Pokusa nadużycia czy gwarancja stabilności? Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako pożyczkodawca ostatniej instancji

• Autorzy: Krzysztof Janas

Warianty tytułu

Moral Hazard or Guarantee of Stability? International Monetary Fund as a Lender of Last Resort

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównymi celami Międzynarodowego Funduszu Walutowego od początku istnienia są stanie na straży stabilności systemu walutowego na świecie i wspieranie krajów o trudnej sytuacji płatniczej poprzez udostępnienie odpowiedniego finansowania. Tym samym niepisaną funkcję Funduszu stanowią odgrywanie roli globalnego opiekuna rządów popadających w finansowe tarapaty i występowanie na arenie międzynarodowej jako pożyczkodawca ostatniej instancji. Przykłady kryzysów finansowych w krajach członkowskich świadczą jednak o tym, że polityka Funduszu nie zawsze okazuje się skuteczna i może prowadzić wręcz do destabilizacji na rynkach ze względu na zjawisko pokusy nadużycia. Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych problemów, jakie wiążą się z pełnioną przez MFW funkcją globalnego pożyczkodawcy ostatniej instancji. W podsumowaniu autor podejmuje także wątki zmian i reform MFW, dzięki którym instytucja ta mogłaby lepiej odpowiadać na potrzeby i oczekiwania zmieniającego się świata, a tym samym posiadać społeczny mandat do stania na straży normalnie funkcjonującej gospodarki rynkowej w warunkach globalnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The main purpose of the International Monetary Fund is, for the very beginning, maintain balanced growth of the world economy by establishing exchange rate stability, elimination of the shortage of international liquidity and providing financial assistance for overcoming economic crisis. Therefore, the unwritten function of IMF is to play a parental role for governments in financial trouble and to act as a global Lender of Last Resort (LOLR). Examples of economic crisis in its member countries show that IMF policy might however lead to financial, social and political instabilities due, among other things, to the moral hazard phenomenon. The purpose of this paper is to reconsider the role of IMF, taking into account that Funds policies very often run counter to its own objectives and to the general rules of standard market economies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Międzynarodowy system walutowy; Pożyczki walutowe; System Bretton Woods

EN

International monetary system; Foreign currency loans; Bretton Woods system

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Ekonomia
• Rocznik: 2019
• Tom: 19
• Numer: nr 385
• Strony: 7--21

