Dewastacja polskiej przestrzeni jako produktprocesów społecznych i regulacji prawnych

Czasopismo

---

• Autorzy: Izabela Mironowicz

Warianty tytułu

Social Trends and Legal Regulations as Main Factors of the Havoc of Polish Space

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nowa ustawa planistyczna została wprowadzona w Polsce już w 1994 r. W celu dostosowania systemu planowania do ram politycznych i gospodarczych kraju, który przeniósł swoją politykę z komunizmu na liberalną demokrację. Ta nowa ustawa planistyczna wprowadziła nie tylko nowy porządek dokumentów planistycznych, ale także ukształtowała nową odpowiedzialność za przestrzeń. Ustawa ta, a szerzej ówczesny system prawny Polski, stworzyła również podstawy zupełnie nowego podejścia do rozwoju terytorialnego kraju na każdym szczeblu sprawowania rządów. Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy wszystkie te regulacje prawne w połączeniu z ich interpretacją i ogólnym "nastrojem społecznym" przyniosły korzyści użytkownikom polskiej przestrzeni. Innymi słowy, czy jakość życia wszystkich interesariuszy zaangażowanych w proces produkcji i użytkowania przestrzeni wzrosła w wyniku tej transformacji. W tym kontekście w artykule szczególnie analizuje się wpływ praw własności i ich związków z prawami do zagospodarowania, a następnie dyskutuje się o neoliberalnym podejściu do przestrzeni, nowej roli i znaczeniu dokumentów planistycznych, a wreszcie roli edukacji planistycznej i rozwoju zawodowego planistów. w ciągu tych 25 lat. Podsumowując, w artykule omówiono kilka fundamentalnych zmian w ramach prawnych, które mogą pomóc w poprawie stanu polskiej przestrzeni kosmicznej w przyszłości.(abstrakt oryginalny)

EN

New planning act was introduced in Poland as early as of 1994 with the aim to adapt planning system to the political and economic framework of the country, which shifted its polity from communism to liberal democracy. This new planning law introduced not only new order of planning documents but also shaped a new responsibility for the space. This act, and more broadly legal system of Poland at the time, created also foundations of the completely new approach to the territorial development of the country at each level of governance. The paper is trying to answer a question whether all these legal regulations combined with their interpretation and general "social mood" produced benefits for the users of Polish space. In other words, whether the quality of life of all the stakeholders involved in the process of the production and use of the space increased as a result of this transformation. In this contexts the paper especially examines the impact of property rights and their liaisons with the development rights, followed by the discussion about neoliberal approach to the space, new role and meaning of planning documents and finally the role of planning education and professional development of planners during this 25-years period. In conclusion the paper discusses a few fundamental changes in the legal framework which might help to improve the state of Polish space in the future.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Planowanie przestrzenne; Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; Regulacje prawne; Gospodarka przestrzenna

EN

Spatial planning; Polish Act on Spatial Planning and Development; Legal regulations; Spatial economy

