Accumulation of Assets on Farms in Poland in View of the Production Types and the Context of the Sustainable Development Paradigm

• Autorzy: Aleksander Grzelak

Warianty tytułu

Akumulacja majątku w gospodarstwach rolnych w Polsce ze względu na typy produkcyjne i kontekst paradygmatu rozwoju zrównoważonego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The main aim of the article is to recognize the accumulation of assets on farms in Poland due to the main type of farming. In addition, the paper takes into account the context of the sustainable farm paradigm. This was done in relation to the economic and environmental order of farms. The analysis based on the data of farms covered by the FADN system for 2004-2016. There is a wide range of differentiation between types of farms in terms of accumulation and its rate. The most favourable situation in this respect was on farms specialized in milk production and "granivores" (it is mainly about poultry farms). The level of accumulation (per 1 ha) and its rate increased with the growth in the economic size of farms in selected production types. Higher accumulation is accompanied by an increase in economic sustainability of the surveyed groups of farms. On the other hand, in the case of environmental sustainability, the relationships were reversed. This means that higher accumulation was accompanied by stronger pressure on the environment. It can be stated that the accumulation of fixed assets, as well as the relationships between accumulation and income (from the perspective of the accumulation rate) on farms only partially (in the economic order), favour development in the paradigm of sustainable development. Therefore, further valorisation of public goods through the EU CAP instruments in the next budget perspective (2020-2027) is important, as well as better adjustment of support to the scale of production. (original abstract)

Głównym celem artykułu jest rozpoznanie procesów akumulacji majątku w gospodarstwach rolnych w Polsce ze względu na główne typy produkcyjne. Ponadto uwzględniono kontekst paradygmatu zrównoważonego gospodarstw rolnych. Zrealizowano to w odniesieniu do ładu ekonomicznego i środowiskowego gospodarstw. Analizy przeprowadzono na podstawie danych gospodarstw rolnych objętych systemem FADN dla lat 2004-2016. Istnieje znaczny zakres zróżnicowania pomiędzy typami gospodarstw rolnych jeśli chodzi o akumulację, jak i jej stopę. Najkorzystniejsza sytuacja w tym zakresie miała miejsce w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w produkcji mleka i chowie zwierząt ziarnożernych (chodzi tu głównie o gospodarstwa drobiowe). Wielkość akumulacji (na 1 ha) oraz jej stopa zwiększały się wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych w poszczególnych typach produkcyjnych. Większej akumulacji towarzyszy wzrost zrównoważenia ekonomicznego dla badanych grup gospodarstw rolnych. W przypadku natomiast zrównoważenia środowiskowego zależności układały się odwrotnie. Oznacza to, że wyższej akumulacji towarzyszyła silniejsza presja na środowisko. Można stwierdzić, że procesy akumulacji majątku, jak i związków akumulacji i dochodów (z perspektywy stopy akumulacji) w gospodarstwach rolnych tylko częściowo (w ładzie ekonomicznym) sprzyjają rozwojowi w paradygmacie rozwoju zrównoważonego. Dlatego ważna jest dalsza waloryzacja dóbr publicznych poprzez instrumenty WPR UE w kolejnej perspektywie budżetowej (2020-2027), jak i lepsze dostosowanie wsparcia do skali produkcji. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Arable farm; Sustainable development; Capital formation