Twórcy

autor

Krzysztof Janas

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Andone I., Scheubel B. (2019), Once Bitten: New Evidence on the Link between IMF Conditionality and IMF Stigma, ECB Working Paper No. 2262.
• Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa.
• Bogus P., Howden D. (2011), Deep Freeze: Iceland's Economic Collapse, Ludwig von Mises Institute, Auburn.
• Cohen D., Portes R. (2006), Toward a Lender of First Resort, IMF Working Paper No. 06/66.
• Dreher A., Vaubel R. (2000), Does the IMF Cause Moral Hazard and Political Business Cycles? Evidence from Panel Data, Discussion Papers 598-01, Institut für Volkswirtschaftslehre und Statistik.
• Ebeling R.M., ed. (1996), The Austrian Theory of the Trade Cycle and Other Essays, Ludwig von Mises Institute, Auburn.
• Evrensel A.Y. (2002), Effectiveness of IMF-Supported Stabilization Programs in Developing Countries, "Journal of International Money and Finance", Vol. 21, No. 5, s. 565-587.
• Fischer S. (1999), On the Need for an International Lender of Last Resort, "Journal of Economic Perspectives", Vol. 13, No. 4, s. 85-104.
• Frankel J.A. (1999), International Lender of Last Resort, Social Science Research Network.
• Gąsiorowski P., Frankiewicz D., Grotte M., Życieńska A. (2013), Dostosowania instrumentarium, zasad działania i zasobów Międzynarodowego Funduszu Walutowego w reakcji na światowy kryzys finansowy i gospodarczy, "Materiały i Studia", nr 285, NBP, Warszawa.
• Giannini C. (1999), The IMF and Lender of Last Resort Function. An External View, "Finance & Development", Vol. 36, No. 3, s. 24-27.
• Gołęboska J. (2008), Bank centralny jako pożyczkodawca ostatniej instancji: współczesne dylematy realizacji funkcji, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica", nr 221, s. 46-61.
• Gregorio J. de, Eichengreen B., Ito T., Wyplosz Ch. (2018), IMF Reform: The Unfinished Agenda, International Center for Monetary and Banking Studies, Geneva.
• Hassan I.B. (2015), Lender of Last Resort and its Global Impact, Social Science Research Network.
• Herrero G.S., L'Hotellerie-Fallois P., López Vicente F. (2018), The International Monetary Fund and its Role as a Guarantor of Global Financial Stability, Banco de Espana Article No. 23/18.
• Hülsmann J.G. (2014), Etyka produkcji pieniądza, Instytut Ludwiga von Misesa, Warszawa.
• Igwe I.O.C. (2018), History of the International Economy: The Bretton Woods System and Its Impact on the Economic Development of Developing Countries, "Athens Journal of Law", Vol. 4, Iss. 2, s. 105-126.
• Kazemi H., Rafiei V. (2012), The Role of the International Monetary Fund in Global Financial System as an International Lender of Last Resort, "Life Science Journal", Vol. 9, No. 4, s. 2891-2894.
• Klimowicz M. (2014), Bankructwo państw europejskich [w:] A. Florczak, A. Lisowska (red.), Organizacje międzynarodowe w działaniu, OTO Agencja Reklamowa, Wrocław, s. 335-356.
• Latoszek E., Proczek M. (2006), Organizacje międzynarodowe we współczesnym świecie, Elipsa, Warszawa.
• Lipscy P.Y., Na-Kyung Lee H. (2019), The IMF as a Biased Global Insurance Mechanism: Asymmetrical Moral Hazard, Reserve Accumulation, and Financial Crises, "International Organization", Vol. 73, No. 2, s. 489.
• Łasak P. (2017), Proces reformowania Międzynarodowego Funduszu Walutowego, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Oeconomia", vol. 51, nr 6, s. 189-196.
• Meltzer Commission (2000), Report of the International Financial Institution Advisory Commission.
• Michałowski T. (2008), Pomoc kredytowa MFW w świetle przemian zachodzących w gospodarce światowej, Instytut Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
• Mishkin F.S. (2000), The International Lender of Last Resort: What are the Issues?, Kiel Institute of World Economy, Kiel.
• Munyama K. (2008), Analiza funkcjonowania programów MFW na przykładzie udogodnienia na rzecz redukcji ubóstwa i wzrostu gospodarczego - PRGF (Poverty Reduction and Growth Facility), "Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy", nr 1, s. 257-279.
• Niehans J. (1985), International Debt with Unenforceable Claims, Federal Reserve Bank of San Francisco, Economic Review Win.
• Pauly M.V. (1968), The Economics of Moral Hazard: Comment, "American Economic Review", Vol. 58, No. 3, s. 531-537.
• Polak E. (2013), Międzynarodowe organizacje gospodarcze wobec kryzysu finansowego - na przykładzie MFW, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 30, s. 25-39.
• Reinhart C.M., Trebesch C. (2015), The International Monetary Fund: 70 Years of Reinvention, Working Paper No. 21805, National Bureau of Economic Research.
• Schwarcz S.L. (2010), Facing the Debt Challenge of Countries That are Too Big to Fail, Duke Law Working Papers No. 30.
• Stiglitz J.E. (2002), Globalization and its Discontents, W.W. Norton and Co., New York.
• Truman E.M. (2017), The End of the Bretton Woods International Monetary System, Peterson Institute for International Economics Working Paper No. 17-11.
• Urbacza A., Vaubel R. (2013), IMF Subsidies, Cancellations, and Resumptions: New Empirical Evidence, "Cato Journal", Vol. 33, No. 1, s. 155-170.
• Vaubel R. (1983), The Moral Hazard of IMF Lending, "The World Economy", Vol. 6, Iss. 3, s. 291-304.