Dyplomacja ekonomiczna w paradygmacie realistycznym - próba konceptualizacji pojęcia

• Autorzy: Weronika Garbacz

Warianty tytułu

Conceptualising Economic Diplomacy within the Realist Paradigm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest próba analizy treści pojęć "dyplomacja" i "dyplomacja ekonomiczna" w ujęciu realistycznym stosunków międzynarodowych (SM) oraz pokazanie, jak te pojęcia koncepcyjnie ewoluowały. Tradycyjne osadzenie dyplomacji w ontologii realizmu, a więc państwocentrycznym modelu anarchicznym, oznaczało marginalizację jej znaczenia i zakresu problemowego. Klasyczny realizm oraz neorealizm nie wniosły zbyt wiele do konceptualizacji dyplomacji w SM ani do włączenia w jej zakres spraw ekonomicznych. Aktualizacja ujęć realistycznych nastąpiła dopiero w ramach międzynarodowej ekonomii politycznej (MEP), co nakierowało badaczy realistycznych na szersze postrzeganie spraw ekonomicznych w kontekście działań państw. Większość współczesnych badaczy, związanych z nurtem realistycznym, traktuje dyplomację ekonomiczną jako dążenie państw do zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego w anarchicznym systemie międzynarodowym. W artykule zarysowuję analityczne narzędzia badania dyplomacji ekonomicznej: economic statecraft oraz analizę dyplomacji ekonomicznej jako kontinuum pomiędzy krańcem interesów ekonomicznych (ang. economic end) i krańcem interesów definiowanych w kategoriach władzy i potęgi (ang. power-play end). Wskazuję, że choć realistyczne ujęcia dyplomacji ekonomicznej umożliwiają analizę działań i narzędzi państw jako głównych aktorów systemu dyplomatycznego, są z zasady niewystarczające w dobie zmieniającego się układu sił międzynarodowych oraz wyzwań, z jakimi mierzy się współczesna dyplomacja w sferze gospodarczej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to analyse the meaning and scope of notions of 'diplomacy' and 'economic diplomacy' within the realist paradigm in international relations (IR) as well as to trace the conceptual evolution of these notions. A traditional 'embedding' of diplomacy within a realist ontology, i.e. within a state-centric anarchic model, entailed its marginalisation and limited its scope. Classical realism and neorealism did not contribute much to the conceptualisation of diplomacy within IR or to a broadening of its issue area to include economic affairs. The realist approach only gained currency with the emergence of International Political Economy (IPE), which led realist scholars to view economic affairs as part of a broader spectrum of state actions. Most realist scholars today understand economic diplomacy as a state effort to ensure economic security in an anarchic international system. In the article I discuss the analytical tools for researching economic diplomacy, including economic statecraft and economic diplomacy understood as a continuum between the economic end and the power-play end. I point out that although realist accounts of economic diplomacy allow us to analyse the actions and tools of states perceived as the main actors on the diplomatic stage, they are in principle insufficient in times of shifting international power structures and given the challenges that economic diplomacy faces today.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dyplomacja; Polityka zagraniczna; Ekonomia polityczna; Bezpieczeństwo ekonomiczne; Terminologia naukowa; Badania naukowe

EN

Diplomacy; Foreign policy; Political economy; Economic safety; Terminology of science; Scientific research

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2017
• Tom: 53
• Numer: nr 3
• Strony: 124--141

