Intensyfikacja rywalizacji mocarstw jako zagrożenie militarne dla bezpieczeństwa międzynarodowego w drugiej dekadzie XXI wieku

• Autorzy: Miron Lakomy

Warianty tytułu

Intensification of Rivalry among Global Powers as a Military Threat to International Security in the Second Decade of the 21st Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest odpowiedź na dwa pytania badawcze, będące obiektem refleksji I Konsorcjum akademickich zakładów studiów strategicznych (i bezpieczeństwa). Po pierwsze, czy rywalizacja potęg światowych w drugiej dekadzie XXI w. podnosi ryzyko wybuchu klasycznego konfliktu zbrojnego między nimi? Po drugie, do jakich środków mogą się one odwoływać w celu zabezpieczenia swoich interesów w środowisku międzynarodowym? W tym kontekście autor wskazuje, że rywalizacja między słabnącym Zachodem a Rosją oraz Chinami staje się coraz bardziej intensywna, co stało się szczególnie widoczne w wymiarze wojskowym. Ponadto, ze względu na problemy doświadczane współcześnie przez USA i potęgi zachodnioeuropejskie, nowe lub aspirujące mocarstwa stają się coraz bardziej asertywne wobec nich. Wynikające z tego napięcia nie oznaczają jednak, że uprawnione jest stwierdzenie o zbliżającej się nowej "dużej" wojnie. Katastrofalne implikacje takiego scenariusza wymuszają na potęgach światowych użycie innych, niestandardowych środków rywalizacji w środowisku międzynarodowym, poniżej progu wojny. Obejmują one m.in. proxy wars, wojny hybrydowe, cyberataki, operacje informacyjne, jak również wykorzystanie ruchów migracyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

This article aims to answer two questions. First, whether the rivalry between global powers in the second decade of the 21st century increases the risk of classic military conflict between them; second, what kind of tools (including violent and non-violent methods) are to be used nowadays by powers in order to compete with other international actors. The paper argues that rivalry between the weakening West and Russia/China is getting more intense, which is especially evident in the military dimension (e.g.: rising expenditures, incidents, as well as recent troops build-up abroad). Moreover, new or aspiring powers are more assertive in achieving their goals in the international environment due to the problems experienced by the West. These increased tensions do not mean, however, that the world is on the road to the next 'big war'. Due to the catastrophic implications of such a scenario, global powers will likely use other, non-standard methods of competing with their rivals, below the 'threshold of war'. These include: proxy wars, hybrid warfare, cyberattacks, information operations, as well as exploitation of migration flows. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo międzynarodowe; Cyberbezpieczeństwo; Migracja ludności; Migracja wojenna; Cyberwojna; Wojna hybrydowa; Wielkie mocarstwa; Konflikt interesów; Identyfikacja zagrożeń bezpieczeństwa; Rywalizacja

EN

International security; Cybersecurity; Population migration; War migration; Cyberwar; Hybrid war; Superpower; Interests conflict; Safety risk identification; Rivalry

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2017
• Tom: 53
• Numer: nr 2
• Strony: 57--72

