Dietetyk na rynku usług medycznych w Polsce i wybranych krajach

• Autorzy: Marcelina Walczak , Grażyna Krasowska-Walczak

Warianty tytułu

Dietitian on the Medical Services Market in Poland and Other Selected Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka artykułu dotyczy systemowych uwarunkowań wykonywania zawodu dietetyka w Polsce i wybranych krajach. Celem opracowania jest analiza i ocena znaczenia zawodu dietetyka, z uwzględnieniem obserwowanych w ostatnich latach zmian na rynku usług medycznych. Przesłanką podjęcia problematyki badawczej jest - z jednej strony - światowa epidemia otyłości, z drugiej zaś - istotne mankamenty istniejącego systemu regulacji wykonywania zawodu dietetyka w Polsce w porównaniu z innymi krajami. Z punktu widzenia osób dotkniętych otyłością i innymi chorobami dietozależnymi zmiany rozpoczęte w ochronie zdrowia po 1989 roku nie przynoszą w pełni zadowalających rezultatów. Systemowe rozwiązania przyjęte dla zawodu dietetyka są w Polsce poważną barierą ograniczającą dostęp osób z chorobami dietozależnymi do niezbędnych usług medycznych lub całkowicie uniemożliwiającą korzystanie z nich. (fragment tekstu)

EN

The aim of the article is to analyse and evaluate the importance of the profession of dietetics in the Polish health care system. Reason for taking research is the global obesity epidemic and the dysfunctionality of the existing system regulation of the profession dietitian in Poland compared with other countries. The existing system of legal and organizational solutions are a major barrier to access by persons with diet-related diseases to necessary medical services or completely prevent you from using them. They cause a lot of other negative health, social and economic effect. Analysis were activities of individual entities that create market for dietary services taking into account the most important public health problems and directions of contemporary health policy. The summary contains the postulate of organizational and functional restructuring of the health care system, involving the inclusion of nutritionists to the system in a wider range. The postulate is part of a recommended modern model of comprehensive health care. Its goal is not only to extend the scope of health services, the reorganization and rationalization of human resources available to the sector, but also to improve the quality, effectiveness and efficiency of the system and increase satisfaction recipients and providers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywienie dietetyczne; Usługi medyczne; Rynek usług medycznych; Zdrowie publiczne; Promocja zdrowia; Polityka zdrowotna

EN

Dietary feeding; Medical services; Medical services market; Public health; Health promotion; Health care policy

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2015
• Tom: 13
• Numer: nr 2
• Strony: 204--215

