Nierówności ekonomiczne a pułapka średniego poziomu rozwoju : wnioski dla Polski

• Autorzy: Ryszard Kowalski

Warianty tytułu

Economic Inequality and the Middle-Income Trap : Implications for Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - W pracy scharakteryzowano kontrowersje definicyjne związane z empirycznym ujęciem zjawiska pułapki średniego poziomu rozwoju, zbadano relacje zachodzące między nierównościami ekonomicznymi a pułapką średniego poziomu rozwoju oraz oceniono znaczenie nierówności jako potencjalnej bariery dla wzrostu gospodarczego w Polsce w długookresowej perspektywie. Metoda badań - Do oceny wpływu nierówności na wzrost gospodarczy i ich znaczenia jako czynnika ryzyka dla trwałości wzrostu gospodarczego w Polsce wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa oraz posłużono się danymi statystycznymi publikowanymi przez OECD. Wyniki - Ograniczenia empirycznych ujęć zjawiska pułapki są związane z arbitralnością założeń dotyczących okresu oraz poziomu dochodu wyznaczających uwięzienie kraju w pułapce średniego poziomu dochodu. Analiza wykazała, że większość spowolnienia wzrostu gospodarczego w przypadku krajów "złapanych" w pułapkę wynika z obniżenia wzrostu łącznej produktywności czynników wytwórczych oraz że duże nierówności ekonomiczne negatywnie oddziałują na determinanty produktywności, w konsekwencji na wzrost gospodarczy. Ze względu na umiarkowany poziom nierówności dochodowych wydaje się jednakże, że w przypadku Polski większe znaczenie mogą mieć inne wewnętrzne bariery wzrostu niż nierówności. Oryginalność/wartość - Świadomość roli, jaką nierówności ekonomiczne pełnią w procesie wzrostu łącznej produktywności czynników wytwórczych, ma kluczowe znaczenie dla wypracowania odpowiednich rozwiązań w zakresie polityki publicznej, służących uniknięciu pułapki. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - This paper examines empirical controversies about the middle-income trap concept and presents the analysis of the relationship between economic inequality and the middle income trap. It also discusses the significance of inequality as a potential barrier for Poland's economic growth in the long-term perspective. Research method - A critical literature review and data from OECD statistics database were used to assess the impact of inequalities on economic growth and the significance of inequality as a risk factor for Poland's economic growth. Results - Empirical approaches are subject to the limitations as they rely on arbitrary assumptions to define time and income thresholds when assessing whether a country is caught in a middle-income trap. The analysis shows that the growth slowdown in the countries "trapped" at the middle-income level result mainly from the slowdown of the total factor productivity growth and that high levels of inequality have negative impact on productivity determinants, therefore on growth. However, given the moderate level of income inequality, it seems that in the case of Poland some other internal barriers to growth are among the most important ones. Originality/value - Understanding the role of economic inequality in explaining total factor productivity growth is crucial in devising appropriate policy measures that may help to avoid the middle-income trap. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wzrost gospodarczy; Teoria wzrostu gospodarczego; Nierówności gospodarcze; Produktywność czynników wytwórczych

EN

Economic growth; Economic growth theory; Economic inequality; Total Factor Productivity (TFP)

