć marnotrawienia żywności: strategie na rzecz poprawy wydajności łańcucha żywnościowego w UE, 2011/2175(INI).
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie wystawy Expo 2015 w Mediolanie zatytułowanej "Wyżywić planetę: energia do życia", 2015/2574(RSP).
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie nowego sojuszu na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego i żywienia, 2015/2277(INI).
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2011 r. w sprawie WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi, 2011/2051(INI), 2012/C 390 E/06.
• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/1165 z dnia 20 kwietnia 2017 r. ustanawiające tymczasowe nadzwyczajne środki wsparcia producentów niektórych owoców, C/2017/2416.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1221/2008 z dnia 5 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1580/2007 ustanawiające przepisy wykonawcze do rozporządzeń Rady (WE) nr 2200/96, (WE) nr 2201/96 i (WE) nr 1182/2007 sektorze owoców i warzyw w zakresie norm handlowych, L 336, 13.12.2008, s. 1-80.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, L 72, 12.3.2014, s. 1-41.
• Splitter J., 2018, What Can Blockchain Really Do For The Food Industry?, https://www.forbes.com/ sites/jennysplitter/2018/09/30/what-can-blockchain-really-do-for-the-food-industry/ (01.02.2019).
• Stenmarck Å., Jensen C., Quested T., Moates G., 2016, Estimates of European food waste levels, IVL Swedish Environmental Research Institute, Stockholm.
• Szymoniuk B., 2015, Globalne marnotrawstwo zasobów - wyzwanie dla zrównoważonego marketingu, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 406, s. 358-366.
• White S., Michalopoulos S., 2017, Wspólna Polityka Rolna: Jej obecny kształt i perspektywy na przyszłość, https://www.euractiv.pl/section/rolnictwowpr/linksdossier/wspolna-polityka-rolna-obecnyksztalt- perspektywy-przyszlosc/ (01.02.2019).
• Wiza P., 2018, Marnotrawstwo żywności problemem XXI wieku, https://foodfakty.pl/marnotrawstwo- -zywnosci-problemem-xxi-wieku (01.02.2019).
• Zawiadomienie Komisji - wytyczne UE w zakresie darowizny żywności, C/2017/6872, C 361, 25.10.2017, s. 1-29.
• ---

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2019.3.05