Kapitał w teorii i regulacjach rachunkowości

• Autorzy: Lucyna Poniatowska

Warianty tytułu

Capital in Accounting Theory and Regulations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie kapitału jest wieloznaczne i może być różnie określane oraz interpretowane przez poszczególne dyscypliny naukowe w sposób wynikający z ich istoty. W teorii ekonomii nie ma jednej powszechnie akceptowanej definicji kapitału, w konsekwencji czego pojęcie to jest różnie rozumiane. Dyskusje dotyczące kapitału nie omijają także rachunkowości, w której dokonuje się pomiaru kapitału jednostki gospodarczej i efektów gospodarowania tym kapitałem. Kapitał jest kluczową kategorią w systemie rachunkowości i stanowi jedną z najbardziej podstawowych jej koncepcji. Sposób definiowania oraz wyceny kapitału zależy od przyjętej koncepcji kapitału. Teoria rachunkowości wypracowała różne koncepcje kapitału i jego pomiaru. Ich wybór wpływa na praktyczne rozwiązania rachunkowości. We współczesnej rachunkowości ciągle prowadzi się dyskusje dotyczące koncepcji kapitału, a co za tym idzie, sposobu jego definiowania, pomiaru, klasyfikacji i ujęcia w sprawozdaniu finansowym. Brak jednolitego stanowiska wobec kapitału powoduje, że w praktyce stosowane są różne teorie kapitału. Wykorzystywane aktualnie, często dowolnie i niespójnie, koncepcje kapitału, którymi są teoria kapitału jednostki i faworyzowana przez regulacje prawne rachunkowości teoria własności, mają zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Wszystko to wpływa na powstawanie dychotomii między teorią a praktyką rachunkowości [Smejda, 2011, s. 498]. Niniejszy rozdział poświęcono problematyce kapitału w ujęciu rachunkowości. Jego celem jest przedstawienie sposobu definiowania i ujmowania kapitału w teorii i regulacjach prawnych rachunkowości. Zastosowaną metodą badawczą jest krytyczna analiza literatury przedmiotu, regulacji prawnych rachunkowości oraz metody dedukcji i indukcji. (fragment tekstu)

EN

Capital is a key category in accounting and one of the most basic concepts. It is commonly understood as the source of financing of an enterprise's assets. In accounting the capital is measured. The way of defining and measuring capital depends on the adopted concept of capital developed by the theory of accounting. Capital is also subject to accounting law, however, regulations of accounting do not define the capital. The article deals with the issue of the capital in accounting theory and regulations, and in particular problems related to the method of its determination and measurement. The aim of the article is to present the way of defining and recognizing capital in accounting theory and legal regulations. The methods of critical analysis of literature and accounting standards and the method of deduction and induction were used to prepare this article. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria rachunkowości; Teoria ekonomii; Kapitał

EN

Accounting theory; Economic theory; Capital

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Tom: Dyskusje o kapitale wczoraj i dziś
• Strony: 276--288

Twórcy

autor

Lucyna Poniatowska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Bednarski L., Gierusz J., red. (2001), Rachunkowość międzynarodowa, PWE, Warszawa.
• Böhm-Bawerk E. von (1959), Capital and Interest. The Controversy over the Concept of Capital, Libertarian Press, South Holland, IL.
• Cannan E. (1921), Early History of the Term Capital, "Quarterly Journal of Economics", Vol. 35(3).
• Cebrowska T. (2009), Problemy ustalania kapitału własnego [w:] A.M. Kostur, H. Buk (red.), Zintegrowany system pomiarów dokonań w rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Duliniec A. (2001), Struktura i koszt kapitału w przedsiębiorstwie, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gabrusewicz W., Samelak J. (2006), Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• Gmytrasiewicz M. (2009), Wybrane problemy teoretyczne współczesnej rachunkowości [w:] Pracownicy Katedry Rachunkowości SGH (red.), Problemy współczesnej rachunkowości, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Gos W. (2012), Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej, Difin, Warszawa.
• Hendriksen E.A., Breda M.F. van (2002), Teoria rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ijiri Y. (1995), Segment Statements and Informativeness Measures: Managing Capital vs. Managing Resources, "Accounting Horizons", Vol. 9, No. 3.
• Jerzemowska M. (2006), Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• Krzywda D. (1999), Rachunkowość finansowa, FRRwP, Warszawa.
• Kumor I. (2015), Koncepcje rachunkowości w ujęciu retrospektywnym i prospektywnym, ich przegląd i klasyfikacja, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr 74, t. 2.
• Kumor I., Poniatowska L. (2017), Kapitały własne i ich znaczenie w zachowaniu kontynuacji działalności, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 487.
• Kurek B. (2010), Historia badań kapitału i zysku [w:] M. Dobija (red.), Teoria pomiaru kapitału i zysku, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.
• Marchewka K. (2000), Główne nurty w teorii kapitału, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", r. LXII, z. 3.
• Marks K. (1951), Kapitał - Krytyka ekonomii politycznej - Tom pierwszy - Księga I - Proces wytwarzania kapitału, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Smejda M. (2011), Koncepcje kapitału - ich wpływ na proponowane rozwiązania w rachunkowości [w:] Pracownicy Katedry Rachunkowości SGH (red.), Rachunkowość sztuka pomiaru i komunikowania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Smith A. (2007), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. I, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Strojek-Filus M., Kumor I. (2015), Wartość bilansowa jednostki gospodarczej w ujęciu krajowych i międzynarodowych standardów rachunkowości, CeDeWu, Warszawa.
• Taylor E. (1957), Historia rozwoju ekonomiki, cz. 1, PWN, Poznań.