Twórcy

autor

Marcelina Walczak

• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań

autor

Grażyna Krasowska-Walczak

• Wyższa Szkoła Bankowa, Poznań

Bibliografia

• Miller M., Opolski J., Zdrowie publiczne w Polsce a polityka zdrowotna w świetle dokumentów Światowej Organizacji Zdrowia, "Postępy Nauk Medycznych" 2009; 4: 282-289.
• www.who.int/en/; dostęp: 6.08.2014.
• Ministerstwo Zdrowia, www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/narodowy-program-zdrowia; dostęp: 12.08.2014.
• Gładys-Jakubik J., Kulturowe aspekty zmiany organizacyjnej, w: K. Walshe, J. Smith (red.), Zarządzanie systemem ochrony zdrowia. Aspekty ekonomiczno-społeczne, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2011: 280.
• Cianciara D., Wysoki M.J., Pozycja zdrowia w stosunkach międzynarodowych. Cz. I. Zdrowie jako struktura, "Przegląd Epidemiologiczny" 2011; 65: 379-387.
• Serwach M., Prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych i ich kontekst, "Polityka Społeczna" 2011; 1.
• Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011: 283-355.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7.01.2004 r., sygn. akt K 14/03.
• Jończyk J., Zasady i modele ochrony zdrowia, "Państwo i Prawo" 2010; 8.
• www.who.int/trade/glossary/story076/en/; dostęp: 13.07.2014.
• W oczekiwaniu na zdrowotną konstytucję, www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/W-oczekiwaniu-na-zdrowotna-konstytucje,144027,14.html; dostęp: 6.09.2014.
• http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789240686458_eng.pdf?ua=1.pdf; dostęp: 6.09.2014.
• Cecchini M., Sassi F., Lauer J.A., Lee Y.Y., Guajardo-Barron V., Chisholm D., Tackling of unhealthy diets, physical inactivity, and obesity: health eff ects and cost-eff ectiveness, "The Lancet" 2010; 376: 1775-1784.
• Cesare M. di, Khang Y.H., Asaria P., Blakely T., Cowan M.J., Farzadfar F., Guerrero R., Ikeda N., Kyobutungi C., Msyamboza K.B., Oum S., Lynch J.W., Marmot M.G., Ezzati M., Inequalities in non-communicable diseases and effective responses, "The Lancet" 2013; 381: 585-597.
• www.who.int/nmh/publications/ncd_report2010/en/; dostęp: 14.08.2014.
• 2008-2013 Action Plan for the Global Strategy for the Prevention and Control of Non-communicable Diseases, World Health Organization, Genewa 2008, www.who.int/nmh/publications/9789241597418/en/; dostęp: 15.08.2014.
• Wąsowski M., Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E., Otyłość - definicja, epidemiologia, patogeneza, "Postępy Nauk Medycznych" 2013; 4: 301-306.
• www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/; dostęp: 20.05.2014.
• www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/obesity/data-and-statistics;dostęp: 17.06.2014.
• Katzmarzyk P.T., Barlow S., Bouchard C., Catalano P.M., Hsia D.S., Inge T.H., Lovelady C., Raynor H., Redman L.M., Staiano A.E., Spruijt-Metz D., Symonds M.E., Vickers M., Wilfley D., Yanovski J.A., An evolving scientific basis for the prevention and treatment of pediatric obesity, "International Journal of Obesity" 2014; 38: 887-905.
• www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/; dostęp: 15.08.2014.
• www.who.int/dietphysicalactivity/end-childhood-obesity/en//; dostęp: 15.08.2014.
• www.oecd.org/els/health-systems/Obesity-Update-2014.pdf; dostęp: 18.08.2014.
• www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/promocja-zdrowia/dzialania-w-ramach-programow-zdrowotnych/narodowy-program-przeciwdzialania-chorobom-cywilizacyjnym/modul-i-program-zapobiegania-nadwadze-i-otylosci-oraz-przewleklym-chorobom-niezakaznym-poprzez-poprawe-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-pol-health; dostęp: 18.08.2014.
• http://promocion.salud.gob.mx/dgps/interior1/estrategia.html; dostęp: 13.06.2014.
• www.who.int/dietphysicalactivity/meetingmexicofebruary2014/en/; dostęp: 13.06.2014.
• "International Standard Classification of Occupations 2008 (ISCO-08): Structure, group definitions", www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/; dostęp:14.08.2014.
• Pachocka L., Rola dietetyka w ochronie zdrowia publicznego, "Żywienie Człowieka i Metabolizm" 2010; XXXVII(3).
• Zalecenie Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 29 września 2009 roku w sprawie stosowania Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów (ISCO-08), Dz.U. UE L.2009.292.31.
• Walczak M., Krasowska-Walczak G., Dietetyk - warunki wykonywania zawodu i opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu" 2014; 47(2).
• Uzasadnienie do projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, Sejm RP VI kadencji, nr druku: 846, http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/0/CF32998F2C2012BBC125749100497668/$file/846-uzas.doc; dostęp: 14.08.2014.
• http://ms.gov.pl/pl/deregulacja-dostepu-do-zawodow/; dostęp: 7.07.2013.
• Zalecenie Komisji Wspólnot Europejskich z 2009 roku w sprawie stosowania Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów (ISCO-08), Dz.U. UE L. 2009.292.31.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 roku w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz.U. z 2014 r., poz. 1145.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności, Dz.U. z 2007 r., nr 251, poz. 1885 z późn. zm.
• www.ptd.org.pl/index.php/kwalifikacje-dietetyka/kim-jest-dietetyk; dostęp: 15.07.2014.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, Dz.U. z 2012 r., poz. 7.
• Kształcenie w zawodzie dietetyka, Polskie Towarzystwo Dietetyki, www.ptd.org.pl/index.php/kwalifikacje-dietetyka/ksztalcenie-w-zawodzie-dietetyka; dostęp: 10.07.2014.
• www.rynekzdrowia.pl/Nauka/Na-uczelniach-to-modny-i-oblegany-kierunek-ale-szpitale-zwalniaja-dietetykow,110111,9.html; dostęp: 11.07.2014.
• http://dietetycy.org.pl/rynek-dietetyczny-w-polsce-2013/; dostęp: 16.07.2014.
• www.bda.uk.com/improvinghealth/healthprofessionals/cost_benefit_of_dietitians www.who.int/en/; dostęp: 5.09.2014.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.15.021.4324