PL

Gospodarstwa rolne; Rozwój zrównoważony; Akumulacja kapitału

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3
• Strony: 89--106

Twórcy

autor

Aleksander Grzelak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Augustyńska, I. (2018). Opłacalność produkcji wybranych produktów rolniczych w Polsce w latach 2013-2017. Warszawa: IERiGŻ. Retrieved from: https://www.ierigz.waw.pl/.../22293- -Oplacalnosc_produktow_Augustynska_.pdf (access date: 20.05.2019).
• Barham, B., Takasaki, Y., Coomes, O. (2000). Are endowments Fate? An Econometric Analysis of Multiple Asset Accumulation in a Biodiverse Environment. Conference Tokyo, Japan. Retrieved from: http://www.gdnet.org/pdf/890_Yoshito.pdf (access date: 10.05.2019).
• Bezat-Jarzębowska, A., Rembisz, W. (2018). Mikroekonomia relacji czynników produkcji w rolnictwie. Ujęcie analityczne mechanizmów. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Finansów.
• Czyżewski, B. (2017). Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie. Warszawa: PWN.
• Ehrmann, M. (2008). Comparing Sustainable Value Approach, Data Envelopment Analysis and indicator approaches - An application on German dairy farms. 12th Congress of the European Association of Agricultural Economists - EAAE 2008. Ghent, Belgium. Retrieved from: http://purl.umn.edu/44140 (access date: 2.02.2019).
• Faber, A. (2001). Wskaźniki proponowane do badań równowagi rozwoju rolnictwa. Fragmenta Agronomica, No. 1(69), pp. 1-44.
• Gadanakis, Y., Bennett, R., Park, J., Areal, F. (2015). Evaluating the Sustainable Intensification of arable farms. Journal of Environemtnal Management, No. 150. Retrieved from: http:// centaur.reading.ac.uk/37916/1/Final_SI_Yiorgos_Gadanakis.pdf (access date: 15.03.2019).
• Gold, M. (2009). What is Sustainable Agriculture? United States Department of Agriculture, Alternative Farming Systems Information Center.
• Góral, J., Kulawik, J. (2015). Problem kapitalizacji subsydiów w rolnictwie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, No. 1(342), pp. 3-32.
• Grzelak, A. (2016). Evaluation of the reproduction processes in farms in Poland in context of the environmental and economic sustainability. International Journal of Economic Policy in Emerging Economies, Vol. 9, No. 2, pp. 169-181.
• Harasim, A. (2010). Realizacja zasad zrównoważonego rozwoju w gospodarstwach rolniczych o różnych kierunkach produkcji. Studia i Raporty IUNG-PIB, No. 22, pp. 57-64.
• Harasim, A. (2013). Agroekologiczna ocena zrównoważenia uspołecznionych gospodarstw rolnych. Roczniki Naukowe SERiA, Vol. 15, No. 2, pp. 101-105.
• http://europa.eu.int/comm/agriculture/rica/dwh/.
• Kopiński, J., Madej, A. (2006). Ilość azotu dostarczanego w nawozach naturalnych w zależności od obsady zwierząt. Nawozy i Nawożenie, No. 4, pp. 16.
• Laskowska E., (2011). Inwestowanie na rynku gruntów rolnych w Polsce. Roczniki Nauk Rolniczych, seria G, t. 98, z. 3, s. 150-159.
• Majchrzak, A. (2015). Ziemia rolnicza w krajach Unii Europejskiej w warunkach ewolucji Wspólnej Polityki Rolnej. Warszawa: PWN.
• Majewski, E. (2002). Ekonomiczno-organizacyjne uwarunkowania rozwoju Systemu Integrowanej Produkcji Rolniczej (SIPR) w Polsce. Warszawa: SGGW.
• Piekut, K., Machancki, M. (2011). Ocena ekologiczno-ekonomiczna gospodarstw rolnych na podstawie danych FADN. Woda - Środowisko - Obszary wiejskie, No. 1(33), Vol. 11, pp. 209.
• Pretty, J. (2008). Agricultural sustainability: concepts, principles and evidence. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 363(1491), pp. 447-465. Doi:10.1098/rstb.2007.2163.
• Rynek ziemi rolniczej. Stan i perspektywy (2018). Analizy Rykowe, No. 21. Warszawa: IERiGŻ- -PIB, ARR, MRiRW.
• Schaltegger, S., Sturm, A. (1990). Ökologische Rationalität: Ansatzpunkte zur Ausgestaltung von ökologieorientierten Managementinstrumenten. Die Unternehmung, No. 44(4), pp. 273-290.
• Smędzik-Ambroży, K. (2018). Zasoby a zrównoważony rozwój rolnictwa w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej. Warszawa: PWN.
• Skarżyńska, A. (2005-2017), Produkcja, koszty i dochody uzyskane z produkcji wybranych produktów rolniczych w latach 2004-2016. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Swinnen, J., Vranken, L. (2009). Land & EU Accession. Review of the Transitional Restrictions by New Members States on the Acquisition of Agricultural Real Estate. Brussels: Centre for the European Policy Studies (CEPS).
• Sytuacja dochodowa i opłacalność produkcji rolnej w rolnictwie polskim w 2014 roku na tle lat poprzednich (2014). Warszawa: IERiGŻ. Retrieved from: http://www.kzp-ptch.pl/images/ Publikacje/IERiGZ/Sytuacja_dochodowa_i_opÅ‚acalność_ produkcji_w_Polsce.pdf (access date: 5.06.2019).
• Van Passel, S., Nevens, F., Mathijs, E., Van Huylenbroeck, G. (2006). Explaining Differences in Farm Sustainability: Evidence from Flemish Dairy farms. International Association of Agricultural Economists Conference, Gold Coast, Australia, August 12-18. Retrieved from: https://ageconsearch.umn.edu/bitstream/25262/1/cp060302.pdf. (access date: 10.03.2019).
• Woś, A. (2000). Inwestycje i akumulacja w rolnictwie chłopskim w latach 1988-1998. Warszawa: IERiGŻ.
• Woś, A., Zegar, J.S. (2002). Rolnictwo społecznie zrównoważone. Warszawa: IERiGŻ.
• Wrzaszcz, W. (2017). Wyniki produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw rolnych oddziałujących w różnym zakresie na środowisko przyrodnicze. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, No. 2(352), pp. 3-31.
• Wrzaszcz, W. (2012). Czynniki kształtujące poziom zrównoważenia gospodarstw rolnych. In: J. Zegar (ed.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (15) (s. 79-10). Progam Wieloletni 2011-2014, No. 50. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Wyniki standardowe 2016 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim FADN. Część I. Wyniki standardowe (2017). IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Zawadzka, D., Strzelecka, A., Szafraniec-Siluta, E. (2014). Ukierunkowanie produkcji gospodarstwa rolnego a zdolność do samofinansowania nakładów inwestycyjnych - ujęcie porównawcze. Journal of Management and Finance, Vol. 12, No. 3, cz. 1, pp. 289-305.

Identyfikatory

DOI

10.30858/zer/111998