Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób starszych w poznaniu poprzez zorganizowane formy rekreacji fizycznej

• Autorzy: Alicja Kaiser

Warianty tytułu

Counteracting Social Exclusion of Elderly People in Poznań Through Organising Various Forms of Physical Recreation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Inicjatywy na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób starszych mają charakter interdyscyplinarny i dotyczą takich obszarów, jak: aktywizacja zawodowa, aktywność edukacyjna, społeczna, kulturalna czy prozdrowotna. Podkreśla się, że proces demograficznego starzenia się ludności przebiegać będzie nierównomiernie, w większym stopniu kształtując strukturę demograficzną mieszkańców miast. Wskazuje to na potencjalnie większe zapotrzebowanie na różne formy wsparcia dla najstarszych mieszkańców miast. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia poznańskiego programu profilaktycznego Trener Senioralny AWF w kontekście przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, podejmowania inicjatyw w wymiarze międzygeneracyjnym oraz poprawy zdrowia osób starszych przez zorganizowaną aktywność fizyczną. Zagadnienie to realizowano na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz metody badania jakościowego wykonanego za pomocą techniki grupowych wywiadów zogniskowanych. Główne motywacje seniorów do udziału w programie związane są z poprawą potencjału zdrowia oraz możliwością bezpłatnego uczestnictwa w zorganizowanych zajęciach sportowo-rekreacyjnych. Na podstawie opinii uczestników i trenerów wyłania się obraz bardzo pozytywnego wpływu programu zarówno na zdrowie, jak i na funkcjonowanie społeczne najstarszych mieszkańców Poznania. (abstrakt oryginalny)

EN

Initiatives counteracting social exclusion of elderly people are of interdisciplinary character and concentrate on such areas as: employment support programme, educational, social, cultural and pro-health activation. It is underlined that process of population ageing will be an irregular process, shaping to a large extent the demographic structure of cities. This in turn, points to potentially growing demand for various forms of support of elderly residents in cities. The aim of the article is to present significance of Poznań's programme Trener Senioralny AWF (Seniors' coach at the Physical Education University) in the context of counteracting social exclusion, undertaking initiatives of cross-generational character, and improvement of elderly people's health through organised physical activity. The issue was carried out based on analysis of source literature and quality research method with use of focus group interview. The main motivations of seniors to take part in the programme are those of health improvement, as well as an opportunity to participate in organised sports activities free of charge. The general picture drawn on the basis of participants' and coaches' opinions reveals a very positive influence of the programme on both health and social functioning of elderly residents in Poznań. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Wykluczenie społeczne; Zdrowie; Integracja społeczna; Polityka społeczna

