Zapadalność na choroby zawodowe na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bielsku-Białej

• Autorzy: Małgorzata Fraś , Beata Kudłacik , Jarosław Rutkiewicz

Warianty tytułu

Incidence of Occupational Diseases at the Territory under the Authority of District Sanitary and Epidemiological Station in Bielsko-Biała

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Choroby zawodowe są odzwierciedleniem stanu zdrowia pracowników, który jest zależny od występowania szkodliwych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych w środowisku pracy. Zgodnie z definicją ujętą w artykule 235 Kodeksu pracy jest to jednostka chorobowa, wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Wykaz chorób zawodowych stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych. Rozpoznanie tej choroby u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów choroby w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Analizując aktualną zapadalność na poszczególne choroby zawodowe, stwierdza się zmianę ich struktury. Choroby zawodowe określane jako "klasyczne", to znaczy takie jak: zatrucia ołowiem, tlenkiem węgla, rtęcią, dwusiarczkiem węgla, pylice płuc, zespół wibracyjny, ustąpiły miejsca "nowym" patologiom charakterystycznym dla krajów rozwiniętych gospodarczo, to jest alergicznym chorobom skóry, astmie oskrzelowej, uszkodzeniu słuchu czy chorobom układów ruchu i nerwowego. Choroby zawodowe są nie tylko następstwem szkodliwych czynników mierzalnych występujących w środowisku pracy, takich jak czynniki fizyczne i chemiczne, lecz mogą także wynikać ze sposobu wykonywania pracy i związanych z tym obciążeń. Przewlekłe choroby układu ruchu i układu nerwowego wywołane są przez długotrwałe obciążenia ścięgien, mięśni, kaletek maziowych, nerwów obwodowych oraz innych tkanek okołostawowych. Związane są z podnoszeniem i przenoszeniem większych ciężarów lub z nieprawidłową bądź wymuszoną pozycją ciała. Wiedza na temat charakteru chorób zawodowych pozwala na przewidywanie skutków zagrożeń dla zdrowia występujących w środowisku pracy. Wskazuje również grupy zwiększonego ryzyka u pracujących na podstawie obserwowanych zmian i zjawisk w czasie. Profilaktyka powstawania chorób zawodowych jest istotna ze względu na wysokie koszty leczenia, które są obciążeniem nie tylko dla poszczególnych pracowników, lecz również pracodawców i społeczeństwa jako całości. Celem pracy była analiza sytuacji epidemiologicznej chorób zawodowych rozpoznawanych u pracowników zatrudnionych na terenie objętym działalnością Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bielsku-Białej w latach 2004-2015. (fragment tekstu)

EN

Introduction. The employees' health condition depends to a large degree on occupational risks and occurrence of harmful physical, chemical and biological factors at work. These hazards are reflected in the incidence of occupational diseases. Purpose. Analysis of incidence of occupational diseases in 2004-2015 at the territory of the District Sanitary and Epidemiological Station in Bielsko-Biala. Material and methodology. The source of information about occupational diseases in the city end District of Bielsko-Biała was data from individual occupational disease record sheets analysed in the Station. The analysis covered data on occupational diseases according to disease classification, gender, age and duration of exposure to harmful factors in the work environment. Results. The noted reduction in occupational disease incidence on the territory of the Sanitary and Epidemiological Station in Bielsko-Biała during the period of 2004-2015 correlated with the general declining tendency in Poland. In the city end District of Bielsko-Biala dominated chronic diseases of the musculoskeletal and nervous system, pneumoconiosis, hearing loss and chronic disease of speech organ prevailed, which was related to a longstanding exposure to harmful factors in the work environment. Conclusions. In the city and District of Bielsko-Biala the declining incidence tendency of occupational diseases is maintained. Analysing morbidity of particular occupational diseases in the city and District of Bielsko-Biala shows that dominating illnesses in this group are currently skin allergies, bronchial asthma, chronic diseases of the musculoskeletal and nervous system and hearing impairment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Choroby zawodowe; Choroby; Stan zdrowia ludności

EN

Industrial disease; Illness; Health status of the population

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Tom: 16
• Numer: nr 2
• Strony: 112--118

Twórcy

autor

Małgorzata Fraś

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

autor

Beata Kudłacik

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

autor

Jarosław Rutkiewicz

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Bibliografia

• Jakubowicz J., Jakubowicz O., Żaba Cz. et al., Nowe regulacje prawne dotyczące chorób zawodowych, "Postępy Dermatologii i Alergologii" 2010; 27 (2): 122-125.
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz. U. 2014.15.02).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 105, poz. 869).
• Hanke W., Szeszenia-Dąbrowska N., Szymczak W., Choroby zawodowe - epidemiologiczna ocena sytuacji w Polsce, "Medycyna Pracy" 2002; 53 (1): 23-28.
• Domagała-Dobrzycka M., Zienkiewicz P., Czaja W. et al., Choroby zawodowe w woj. zachodniopomorskim w latach 2000-2006, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2009; 90 (2): 263-270.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 roku w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz. U. 2002, Nr 132, poz. 1121).
• Rydlewska-Liszkowska I., Koszty chorób zawodowych i wypadków przy pracy w Polsce, "Medycyna Pracy: 2006; 57 (4): 317-324.
• Rynowska-Wiśniewska J., Choroba zawodowa a niezdolność do pracy. Zasady orzekania, "Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu" 2014; 20 (2): 160-165.
• Wilczyńska U., Szeszenia-Dąbrowska N., Sobała W., Drożdż D., Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2010 r., "Medycyna Pracy" 2011; 62 (4): 347-357.
• Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Occupational diseases among workers employed in various branches of the national economy. Choroby zawodowe wśród pracujących w różnych gałęziach gospodarki narodowej, "Medycyna Pracy" 2013; 64 (2): 161-174.
• Świątkowska B., Najczęściej stwierdzane patologie w Polsce i metody zapobiegania im, "Medycyna Pracy" 2010; 61 (6): 661-669.
• Centralny rejestr chorób zawodowych. Dane o zapadalności; http://www.imp.lodz.pl/ (dostęp: 12.10.2016).
• Wilczyńska U., Sobała W., Szeszenia-Dąbrowska N., Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2012 r., "Medycyna Pracy" 2013; 64 (3): 317-326.
• Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Sobała W., Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przyczynowe, "Medycyna Pracy" 2014; 65 (4): 463-472.
• Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Choroby zawodowe w Polsce w 2014 r., "Medycyna Pracy" 2016; 67 (3): 327-335.
• Madej B., Bartuś R., Bem S., Epidemiologia chorób zawodowych w Tarnowie i powiecie tarnowskim w latach 1994-2003, "Przegląd Lekarski" 2006; 63 (7): 49-52.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.18.013.9083