Twórcy

autor

Weronika Garbacz

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• A. Wojciuk, Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• D. Lee, D. Hudson, The old and new significance of political economy in diplomacy, "Review of International Studies" 2004, t. 30, s. 343-360.
• Hedley Bull,The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, Macmillan, London 1977.
• Geoff R. Berridg, Diplomacy: Theory and Practice, Palgrave, Basingstoke 2002.
• Henry Kissinger, Diplomacy, Simon & Schuster, New York 1994.
• S. Murray, Towards an enhanced understanding of diplomacy as the business of peace, [w:] N. Gertz (red.), War Fronts: Interdisciplinary Perspectives on War, Virtual War and Human Security, Inter-Displinary Press, Oxford 2009.
• J. Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, LexisNexis, Warszawa 2010, s. 32.
• Z.J. Pietraś, Dyplomatyczna misja specjalna jako instytucja prawa międzynarodowego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1978, s. 14.
• J. Czaputowicz, System międzynarodowy jako poziom analizy w nauce o stosunkach międzynarodowych, [w:] E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Poziomy analizy stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2013.
• M.N. Shaw, Prawo międzynarodowe, tłum. J.J. Gojło et al., Książka i Wiedza, Warszawa 2006, s. 433.
• B. Surmacz (red.), Nowe oblicza dyplomacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 7.
• R. Saner, L. Yiu, International economic diplomacy: Mutations in post-modern times, "Discussion Papers in Diplomacy", Netherlands Institute of International Relations "Clingendael", Den Haag 2006.
• E. Molendowski, W. Polan, Dyplomacja gospodarcza. Rola i znaczenie w polityce zagranicznej państwa, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Kraków 2007.
• M. Kostecki, O. Naray, Commercial diplomacy and international business, "Discussion Papers in Diplomacy", Netherlands Institute for International Studies "Clingendael", Den Haag 2007.
• A. Watson, Diplomacy: The Dialogue Between States, Eyre Methuen, London 1982, s. 12.
• K. Rana, The 21st Century Ambassador, Oxford University Press, Oxford 2004.
• K. Hamilton, R. Langhorne, The Practice of Diplomacy: Its Evolution, Theory, and Administration, Routledge, London 1995.
• H. Nickolson, The Evolution of Diplomatic Method: Being the Chichele Lectures, Cassell, London 1988.
• C. Bjola, M. Kornprobst, Understanding International Diplomacy. Theory, Practice and Ethics, Routledge, London 2013.
• K. Pomeranz, S. Topik, The World That Trade Made, M.S. Sarp, London 1999.
• J. Rosenberg, The secret origins of the state: The structural basis of raison d'état, "Review of International Studies" 1992, nr 18, s. 131-159.
• A. Bozeman, Politics and Culture in International History: From the Ancient Near East to the Opening of the Modern Age, Princeton University Press, Princeton 1994.
• A. Woods, A History of the Levant Company, Oxford University Press, Oxford 1935.
• J. Keay, The Honourable Company: A History of the English East India Company, Harper Collins, London 1993.
• R. Jackson, G. Sørensen, Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, tłum. A. Czwojdrak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• S. Guzzini, Realizm w nauce o stosunkach międzynarodowych, tłum. S. Szymański, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
• H. Morgenthau, Polityka między narodami, tłum. R. Włoch, Difin, Warszawa 2010, s. 47.
• P. Sharp, Diplomatic Theory of International Relations, Cambridge University Press, Cambridge 2009, s. 56.
• A. Tomczyńska, Czy teoria hegemonicznej stabilności jest teorią polityki zagranicznej?, [w:] E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Poziomy analizy stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2013, s. 177.
• S. Strange, States, firms and diplomacy, "International Affairs" 1992, t. 68, nr 1, s. 3.
• C. Jönsson, M. Hall, Essence of Diplomacy, Palgrave, Houndmills 1995.
• N. Bayne, S. Woolcock, The New Economic Diplomacy: Decision-Making and Negotiation in International, Routledge, London 2002.
• D. Baldwin, Economic Statecraft, Princeton University Press, Princeton 1985.
• M. Mastanduno, Economic statecraft, [w:] S. Smith, A. Hadfield, T. Dunne (red.), Foreign Policy: Theories, Actors, Cases, Oxford University Press, Oxford 2008.
• J.-M.F. Blanchard, N.M. Ripsman, A political theory of economic statecraft, "Foreign Policy Analysis" 2008, vol. 4 (4), s. 374-398.
• P.A. Davis, The Art of Economic Persuasion: Positive Incentives and German Economic Diplomacy, University of Michigan Press, Michigan 1999.
• M. Okano-Heijmans, Japan's new economic diplomacy: Changing tactics or strategy?, "Asia-Pacific Review" 2012, nr 19(1), s. 62-87.
• R. Putnam, Diplomacy and domestic politics: The logic of two-level games, "International Organization" 1998, nr 42.
• J. Odell, Negotiating World Economy, Cornell University Press, Ithaca 2000.
• G.A. Pigman, Making room at the negotiating table: The growth of diplomacy between nation-state governments and non-state economic entities, "Diplomacy & Statecraft" 2005, nr 16(2), s. 385-401.
• A. Moraczewska, Dyplomacja korporacji transnarodowych, [w:] B. Surmacz (red.), Nowe oblicza dyplomacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 105-115.
• R. Langhorne, The diplomacy of non-state actors, "Diplomacy & Statecraft" 2005, nr 16(2), s. 331-339.
• E. Panaś, Transnarodowe organizacje pozarządowe jako podmioty działań dyplomatycznych, [w:] B. Surmacz (red.), Nowe oblicza dyplomacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 189-203.
• S. Woolcock, Economic diplomacy, [w:] P. Kerr, G. Wiseman, Diplomacy in a Globalizing World, Oxford University Press, Oxford 2013, s. 203-225.
• J.W. Moses, T. Knutsen, Globalization and the reorganization of foreign affairs ministries, "Discussion Papers in Diplomacy" 2002, nr 80.
• B. Hocking, Patrolling the 'Frontier': Globalization, localization and the 'actorness' of non-central governments, "Regional & Federal Studies" 1999, nr 9(1).
• C. Jönsson, Global governance: Challenges to diplomatic communication, representation, and recognition, [w:] A.F. Cooper, B. Hocking, W. Maley (red.), Global Governance and Diplomacy. Worlds Apart?, Palgrave Macmillan, London 2008.
• J. Rosenau, Toward an ontology of global governance, [w:] M. Hewson, T.J. Sinclair (red.), Approaches to Global Governance Theory, SUNY Press, Albany 1999, s. 295.
• R. Adler-Nissen, Relationalism or why diplomats find international relations theory strange, [w:] O.J. Sending, V. Pouliot, I.B. Neumann (red.), Diplomacy and the Making of World Politics, Cambridge University Press, Cambridge 2015, s. 284.