Twórcy

autor

Miron Lakomy

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• M. Stolarczyk, Teoretyczne i praktyczne aspekty mocarstwowości we współczesnych stosunkach międzynarodowych, [w:] M. Stolarczyk, K. Czornik, M. Lakomy (red.), Stosunki Polski z mocarstwami w drugiej dekadzie XXI wieku, Wydawnictwo Fundacji na Rzecz Wspierania Edukacji i Rozwoju Samorządności Wśród Młodzieży Viribius Unitis, Katowice 2016, s. 42.
• C. Mojsiewicz (red.), Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Atla 2, Wrocław 2007, s. 246.
• D. Trenin, The Ukraine Crisis and the Resumption of Great-Power Rivalry, Carnegie Moscow Center, Moscow 2014, s. 1.
• D.C. Gompert, A.S. Cevallos, C.L. Garafola, War with China. Thinking Through the Unthinkable, RAND Corporation 2016, s. III.
• Global Peace Index 2016, Institute for Economics and Peace 2016, s. 2.
• M. Kaim, O. Tamminga, Russia's military intervention in Syria, "SWP Comments" 48, listopad 2015.
• J. Griffiths, Kremlin: Risk of US-Russia collision in Syria 'significantly increased', CNN Politics, 7.04.2017, http://edition.cnn.com/2017/04/07/politics/russia-us-syria-strike/ (data dostępu: 20.04.2017).
• M. Lakomy, The game of Ukraine: Conflict in Donbass as an outcome of the multilayered rivalry, "Politeja" 2016, nr 45, s. 301-302.
• J. Wuthnow, P.C. Saunders, Chinese military reforms in the age of Xi Jinping: Drivers, challenges, and implications, "China Strategic Perspectives" 2017, vol 10.
• B. Dolven et al., Chinese Land Reclamation in the South China Sea: Implications and Policy Options, CRS Report Prepared for Members and Committies of Congress, 18.06.2015.
• A. Modzelewski, Spór o archipelagi na Morzu Południowochińskim a bezpieczeństwo Azji Wschodniej, "Forum Politologiczne" 2008, nr 8.
• J. Symonides, Spory terytorialne na Morzu Południowochińskim. Czy powrót "dyplomacji kanonierek?", "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2012, nr 46.
• H. Berger, Hegemony under siege: The crisis of American power in the Middle East, "Saint Louis University School of Law Journal" 2007, vol. 52.
• B. Góralczyk, Polska polityka zagraniczna w zmieniającym się ładzie międzynarodowym: co nam umyka?, [w:] R. Zięba, T. Pawłuszko (red.), Polityka zagraniczna Polski w zmieniającym się ładzie międzynarodowym: wybrane problemy, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2016, s. 107.
• R. Kuźniar, Europa i porządek międzynarodowy, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2014, nr 50, s. 54.
• M. Madej (red.), Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej wojnie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
• E. Meick, China-Russia Military-to-Military Relations: Moving Toward a Higher Level of Cooperation, U.S.-China Economic and Security Review Commission Staff Research Report, 20.03.2017.
• Flashpoint: Separation anxiety, "Armed Forces Journal", 1.04.2008, http://armedforcesjournal.com/ flashpoint-separation-anxiety/ (data dostępu: 20.04.2017).
• M. Lakomy, Geopolityczne następstwa wojny gruzińsko-rosyjskiej, "Przegląd Zachodni" 2010, nr 4, s. 179-199.
• https://www.rt.com/politics/nato-russia-berlin-lavrov-rogozin/ (data dostępu: 20 04.2017).
• P. Goodenough, Russia, China accuse west of exceeding UN resolution, making Libyan crisis worse, CNSNews.com, 29.03.2011, http://www.cnsnews.com/news/article/russia-china-accuse-west-exceeding-un-resolution-making-libyan-crisis-worse (data dostępu: 20.04.2017).
• C. Philips, The Battle for Syria: International Rivalry in the New Middle East, Yale University Press, London 2016.
• M. Raś, Polityka Rosji wobec Ukrainy i jej implikacje dla ładu międzynarodowego w Europie, [w:] M. Stolarczyk, K. Czornik, M. Lakomy (red.), Implikacje konfliktu ukraińskiego dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Polski, Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej, Katowice 2015, s. 113.
• I. Rabinovich, The Russian-U.S. Relationship in the Middle East: A Five-Year Projection, Task Force on U.S. Policy Toward Russia, Ukraine, and Euroasia, Carnegie Endowment for International Peace 2016.