• Czasopismo: ---
• Strony: 102--125

Twórcy

autor

Izabela Mironowicz

• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• Europejska Karta Samorządu Terytorialnego sporządzona 15 października 1985 r. w Strasburgu (Dz.U. 1994 Nr 124 poz. 607).
• Chang H.-J., 2013, 23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie. Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Chang H.-J., 2014, Economics: The User's Guide. Penguin Books Ltd., London.
• Faludi A., 2012, Multi-level (Territorial) Governance: Three Criticisms. Planning Theory & Practice, t. 13, wyd. 2 [http://www.sciencespo.fr/coesionet/sites/default/ files/Faludi%20-%20Multi-level%20%28Territorial%29%20Governance%20-%20 Three%20Criticisms.pdf].
• Frank A., Mironowicz I., 2014, Educating Planners in Europe: A Review of 21st Century Study Programmes. Progress in Planning. No 91: 30-94, Elsevier [DOI:10.1016/j. progress.2013.05.001].
• Głuszak M., Marona B., 2015, Podatek katastralny. Ekonomiczne uwarunkowania reform opodatkowania nieruchomości. Wyd. POLTEXT, Warszawa.
• Gzell S., 2013, Praktyka planistyczna a naukowe metody badania miasta, [w:] Wybrane teorie współczesnej urbanistyki, P. Lorens, I. Mironowicz (red.). Politechnika Gdańska, Akapit DTP, Gdańsk.
• Jędraszko A., 2005, Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce - drogi i bezdroża regulacji ustawowych. Unia Metropolii Polskich, Warszawa.
• Kaczmarek T., Mikuła Ł. (red.), 2016, Koncepcja rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań . Centrum Badań Metropolitalnych UAM i Stowarzyszenie Metropolia Poznań , Poznań.
• Kozak M. W., 2013, Multi-Level Governance: możliwości wdrożenia w Polsce. Zeszyty Naukowe WSEI, seria: Ekonomia, 6 [http://www.wydawnictwo.wsei.lublin.pl/ files/027-049%20Marek.%20W.%20%20Kozak,%20Multi-Level%20Governance% 20mozliwosci.pdf, data dostępu 3.03.2017].
• Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński J., 2013, Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej i IGiPZ PAN [http:// frdl.org.pl/pliki/frdl/document/zalaczniki_artykuly/Raport%20Ekonomiczny%20 29.10.2013%20calosc.pdf, data dostępu 3.03.2017]. Warszawa.
• Lorek A., 2010, Opłata adiacencka i renta planistyczna. Wyd. PRESSCOM, Wrocław.
• Malme J. H., Youngman J. M., 2001, The Development of Property Taxation in Economies in Transition. Case Studies from Central and Eastern Europe. Lincoln Institute of Land Policy, The International Bank for Reconstruction and Development, Washington DC.
• Manent P., 2014, Przemiany rzeczy publicznej. Od Aten do całej ludzkości. Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk.
• Matuszewska P., 2016, 'Ad valorem' Property Tax as an Instrument of Improvement of the Polish Spatial Planning System. Praca magisterska, Politechnika Wrocławska. Maszyn.
• Mazzucato M., 2013, The Entrepreneurial State: Debunking Public vs. Private Sector Myths. Anthem Press, London.
• Medeksza Ł., Mironowicz I., 2015, Nowe modele zarządzania terytorialnego, [w:] Aktualne problemy zarządzania rozwojem przestrzennym w Polsce, J. Martyniuk- -Peczek, M. Nowak (red.). Biuletyn KPZK PAN, z. 257/258, Warszawa: 61-95.
• Mironowicz I., 2005, Technika zapisu planistycznego. Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Mironowicz I., 2010, Specyfika kształcenia planistów na uczelniach technicznych, [w:] Poprawa jakości i efektywności planowania i zarządzania rozwojem w administracji publicznej: wyzwania wobec kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna, T. Markowski, T. Kudłacz (red.). Biuletyn KPZK PAN, z. 224, Warszawa: 100-106.
• Mironowicz I., 2016, Modele transformacji miast. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• Mironowicz I., 2017, Development of Planning Eduaction in Post-communist Poland, [w:] Urban Planning Education: Beginnings, Global Movement and Future Prospects, A. Frank, Ch. Silver (red.). Springer (w druku).
• Mironowicz I., Zipser T., 2002, Stan nauczania w zakresie gospodarki przestrzennej w Polsce na tle tendencji europejskich. Referat wygłoszony na posiedzeniu plenarnym KPZK PAN, 27 listopada, 2002 w Warszawie.
• Przestrzeń życia Polaków, 2014 [http://www.sarp.org.pl/pliki/1908_53fdc64bb3140- -pzp_spistresci_1.pdf, data dostępu 3.03.2017].
• Solarek K., 2014, Struktura przestrzenna strefy podmiejskiej Warszawy. Determinanty współczesnych przekształceń. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Śleszyński P. (red.), 2013, Wskaźniki zagospodarowania i ładu przestrzennego w gminach. Biuletyn KPZK PAN, z. 252, Warszawa.
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U., 1990 Nr 16 poz. 95 z późn. zmian., ostatnia z 2014 r.).
• Wagner M., 2016, Evading Spatial Planning Law - Case Study of Poland. Land Use Policy: 57, 396-404.