Zastosowania nowoczesnej biotechnologii z perspektywy ciała jako projektu

• Autorzy: Ewa Staniec-Januszek

Warianty tytułu

Applications of Modern Biotechnology from a Perspective of Body as a Project

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie miejsca ciała w kulturze i społeczeństwie jako projektu z perspektywy nowoczesnej biotechnologii. Rozważania te wpisują się w zakres socjologii ciała, socjologii kultury oraz antropologię kulturową. W dzisiejszych czasach społeczne rozumienie ciała przekroczyło dotychczasowe granice. Idąc tropem rozumowania m.in.: Chrisa Shillinga, Honoraty Jakubowskiej, Kate Nettleton, czy Francisa Fukuyamy można odnaleźć zupełnie nowe funkcje oraz granice cielesne. Ciało nie jest jedynie danym na zawsze bytem biologicznym, jest również bytem społecznym i kulturowym. Ten ucieleśniony projekt popycha jednostkę do jego ciągłego tworzenia oraz wprowadzania zmian i modyfikacji w ciele. Biotechnologia ze swoimi możliwościami doskonale zsynchronizowała się z ciałem-projektem. Obok ciała-projektu przedstawione zostały rozważania dotyczące ujmowania ciała jako kapitału oraz problematyka komodyfikacji ciała wraz z jego fragmentaryzacją. Na kanwie tych rozważań przedstawione zostały formy oraz zachowania modyfikujące ciało, przy szczególnym uwzględnieniu biotechnologii. (abstrakt oryginalny)

EN

The primary purpose of this article is to show the place of the body in culture and society as a project from a perspective of modern biotechnology. These considerations fall within the scope of sociology of the body, sociology of culture and cultural anthropology. The understanding of the body crosses the past lines nowadays. According to the reasoning of, among others, Chris Shilling, Honorata Jakubowska, Kate Nettleton or Francis Fukuyama, the completely new functions and boundaries of the body can be found. Body is not only an eternal biological being, but also a social and cultural one. This bodily project pushes an individual to continuously create it and to introduce changes and modifications in the body. Biotechnology, with all its opportunities, is perfectly synchronized with the body project. Next to the body project, the considerations concerning the understanding of the body as the capital and the issues of commodification along with its fragmentation were presented. Based on these considerations, the forms and body-modifying behaviour were pictured with special regard to biotechnology. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia; Biotechnologia; Inżynieria genetyczna; Socjologia kultury; Antropologia kultury

EN

Sociology; Biotechnology; Genetic engineering; Sociology of culture; Cultural anthropology

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 13
• Numer: nr 2
• Strony: 129--141

Twórcy

autor

Ewa Staniec-Januszek

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie

Bibliografia

• ASAPS, (2017). Coesmetic Surgery National Data Bank Statistics, pobrane z: https://surgery.org/sites/default/files/ASAPS-Stats2017.pdf
• Bakke, M. (2000). Ciało otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
• Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Bieńko, M. (2009). Niedyskretny urok ciała i seksu w formacie medialnym. W: M. Kaczorek, K. Stachura (red.), Przemiany seksualności (s. 41-53). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Bourdieu, P., Wacquant, L.J.D. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Oficyna Naukowa.
• Buczkowski, A. (2005). Społeczne tworzenie ciała. Płeć kulturowa i płeć biologiczna. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.
• Bykowska, B. (2008). Odchudzanie jako styl życia współczesnych kobiet. W: M. Szczepański, B. Pawlica, A. Śliz, A. Zarębska-Mazan (red.), Ciało spieniężone? Szkice antropologiczne i socjologiczne (s. 95-107). Tychy - Opole: Śląskie Wydawnictwo Naukowe.
• CBOS (2017), Czy jesteśmy zadowoleni ze swojego wyglądu?. Komunikat z badań, nr 104, Warszawa: Centrum Badań Opinii Społecznej.
• Etcoff, N. (2000). Przetrwają najpiękniejsi. Warszawa: Wydawnictwo Cis i Wydawnictwo WAB.
• Fukuyama, F. (2008) Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Gałuszka, M. (2015). Komercjalizacja ciała ludzkiego w społeczeństwie ryzyka biomedycznego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, nr 55, s. 37-56. DOI: http://dx.doi.org/10.18778/0208-600X.55.03.
• Giddens, A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jakubowska, H., (2009). Socjologia ciała. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kłoda-Staniecko, B. (2015). Electro body. Bioniczne ciało, bioniczny umysł. Człowiek+. W: P. Zawojski (red.), Bio-Techno-Logiczny świat. Bio art oraz sztuka technonaukowa w czasach posthumanizmu i transhumanizmu (s. 228-249). Szczecin: Wydawnictwo 13 muz/Instytut Kultury Miasta Szczecin.
• Libera, Z. (1999). Dziedzictwo Frankensteina. W: D. Czaja, (red.), Metamorfozy ciała. Świadectwa i interpretacje (s. 13-32). Warszawa: Wydawnictwo CONTAGO.
• Majka-Rostek, D. (2010). Ekstremalne modyfikacje ciała. W: E. Banaszak, P. Czajkowski (red.), Corpus delicti rozkoszne ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała (s. 105-121). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Melosik, Z. (2010). Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Nettleton, S. (2007). The Sociology of the Body. W: W.C. Cockerham, (red.), The Blackwell Companion to Medical Sociology (s.43-63). United Kingdom: John Wiley & Sons. DOI: https://doi.org/10.1002/9780470996447.ch3.
• Ostrowska, B.A. (2010). Obraz ciała w sporcie. W: A. Brytek-Matera (red.), Ciało w dobie współczesności. Wybrane zagadnienia z problematyki obrazu własnego ciała (s. 108-122). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Pawluś, K. (2007). Ciało jako przedmiot socjologicznej analizy i wytwór dyskursów. Tekstualia, nr 1, s.73-86.
• Poltransplant, Statystyki pobrane z: http://www.poltransplant.org.pl/statystyka_2017.html
• Shilling, Ch. (2010). Socjologia ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sikora, T. (2010). Komodyfikacja cielesności w erze późnonowoczesnej. W: A. Brytek-Matera (red.), Ciało w dobie współczesności. Wybrane zagadnienia z problematyki obrazu własnego ciała (s. 239-260). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Szczepański, M.S., Pawlica, B., Śliz, A. (2010). Potyczki psyche i soma. Elementy socjologii ciała i aktywności fizycznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Sztuka, J.F., Sztuka, K. (2008). Rola reklamy wizualnej w promowaniu i definiowaniu wartości ciała ludzkiego. W: M. Szczepański, B. Pawlica, A. Śliz, A. Zarębska-Mazan (red.), Ciało spieniężone? Szkice antropologiczne i socjologiczne (s. 151-159). Tychy - Opole: Śląskie Wydawnictwo Naukowe.
• Teodorczyk, J. (2003). Kulturowe uwarunkowania zdobienia ciała, jego sposoby i cele. Dyskurs Kulturoznawczy, nr 1. Pobrane z: http://www.dk.uni.wroc.pl/texty/varia_03.pdf.
• Turbiarz, M. (2005). Niektóre uwarunkowania i konsekwencje decyzji o zmianie własnego wyglądu. Nowiny Psychologiczne, nr 4, s. 95-111.
• Wieczorkiewicz, M. (2007). Dylematy etyczne medycyny estetycznej - medycyna naprawcza, czy urynkowienie ciała? Annales. Etyka w życiu gospodarczym, nr2/vol. 10, s. 95-102.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs/113320