• D. Trenin, The Ukraine Crisis and the Resumption of Great-Power Rivalry, Carnegie Moscow Center, Moscow 2014, s. 24.
• I. Hossein-Zadeh, The Political Economy of U.S. Militarism, Palgrave Macmillan, New York 2006.
• M. Luehmann, Lobbying Warfare: The Arms Industry's Role in Building a Military Europe, Corporate Europe Observatory, wrzesień 2011.
• Military expenditure, Stockholm International Peace Research Institute: https://www.sipri.org/research/armament-and-disarmament/arms-transfers-and-military-spending/military-expenditure (data dostępu: 20.04.2017).
• http://news.ihsmarkit.com/press-release/2016s-15-trillion-global-defence-spend-kick-decade-growth-ihs-markit-says (data dostępu: 20.04.2017).
• W. Wątor, Wzmacnianie potencjału obronnego Polski na podstawie wniosków z konfliktu ukraińskiego, [w:] M. Stolarczyk, K. Czornik, M. Lakomy (red.), Implikacje konfliktu ukraińskiego dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Polski, Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej, Katowice 2015, s. 216-218.
• Military expenditure (% of GDP), The World Bank, http://data.worldbank.org/indicator/MS.MIL.XPND.GD.ZS (data dostępu: 25.04.2017).
• http://news. ihsmarkit.com/press-release/2016s-15-trillion-global-defence-spend-kick-decade-growth-ihs-markit-says (data dostępu: 25.04.2017).
• Russian military budget, GlobalSecurity, http://www.globalsecurity.org/military/ world/russia/mo-budget.htm (data dostępu: 25.04.2017).
• https://www.sipri.org/media/press-release/2017/world-military-spending-increases-usa-and-europe (data dostępu: 25.04.2017).
• J. Palowski, Niemcy: 'Bóg wojny' wraca do łask, reforma Bundeswehry - do kosza [KOMENTARZ], Defence24.pl, 24.04.2017, http://www.defence24.pl/584576,niemcy-bog-wojny-wraca-do-lask-reforma-bundeswehry-do-kosza-komentarz (data dostępu: 25.04.2017).
• C. Harress, Russian military defense drills 2015: 4,000 exercises by armed forces conducted this year, up from 2014, "International Business Times" 29.09.2015, http://www.ibtimes.com/russian-military-defense-drills-2015-4000-exercises-armed-forces-conducted-year-2014-2118576 (data dostępu: 25.04.2017).
• A.M. Dyner, 'Kaukaz 2016' kolejnym testem rosyjskich sił zbrojnych, "Biuletyn PISM" 2016, nr 63, s. 1.
• J. Bender, Russia's military exercises are WAY bigger than NATO's, Business Insider, 26.02.2015, http://www.businessinsider.com/russias-military-exercises-are-way-bigger-than-natos-2015-2?IR=T (data dostępu: 25.04.2017).
• A. Duval Smith, Nato countries begin largest war game in eastern Europe since cold war, "The Guardian", 6.06.2016, https://www.theguardian.com/world/2016/jun/06/nato-launches-largest-war-game-in-eastern-europe-since-cold-war-anaconda-2016 (data dostępu: 25.04.2017).
• F.-S. Gady, China and Russia to increase number of military exercises in 2016, "The Diplomat", 28.04.2016, http://thediplomat.com/2016/04/china-and-russia-to-increase-number-of-military-exercises-in-2016/ (data dostępu: 25.04.2017).
• T. Frear, List of Close Military Encounters Between Russia and the West, March 2014-March 2015, European Leadership Network, http://www.europeanleadershipnetwork.org/medialibrary/2015/03/11/4264 a5a6/ELN Russia - West Full List of Incidents.pdf (data dostępu: 25.04.2017).
• Turkey shoots down Russian warplane on Syria border, BBC News, 24.11.2015, http://www.bbc. com/news/world-middle-east-34907983 (data dostępu: 26.04.2017).
• L. Dearden, US and Chinese military planes in 'unsafe' encounter over contested South China Sea, "Independent", 10.02.2017, http://www.independent.co.uk/news/world/asia/us-chinese-military-plane-south-china-sea-one-china-policy-unsafe-encounter-donald-trump-xi-jinping-a7572681.html (data dostępu: 26.04.2017).
• J. Zorthian, H. Jones, This graphic shows where U.S. troops are stationed around the World, "Time", 16.10.2015, http://time.com/4075458/afghanistan-drawdown-obama-troops/ (data dostępu: 26.04.2017).
• M.J. Lostumbo et al., Overseas Basing of U.S. Military Forces. An Assessment of Relative Costs and Strategic Benefits, RAND, Santa Monica 2013, s. 290-291.
