Moralność hipertroficzna człowieka współczesnego

• Autorzy: Sonia Horonziak

Warianty tytułu

Hypertrophic Morality of Modern Man

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podczas badań nad kondycją współczesnego człowieka, podnoszone są głosy jakoby czasy obecne wprowadziły zmianę w pozycji i postrzeganiu ludzi jako członków określonych grup społecznych. Jest to związane z mnogością procesów globalizacyjnych, rozwojem nowoczesnych technologii i zmianie sposobu odczuwania oraz przeżywania świata. Szczególnie ciekawym aspektem tych zjawisk jest kwestia nowej moralności ludzkiej, rzutującej na kulturowe otoczenie współczesnych ludzi oraz ich wewnętrzną psychikę. Arnold Gehlen, dwudziestowieczny niemiecki antropolog, badając współczesnego człowieka, umieścił go w czasach krystalizacji kulturowej. Stwierdził, że obecnie człowiek przeżywa tzw. hipertrofię moralności. Określił tym zjawiskiem przerost złudnie pojmowanej moralności i humanitaryzmu, które nie pozwalają ludziom na aktywne działanie i rozwój społeczny, a jedynie wspierają wewnętrzne dążenie do konformizmu. Teza zaprezentowana przez antropologa, w czasach współczesnych nabiera nowego znaczenia. Z jednej strony widzimy świat, gdzie ścierają się silne kulturowe wpływy, z drugiej odczuwamy rozmycie tradycji wynikające z nowej struktury świata. Z tego też powodu ponowne przyjrzenie się zjawisku opisywanemu przez klasyka i stworzenie na nowo sylwetki kulturowej człowiek a XXI wieku, pomoże określić miejsce ludzi w ramach epok i nowej moralności. (abstrakt oryginalny)

EN

During research on the condition of modern man, researchers are rising voices that contemporaneity introduced a change in the position and perception of people as members of specific social groups. It is related to the multitude of globalization processes, the development of modern technologies and a change in the way of experiencing the world. A particularly interesting aspect of these phenomena is the issue of a new human morality, affecting the cultural environment of contemporary people and their inner psyche. Arnold Gehlen, the twentieth century German anthropologist, while exploring the idea of a contemporary man, placed him in times of cultural crystallization. He stated that nowadays man is experiencing the so-called hypertrophy of morality. He described this phenomenon as hypertrophy of illusory morality and humanitarianism, which do not allow people to actively act and develop in society, but only support the internal striving for conformism. The thesis presented by the anthropologist takes on a new meaning nowadays. On the one hand, we see a world where strong cultural influences clash, on the other, we feel a blur of traditional institutions resulting from the new structure of the world. For this reason, re-examining the phenomenon described by the anthropologist and recreating the cultural silhouette of the 21st century man will help to determine the place of people within the era of new morality. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Antropologia polityczna; Antropologia filozoficzna; Moralność

EN

Political anthropology; Philosophical anthropology; Morality

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii
• Rocznik: 2018
• Numer: R. VII, t. 14, nr 2
• Strony: 33--47

Twórcy

autor

Sonia Horonziak

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Adorno T., Horkheimer M., Dialektyka oświecenia, Warszawa 1994.
• Gehlen A., Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie, przeł. i opracował naukowo: R. Michalski, J. Rolewski, red. S. Czerniak, Toruń 2017.
• Gehlen A., Die Seele im Technischen Zeitalter und andere sozialpsychologische, soziologische und kulturanalytische Schriften, Frankfurt nad Menem 2003.
• Gehlen A., Moralność i hipertrofia moralności, przeł. i opracował naukowo: R. Michalski, J. Rolewski, red. S. Czerniak, Toruń 2017.
• Gehlen A., W kręgu antropologii i psychologii społecznej, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2001.
• Herder J.G., Rozprawa o pochodzeniu języka, przeł. B. Płaczkowska, Wybór pism, Wrocław 1988.
• Hobbes T., Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przeł. C. Znamierowski, Warszawa 1954.
• Hylewski M., Burdzik T., Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej jako krytyka kultury masowej , "Kultura-Historia-Globalizacja", 2014, t. 15.
• Jünger F.G., Perfekcja techniki, Warszawa 2016.
• Kellner D., Globalization and the Postmodern Turn, w: Globalization and Europe: Theoretical and Empirical Investigations, red. Roland Axtmann, 1998.
• Maisel L.S., The Negative Consequences of Uncivil Political Discourse, "Political Science and Politics" 2012, tom 45, nr 3.
• Mehmet O., The Poverty of Nations. The Eurocentric Bias of Development Economics, "Harvard International Review", 1999, t. 21, nr 1.
• Rehberg K.-S., Vorwort, w: Gehlen A., Moral und Hypermoral. Eine pluralistische Ethik, red. K.-S. Rehberg, Frankfurt nad Menem 2004.