Regulacyjny paradoks pierwszej fazy liberalizacji sektorów sieciowych - perspektywa historyczna

• Autorzy: Andrzej Szablewski

Warianty tytułu

Paradox of Regulation in the First Phase of the Liberalisation of the Network Industries - a Historic Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tytułowy paradoks regulacyjny odnosi się do towarzyszącego liberalizacji sektorów sieciowych zjawiska instytucjonalizacji regulacji, tj. powstawania wyspecjalizowanych organów sektorowej regulacji. Podważa ono bowiem nie tylko tradycyjną dla ekonomii konwencję przeciwstawiania rynku administracyjnej regulacji, ale także zaskakuje, jeśli uwzględnić, że głęboka krytyka tego rozwiązania regulacyjnego w USA stanowiła podstawową przesłankę do rozpoczęcia procesów liberalizacji regulowanych sektorów. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych kierunków krytyki regulacji zinstytucjonalizowanej oraz omówiono doświadczenia związane z uruchamianiem w sektorach sieciowych mechanizmów konkurencji oraz nowoczesnej regulacji, posiadającej zdolność kreowania silnych bodźców stymulujących proefektywne zachowania regulowanych przedsiębiorstw. Doświadczenia te wskazują, dlaczego zinstytucjonalizowaną regulację traktuje się obecnie jako warunek powodzenia rynkowej transformacji sektorów sieciowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Following the liberalisation of network industries, rapid development of regulatory bodies may be treated as a paradox if we take into account the fact that deep criticism of this form of regulation in US paved the way for market-oriented reforms in these industries. The author reviews the main lines of theoretical and empirical arguments against US institutionalised regulation, and then shows the key role of regulation in the liberalisation of these kinds of industries. The attention is focused on pro-competition and incentive regulation, as it explains why establishment of regulatory bodies is thought to be a necessary condition for their successful liberalisation.

Słowa kluczowe

PL

Liberalizm; Teoria regulacji; Sektory sieciowe

EN

Liberalism; Theory of regulation; Network industries

• Czasopismo: Problemy Zarządzania
• Rocznik: 2004
• Tom: 2
• Numer: nr 3 (5) Ochrona konkurencji i niezależna regulacja sektorowa
• Strony: 139--154

Twórcy

autor

Andrzej Szablewski

• Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa

Bibliografia

• 1. Crandal, R.W. 1990. Entry, Divestiture and the Economic Regulation in the United States Telecommunication Sector, w: Deregulation or Reregulation?: Regulatory Reform in Europe and in the United States ( ed. By E. Majone), London: Pinter Publishers.
• 2. Demsetz, H. 1968. Why Regulate Utilities? Journal of Law and Economics, Nr 11.
• 3. Dobroczyńska, A. (red.) 2003, Energetyka w Unii Europejskiej. Droga do konkurencji na rynkach energii elektrycznej i gazu, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Biblioteka Regulatora. Warszawa.
• 4. Fanara, P., Suelflow, J .E, Draba R.A. 1980, Energy and Competition: the Saga of Electric Power. The Antitrust Bulletin, Spring.
• 5. Guasch, L.L., Hahn, R. 1996, The Costs and Benefits of Regulation; The Roots of Regulatory Failure. World Bank Paper, October
• 6. Joskow, P. L. 1989. Regulatory Failure, Regulatory Reform, and Structural Change in the Electrical Power Industry. Brookings Papers: Microeconomics.
• 7. Kahn, A.E. 1990. Economics of Regulation. Principles and Institutions. Cambridge, Mass.: The MIT Press.
• 8. Majone, G. 1996. Theories of regulation, w: Regulating Europe (ed.G. Majone), London: Routledge, s. 32-33.
• 9. Newbery, D.M.G. 1999. Privatization, restructuring, and regulation of network utilities, MIT, s. 23.
• 10. Posner, R. A. 1969. Natural Monopoly and its Regulation. Stanford Law Review, Nr 2.
• 11. Primeaux, W.J. 1985. Total Deregulation of Electric Utilities: A Viable Policy Choice, w: Unnatural Monopolies. The Casefor Deregulating Public Utilities (ed. R.W. Poole), Lexington: The Reason Foundation.
• 12. Raczyński, M. 2003. Monopol a nierówności. Gospodarka Narodowa, Nr 1-2.
• 13. Rączka, J. 2002, Dlaczego państwo reguluje rynki-pozytywne teorie regulacji ekonomicznej, Ekonomista, Nr 3.
• 14. Stern, J. 1992. Third Party Access in European Gas Industries: Regulation-driven or Marketled!?, London: The Royal Institute of International Affairs
• 15. Stigler, G .J. 1971. The Theory of Economic Regulation. Bell Journal of Economics and Management Sciences, Nr 5.
• 16. Szablewski, A. T. 2003. Zarys teorii i praktyki reform regulacyjnych na przykładzie energetyki, Warszawa - Łódź. INE PAN 'Monografie' nr 12.
• 17. Thomas, S. 1999. Have Privatization and liberalization Reduced the Cost of Power in Britain? Paper prepared for APER Seminar on Romanian Tariffs and Pricing Policies in the Energy Sector, Bucharest, April 28.
• 18. Trebing, H.M. 1984. Public Utility Regulation. Journal of Economic Issues (JEI), Nr 1.
• 19. Trebing, H.M. 1986. The Chicago School versus Public Utility Regulation. Journal of Economic Issues (JEI), Nr 1.
• 20. Vanny De, A.S., Waliss W.D. 1995, The Emerging New Order in Natural Gas: Market Versus Regulation, Greenwood: Quorum Books.