• M. Hertling, More US troops in Europe - a timely move, CNN, 14.01.2017, http://edition.cnn. com/2017/01/14/opinions/more-us-troops-in-europe-timely-move-hertling/ (data dostępu: 26.04.2017).
• P. Rogers, R. Reeve, Russia's intervention in Syria: Implications for Western engagement, "Global Security Briefing", październik 2015.
• A. Panda, The Chinese navy's Djibouti base: A 'support facility' or something more?, "The Diplomat", 27.02.2017, http://thediplomat.com/2017/02/the-chinese-navys-djibouti-base-a-support-facility-or-something-more/ (data dostępu: 26.04.2017).
• H.D. Sokolski (ed.), Getting MAD: Nuclear Mutual Assured Destruction, Its Origins and Practice, Strategic Studies Institute, U.S. Army War Colllege, Carlisle 2004, s. V.
• B. Balcerowicz, Czym jest współczesna wojna?, Uniwersytet Warszawski, files.pwi.edu.pl/files/ balcerowicz.doc (data dostępu: 26.04.2017).
• Ł. Skoneczny, Wojna hybrydowa - wyzwanie przyszłości? Wybrane zagadnienia, "Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego" 2015, wydanie specjalne, s. 43-44.
• B. Renz, H. Smith, Russia and hybrid warfare. Going beyond the label, "Papers Aleksanteri" 2016, vol. 1.
• A. Mumford, Proxy warfare and the future of conflict, "The RUSI Journal" 2013, vol. 158.
• M. El Ghamari, Jemen - the proxy war, "Securitologia" 2015, vol. 2.
• F. Bryjka, Rosyjska wojna zastępcza w Donbasie, "Ante Portas - Studia nad Bezpieczeństwem" 2016, nr 6.
• K. Liedel, P. Piasecka, Wojna cybernetyczna - wyzwanie XXI wieku, "Bezpieczeństwo Narodowe" 2011, nr 1.
• D. Alexander, U.S. reserves right to meet cyber attack with force, Reuters, 15.11.2011, http://www. reuters.com/article/us-usa-defense-cybersecurity-idUSTRE7AF02Y20111116 (data dostępu: 27.04.2017).
• M. Libicki, Cyberspace in Peace and War, Annapolis 2016, s. 265.
• M.N. Schmitt, Tallinn Manual on the International Law Applicable to Cyber Warfare, Cambridge University Press, Cambridge 2013.
• China says U.S. hacking accusations lack technical proof, Reuters, 20.02.2013, http://www.reuters. com/article/us-china-hacking-idUSBRE91I06120130220 (data dostępu: 27.04.2017).
• M. Lakomy, Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015.
• J. Jun, S. LaFoy, E. Sohn, North Korea's Cyber Operations. Strategy and Responses, Center for Strategic & International Studies 2015, s. 21.
• M. Lakomy, Zagrożenia dla bezpieczeństwa teleinformatycznego państw - przyczynek do typologii, "E-Politikon" 2013, nr 6, s. 119.
• M.A. Piotrowski, Intelligence reports on Russian interference in the U.S. presidential election, "PISM Bulletin" 2017, nr 8.
• P. Sienkiewicz, Wizje i modele wojny informacyjnej, [w:] L.H. Haber (red.), Społeczeństwo informacyjne - wizja czy rzeczywistość?, t. 1, AGH Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2003, s. 375.
• A. Hoffman, Y. Schweitzer, Cyber jihad in the service of the Islamic State (ISIS), "Strategic Assessment" 2015, vol. 18.
• W. Sokała, Współczesna edukacja - tarczą przeciw BMM (Broni Masowej Manipulacji)?, [w:] K. Liedel, P. Piasecka, T.R. Aleksandrowicz (red.), Sieciocentryczne bezpieczeństwo. Wojna, pokój i terroryzm w epoce informacji, Warszawa 2014, s. 63.
• F. Schreier, On Cyberwarfare, "DCAF Horizon 2015 Working Paper" 2012, vol. 7, s. 23.
• S. Ennis, Russia in 'information war' with West to win hearts and minds, BBC, 16.09.2015, http:// www.bbc.com/news/world-europe-34248178 (data dostępu: 27.04.2017).
• Turcja grozi anulowaniem umowy z Unią w sprawie migrantów, TVN24, 16.03.2017, http://www. tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/kryzys-imigracyjny-w-europie-turcja-grozi-anulowaniem-umowy,723926. html (data dostępu: 27.04.2017).
• W. Repetowicz, Migracja narzędziem wojny hybrydowej. Rosja zaatakuje Polskę bronią D?, Defence24. pl, 22.04.2017, http://www.defence24.pl/583840,migracja-narzedziem-wojny-hybrydowej-rosja-zaatakuje-polske-bronia-d-analiza (data dostępu: 27.04.2017).
• P. Roell, Migration - A new form of "Hybrid Warfare"?, "ISPSW Strategy Series: Focus on Defense and International Security" 2016, vol. 422.