EN

Elderly people; Social exclusion; Health; Social integration; Societal policy

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 9
• Strony: 15--20

Twórcy

autor

Alicja Kaiser

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Bartoszek A., Niezabitowska E., Kucharczyk-Brus E., Niezabitowski M. (2011), Warunki zamieszkania polskich seniorów w świetle badań socjologów i architektów w projekcie PolSenior, "Polityka Społeczna" nr 4 tematyczny, s. 36-44.
• Borkowska-Kalwas T. (2002). Sposoby spędzania wolnego czasu, w: J. Halik (red.), Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Burns A., Dening T., Baldwin R. (2001), Care of older people: mental health problems, "BMJ - British Medical Journal", Vol. 322, s. 789-791.
• CBOS (2010), Obraz typowego Polaka w starszym wiek, Komunikat z badań nr BS/2/2010, Warszawa.
• Çirak Y., Yilmaz Yelvar G.D., Parlak Demir Y., Dalkilinç M., Mustafa K., Tağil S.M. (2015), Age-And Sex-Related Differences In Physical Fitness And Physical Activity Levels Of The Physically Independent Community-Dwelling Older Adults, "Turkish Journal of Geriatrics", Vol. 18, No. 4, s. 273-279.
• Czapiński J., Błędowski P. (2014), Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza Społeczna 2013, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
• Ćwirlej-Sozańska A. (2014), Aktywność fizyczna a stan zdrowia osób starszych, "Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie" nr 2, s. 173-181.
• Edwards P., Tsouros, A.D. (2008), A Healthy city is an active city: a physical activity planning guide, World Health Organization, Copenhagen.
• Gębka D., Kędziora-Kornatowska K. (2012), Korzyści z treningu zdrowotnego u osób w starszym wieku, "Problemy Higieny i Epidemiologii", Vol. 93(2), s. 256-259.
• Grzanka-Tykwińska A., Kędziora-Kornatowska K. (2010), Znaczenie wybranych form aktywności w życiu osób w podeszłym wieku, "Gerontologia Polska" nr 1, s. 29-32.
• GUS (2008), Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa.
• GUS (2009a), Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/ bcr/gus/PUBL_L_prognoza_ludnosci_na_lata2008_2035.pdf [dostęp 6.08.2018].
• GUS (2009b), Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2008 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/sport/uczestnictwo-polakoww-sporcie-i-rekreacji-ruchowej-w-2008-r,4,1.html [dostęp 6.08.2018].
• Halicka M., Kramkowska E. (2012), Uczestnictwo ludzi starych w życiu społecznym, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
• Hrynkiewicz J. (2012), Los starca zależy od kontekstu społecznego. Wprowadzenie, w: Hrynkiewicz J. (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
• Jopkiewicz A. (2001), Okresy rozwoju osobniczego a cykl rozwoju i regresu, "Acta Scientifica Academiae Ostroviensis", Vol. 8, s. 11-23.
• Kwilecka M., Brożek Z. (2007), Bezpośrednie funkcje rekreacji, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
• Lampinen P., Heikkinen R.L., Kauppinen M., Heikkinen E. (2006), Acti-vity as a predictor of mental well-being among older adults, "Aging & Mental Health", Vol. 10, s. 454-466.
• Less F.D., Clark Ph.G., Nigg C.R., Newman Ph. (2005), Barriers to exercise behaviour among older adults: a focus group study, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 13, No. 1, s. 23-33.
• Litawa A., Szarota M., (2011), Nordic walking jako forma rekreacji ruchowej seniorów, w: A. Fabiś, M. Muszyński (red.), Społeczne wymiary starzenia się, Biblioteka Gerontologii Społecznej, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, s. 83-92.
• Łysak A., Walentukiewicz A., Drabik J., Dąbrowski A., Rowiński R. (2014), Aktywność fizyczna i niektóre jej uwarunkowania w populacji seniorów województwa pomorskiego, "Hygeia public health", Vol. 49(3), s. 549-553.
• Magdziak M. (2009), Mieszkalnictwo dla osób starszych w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, "Architecturae et Artibus", Vol. 1, s. 38-45.
• Malina R. (2002), Aktywność fizyczna a rokowanie długowieczności. "Medicina Sportiva", 6(1), s. 9-16.
• Molesztak A. (2016), Nordic walking jako współczesna forma aktywności seniorów = Nordic walking as a contemporary activity form of seniors, "Journal of Education, Health and Sport", Vol. 6, No. 12, s. 365-375.
• MPS (2004), Narodowa Strategia Integracji Społecznej, Warszawa.
• Rysz-Kowalczyk B., Szatur-Jaworska B. (2004), Polityka społeczna wobec cyklu życia. Faza starości, w: J. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 229-239.
• Szarfenberg R. (2009), Strategia antywykluczeniowa Unii Europejskiej, w: E. Wrońska (red.), Księga Ubogich a.d. 2009, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
• Szatur-Jaworska B. (2000), Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, ASPRA-JR, Warszawa.
• Szukalski P. (2010), Co łączy pokolenia? Relacje międzypokoleniowe z perspektywy polityki społecznej, "Polityka Społeczna", nr 10, s. 7-12.
• Trafiałek E. (2012), Warunki integracji i ryzyka dyskryminacji ludzi starszych w rodzinie i środowisku lokalnym, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
• Uchwała nr 238 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020, Monitor Polski, poz. 118, s. 4.
• Waśkiewicz A., Sygnowska E., Broda G. (2012), Ocena stanu zdrowia i odżywienia osób w wieku powyżej 75 lat w populacji polskiej. Badanie WOBASZ-SENIOR. "Bromatologia i Chemia Toksykologiczna", XLV(3), s. 614-618.
• Wierzbicka-Damska I., Szafraniec R. (2005), Zdrowotne znaczenie aktywności ruchowej u osób starszych, w: E. Murawska-Ciałowicz, M. Zatoń (red.), Znaczenie aktywności ruchowej dla zdrowia, Wydawnictwo Naukowe AWF, Wrocław, s. 67-82.
• Wiśniewski Z., red. (2009). Determinanty aktywności zawodowej ludzi starszych, Dom Organizatora, Toruń.
• Witcher Ch.S.G., Holt N.L., Spence J.C., Cousins S.O. (2007), A Case Study of Physical Activity Among Older Adults in Rural Newfoundland. Canada, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 15, No. 2, s. 166-183.
• Wolańska T. (1996), Uczestnictwo w kulturze fizycznej przez całe życie. w: A. Jopkiewicz (red.), Aktywność ruchowa osób starszych, WSP Kielce, s. 85-90.
• Zaidi A. (2010). Poverty Risks for Older People In EU Countries - An Update, "Policy Brief January", Vol. 11, s. 1-23.
• Zrałek M. (2012), Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych osób starszych. Dylematy i kierunki zmian, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
• Zubrzycka-Czarnecka A. (2012), Polityka miejska wobec starzenia się populacji miast - na przykładzie Polski, Francji i Kanady, "Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje", nr 18, s. 119-128.