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 2(96)
• Strony: 37--52

Twórcy

autor

Ryszard Kowalski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Acemoglu D., Robinson J.A., 2012, Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty, Crown Publishers, New York (wyd. polskie: Acemoglu D., Robinson J.A., 2014, Dlaczego narody przegrywają?, Zysk i S-ka, Warszawa).
• Acemoglu D., Robinson J.A., 2016, Paths to Inclusive Political Institutions, [in:] Economic History of Wafare and State Formation, Eloranta J., Golson E., Markevich A., Wolf N. (eds.), Springer, Singapore.
• Acemoglu D., Ticchi D., Vindigni A., 2011, Emergence and Persistence of Inefficient States, "Journal of the European Economic Association", vol. 9, no. 2, pp. 177-208, DOI: 10.1111/j.1542-4774.2010.01008.x.
• Agenor P.-R., 2017, Caught in the Middle? The Economics of Middle-Income Traps, "Journal of Economic Surveys", vol. 31, no. 3, pp. 771-791, DOI: 10.1111/joes.12175.
• Aiyar S., Duval R., Puy D., Wu Y., Zhang L., 2013, Growth Slowdowns and the Middle-Income Trap, IMF Working Paper 13/71, International Monetary Fund, Washington, D.C.
• Benhabib J., Spiegel M.M., 1994, The role of human capital in economic development: evidence from aggregate cross-country data, "Journal of Monetary Economics", vol. 34, no. 2, pp. 143-173, DOI: 10.1016/0304-3932(94)90047 -7.
• Brzeziński M., 2015, Nierówności w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej, [w:] Determinanty rozwoju Polski. Rynek pracy i demografia, Kwiatkowski E., Liberda B. (red.), Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Brzeziński M., 2017, Czy Polska jest krajem dużych nierówności ekonomicznych?, IBS Policy Paper, nr 1.
• Bulman D., Eden M., Nguyen H., 2014, Transitioning from Low-Income Growth to High-Income Growth: Is There a Middle Income Trap?, Policy Research Working Paper, no. 7104, World Bank, Washington, D.C.
• Divided We Stand. Why Inequality Keeps Rising, 2011, OECD Publishing, Paris.
• Doner R.F., Schneider B.R., 2016, The Middle-Income Trap: More Politics than Economics, "World Politics", vol. 68, no. 4, pp. 608 -644, DOI: 10.1017/S0043887116000095.
• Egawa A., 2013, Will Income Inequality Cause a Middle-Income Trap in Asia?, Bruegel Working Paper, no. 06, Brussels.
• Eichengreen B., Park D., Shin K., 2011, When Fast Growing Economies Slow Donn: International Evidence and Implications for China, NBER Working Papers, no. 16916, Cambridge, Mass.
• Eichengreen B., Park D., Shin K., 2013, Growth Slowdowns Redux: New Evidence on the Middle-Income Trap, NBER Working Papers, no. 18673, Cambridge, Mass.
• Eurostat, 2018, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database [data wejścia: 25.07. 2018].
• Felipe J., Abdon A., Kumar U., 2012, Tracking the Middle-Income Trap: What Is It, Who Is in It, and Why?, Working Paper, no. 715, Levy Economics Institute of Bard College, New York.
• Gajderowicz T., Grotkowska G., Wincenciak L., 2012, Premia płacowa z wykształcenia wyższego według grup zawodów, "Ekonomista", nr 5, s. 577-603.
• Gill I.S., Kharas H., 2015, The Middle-Income Trap Turns Ten, Policy Research Working Paper, no. 7403, World Bank, Washington, D.C.
• Growing Unequal? Income Distribution and Poverty in OECD Countries, 2008, OECD Publishing, Paris.
• Im F.G., Rosenblatt D., 2013, Middle-Income Traps: A Conceptual and Empirical Survey, Policy Research Working Paper, no. 6594, World Bank, Washington, D.C.
• In It Together: Why Less Inequality Benefits All, 2015, OECD Publishing, Paris.
• Isaksson A., 2007, Determinants of total factor productivity: a literature review, Research and Statistics Branch. Staff Working Paper, no. 02, United Nations Industrial Development Organization, Vienna.
• Islam N., 2014, Will Inequality Lead China to the Middle Income Trap?, "Frontiers of Economics in China", vol. 9, no. 3, pp. 398-437, DOI: 10.3868/s060-003-014-0020-4.
• Kaldor N., 1955, Alternative Theories of Distribution, "Review of Economic Studies", vol. 23, no. 2, pp. 83-100, DOI: 10.2307/2296292.
• Kaldor N., 1957, A Model of Economic Growth, "Economic Journal", vol. 67, no. 268, pp. 591-624, DOI: 10.2307/2227704.
• Kemmerling A., 2017, Populism and the Welfare State: Why Some Latin American Countries Produce Cycles Instead of Stability, [in:] Jahrbuch für Handlungs- und Entscheidungstheorie, Linhart E., Debus M., Kittel B. (eds.), Springer VS, Wiesbaden.
• Kim Y.E., Loayza N.V., 2017, Productivity and its Determinants: Innovation, Education, Efficiency, Infrastructure, and Institutions, Working Paper, no. 25 October, http://pubdocs.worldbank.org/en/378031511165998244/Productivity-and-its-determinants-25-October-2017.pdf [data wejścia: 21.06.2018].
• Kowalski R., Michorowski M., Pollok A., 2015, Bieda i wykluczenie społeczne w Unii Europejskiej. Tendencje i wyzwania, [w:] Determinanty rozwoju Polski. Rynek pracy i demografia, Kwiatkowski E., Liberda B. (red.), Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kuznets S., 1955, Economic Growth and Income Inequality, "American Economic Review", vol. 45, no. 1, pp. 1-28.
• Levenko N., Oja K., Staehr K., 2017, Total Factor Productivity Growth in Central and Eastern Europe before, during and after the Global Financial Crisis, Working Papers of Eesti Pank, no. 8.
• Lissowska M., 2014, Instytucje rynku pracy - czy Polska popada w pułapkę średniego poziomu wzrostu?, [w:] Polska w Unii Europejskiej i globalnej gospodarce, Gorynia M., Rudolf S. (red.), Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Maddison Project Database, 2018, https://www.rug.nl/ggdc/historicaldeve-lopment/maddison/releases/maddison-project-database-2018 [data wejścia: 21.06.2018].
• Myck M., Najsztub M., 2016, Distributional consequences of tax and benefit policies in Poland: 2005-2014, CenEA Working Paper Series, no. 02.
• OECD, 2018, https://stats.oecd.org/ [data wejścia: 22.11.2018].
• Plan na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, 2016, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa, http://www.miir.gov.pl/strony/strategia-na-rzecz- odpowiedzialnego-roz-woju/plan-na-rzecz-odpowiedzialnego-rozwoju/ [data wejścia: 23.07.2018].
• Pruchnik K., Zowczak J., 2017, Middle-Income Trap: Review of the Conceptual Framework, ADBI Working Paper, no. 760, Asian Development Bank Institute, Tokyo.
• Rapacki R., Próchniak M., 2012, Wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na tle wybranych krajów wschodzących, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2, s. 65-96, D0I:10.33119/GN/101018.
• Robertson P.E., Ye L., 2016, On the Existence of a Middle-Income Trap, "Economic Record", vol. 92, no. 297, pp. 173-189, DOI: 10.1111/1475- 4932.12245.
• Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2017 roku, 2018, PIP, Warszawa.
• Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
• Vieira O.V., 2007, Inequality and the Subversion of the Rule of Law, "Sur - International Journal of Human Rights", vol. 4, no. 6, pp. 26- 47.
• Wojtyna A., 2016, Kontrowersje teoretyczne wokół koncepcji pułapki średniego poziomu rozwoju, [w:] Średni poziom rozwoju gospodarczego. Pułapka czy szansa?, Wojtyna A. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Woo W.T., 2012, China meets the middle-income trap: the large potholes in the road to catching-up, "Journal of Chinese Economic and Business Studies", vol. 10, no. 4, pp. 313336, DOI: 10.1080/14765284.2012.724980.
• www 1, http://wid.world/ [data wejścia: 30.05.2018].

Identyfikatory

DOI

10.15290/oes.2019.01.96.03