Zadłużenie publicznych szpitali w Polsce w latach 2005-2014. Nierozwiązany problem zobowiązań wymagalnych

• Autorzy: Christoph Sowada

Warianty tytułu

Debts of Polish Public Hospitals in 2005-2014. The Unsolved Problem of Overdue Liabilities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem prezentowanego opracowania zawierającego wielowymiarową analizę zmian w poziomie i strukturze zobowiązań publicznych szpitali, do jakich doszło w ostatniej dekadzie, jest dokonanie oceny sytuacji w zakresie rozwiązywania problemu zadłużenia, a następnie wskazanie na najważniejsze zaniechane do tej pory lub podjęte na niewystarczającą skalę działania konieczne, według autora, do osiągnięcia ostatecznego sukcesu w postaci całkowitej likwidacji problemu zobowiązań wymagalnych polskich publicznych szpitali. Do zobowiązań wymagalnych zalicza się wszelkie bezsporne zobowiązania, których termin płatności dla dłużnika już minął, a które nie zostały uznane za przedawnione lub nie zostały umorzone. Od takich zobowiązań wierzyciel może naliczać odsetki karne. Zobowiązania całkowite oznaczają wszystkie zobowiązania jednostki, niezależnie od terminu ich wymagalności, tytułu zobowiązania czy też statusu wierzyciela. Tak zdefiniowane zobowiązania całkowite tożsame są z ekonomiczną definicją zadłużenia. Przedstawiona analiza opiera się na publikowanych przez Ministerstwo Zdrowia wynikach ankiet uzyskanych z urzędów wojewódzkich, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Obrony Narodowej, uczelni wyższych i nadzorowanych przez siebie spzoz, a także danych pochodzących ze sprawozdań Rb-Z zebranych przez Ministerstwo Finansów dotyczących zobowiązań całkowitych, jak i zobowiązań wymagalnych w latach 2004-2013. Tam, gdzie było to możliwe i uzasadnione, podano również informacje dotyczące pierwszych kwartałów 2014 r. Poddane analizie dane pochodzą z ogólnie dostępnych publikacji. Zasadnicza część analizy dotyczy zobowiązań wymagalnych, gdyż niespłacanie długów w ustalonych terminach stanowi ciężkie naruszenie dyscypliny finansowej, które w normalnych warunkach rynkowych może być podstawą do żądania ogłoszenia upadłości dłużnika. Natomiast samo istnienie zobowiązań nie stanowi problemu ekonomicznego i jest czymś absolutnie normalnym w prowadzeniu każdej działalności gospodarczej. Oczywiście, prowadząc działalność gospodarczą, należy bacznie obserwować również rozwój zobowiązań niewymagalnych, jednak ich bezrefleksyjne utożsamianie z zagrożeniem dla egzystencji szpitali, z jakim można się spotkać np. w doniesieniach opublikowanych w "Menedżerze Zdrowia" z marca 2014 r., pozbawione jest wszelakiego merytorycznego uzasadnienia. W kolejnych punktach zostaną omówione najpierw zmiany w poziomie zobowiązań samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz zmiany, do jakich doszło w rozkładzie regionalnych zobowiązań wymagalnych i rozkładzie względem organu założycielskiego. W punkcie trzecim zostaną zestawione informacje dotyczące zmian w poziomie zadłużenia wymagalnego spzoz w podziale na województwa ze zmianami w poziomie finansowania opieki szpitalnej przez poszczególne oddziały wojewódzkie NFZ. Porównanie to służy sprawdzeniu, czy pomiędzy tymi kategoriami istnieje jakaś jednoznaczna korelacja. Artykuł kończy się ogólniejszymi przemyśleniami autora na temat przyczyn tego, że po raz kolejny nie udało się ostatecznie rozwiązać problemu zobowiązań wymagalnych, ale udało się jednak w dość dużym stopniu zobowiązania te zredukować. (fragment tekstu)

EN

Running up debts of public hospitals (independent health care units) constitutes an immanent feature of the Polish health care sector. Even though the introduction of the Public Assistance and Restructuring of Public Health Care Units Act of 15 April 2005 contributed to a reduction of overdue debts from 6.2 billion zloty in the middle of 2005 to about 2.1 billion zloty at the end of September 2014, they still remain quite high. Among units with the highest debts are the biggest and most important for the system central institutes and university hospitals. One can also observe regional variation of debts size. The most indebted are the facilities located in the mazowieckie voivodship though the public financing of hospitals in this region is the highest in the country. Therefore simple increasing of public financing seems not to be the right solution. The most important factors that contribute to the financial imbalance of public hospitals in Poland are rooted in the area of law regulations and health sector governance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finansowanie służby zdrowia; Zadłużenie; Szpitalnictwo; Szpitale publiczne

EN

Health care financing; Indebtedness; Hospital service; Public hospitals

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Tom: 12
• Numer: nr 3
• Strony: 258--270

Twórcy

autor

Christoph Sowada

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Ministerstwo Zdrowia, Zadłużenie SPZOZ - Dynamika zobowiązań, 2014b, http://www.mz.gov.pl/system-ochrony-zdrowia/organizacja-ochrony-zdrowia/zadluzenie-spzoz; dostęp: 20.09.2014.
• Sowada C., Zadłużenie publicznych zakładów opieki zdrowotnej w Polsce, "Zeszyty BRE Bank - CASE" 2008, 97: 29-39.
• Zespół do przygotowania raportu "Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce - Zielona Księga", Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce - Zielona Księga II, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2009.
• Golinowska S., Sowada C., Tambor M., Równowaga finansowa oraz efektywność w polskim systemie ochrony zdrowia. Problemy i wyzwania, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2012.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Raport NFZ za 2004 r., Warszawa 2006.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Raport NFZ za 2005 r., Warszawa 2006.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Raport NFZ za 2006 r., Warszawa 2007.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Raport NFZ za 2007 r., Warszawa 2008.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2008 r., Warszawa 2009.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2009 r., Warszawa 2010.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2010 r., Warszawa 2011.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2011 r., Warszawa 2012.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2012 r., Warszawa 2013.
• Narodowy Fundusz Zdrowia, Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia za 2013 r., Warszawa 2014.
• Nyczaj K., Co to znaczy podmiot leczniczy, "Menedżer Zdrowia" 2014; 1: 54-60.
• Główny Urząd Statystyczny, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011 r., GUS, Warszawa 2012.
• Główny Urząd Statystyczny, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2012 r., GUS, Warszawa 2013.
• Ministerstwo Zdrowia, Restrukturyzacja i przekształcenia, 2014, http://www.mz.gov.pl/system-ochrony-zdrowia/organizacja-ochrony-zdrowia/restrukturyzacja-i-przeksztalcenia; dostęp: 20.09.2014.
• Główny Urząd Statystyczny, Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2004 r., GUS, Warszawa 2005.
• Dubas K., Szetela P., Procesy komercjalizacji i prywatyzacji w obszarze stacjonarnej opieki zdrowotnej w Polsce - skala znaczenie zjawiska, "Przegląd Organizacji" 2013; 12: 39-45.
• Ministerstwo Zdrowia, Zadłużenie SPZOZ - Zobowiązania wymagalne (na podstawie sprawozdań RB-Z), 2014, http://www.mz.gov.pl/system-ochrony-zdrowia/organizacja-ochrony-zdrowia/zadluzenie-spzoz; dostęp: 20.09.2014.
• Marklowska-Dzierżak M., Już nie spirala, ale korkociąg długów, "Menedżer Zdrowia" 2014; 3: 16-22.
• Główny Urząd Statystyczny, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym, GUS, Warszawa 2014.
• Golinowska S., Sowada C., Woźniak M., Sources of inefficiency and financial deficits in Poland's health care system, World Health Organization Europe, 2007.
• Najwyższa Izba Kontroli, Funkcjonowanie wybranych instytutów badawczych nadzorowanych przez Ministra Zdrowia, KPZ -4101-05/2011, Nr ewid. 59/2012/P/11/095/KZD, 2012a, http://www.nik.gov.pl/plik/id,4233,vp,5394.pdf; dostęp: 20.09.2014.
• Najwyższa Izba Kontroli, Realizacja przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej projektów dofinansowywanych z działania 6.2. Rozwój infrastruktury z zakresu opieki zdrowotnej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013, 2012, http://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/kontrole,12375.html; dostęp: 20.09.2014.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.14.027.3445