Rola zagospodarowania turystycznego w ograniczaniu skutków pobytu człowieka w polskich parkach narodowych

• Autorzy: Marcin Pasek , Jacek Olszewski-Strzyżowski

Warianty tytułu

Role of Tourism Infrastructure in the Reduction of Results of Man's Presence in Polish National Parks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Działalność człowieka w polskich parkach narodowych powoduje różne zmiany w środowisku przyrodniczym, a zwłaszcza w krajobrazie. Rocznie zwiedza je około 11 milionów osób. Podstawowe urządzenia turystyczne w parkach można podzielić na trzy grupy związane kolejno z: komunikacją, pobytem i zaspokojeniem potrzeb poznawczych. Ujemne skutki turystycznego zagospodarowania przestrzeni parków narodowych są trudne do wyeliminowania, wynikają bowiem z konieczności zapewnienia odpowiednich warunków pobytu i bezpieczeństwa ludzi. Formy ich negatywnego oddziaływania na zasoby przyrodnicze i krajobraz są różnorodne; wśród najważniejszych należy wymienić: urbanizację środowiska wskutek rozwoju infrastruktury turystycznej i towarzyszącej, niszczenie krajobrazu przez obiekty i urządzenia turystyczne, ich niewłaściwą lokalizację, nadmierną eksploatację, często brak walorów estetycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Human activity in national parks causes various changes in the natural environment and the landscape. Yearly they are visited for about 11 million people. Generally, basic tourist facilities can be divided into Tyree groups related to transport, the stay itself, and meeting the needs for sightseeing. It is hard to avoid the negative effects of adapting the areas of national parks for tourism, because they result from the need for providing visitors with suitable and safe stay conditions. There are different forms of the negative impact of tourist management on nature resources and the landscape, and the most significant of them include: urbanization of the environment as a result of the development of tourist and accompanying infrastructure, spoiling the landscape by erecting tourist objects and facilities, their improper location, overuse, and, quite often, lack of aesthetic values. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Parki narodowe; Turystyka; Ochrona krajobrazu; Zagospodarowanie turystyczne; Degradacja środowiska

EN

National parks; Tourism; Landscape protection; Development of tourist facilities; Degradation of the environment

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii
• Rocznik: 2016
• Numer: R. V, t. 10, nr 2
• Strony: 102--118

Twórcy

autor

Marcin Pasek

• Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. J. Śniadeckiego, Gdańsk

autor

Jacek Olszewski-Strzyżowski

• Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. J. Śniadeckiego, Gdańsk

Bibliografia

• Bogucki, J., 1986. Środowisko przyrodnicze jako wyznacznik doboru środków rekreacji. W: Czas wolny i rekreacja różnych środowisk społecznych. Poznań: AWF, s. 5-19.
• Haber, Z., Chmielewska, I., 1995. Turystyka nie musi niszczyć środowiska. Aura, nr 11, s. 14-15.
• Kasprzyk, S., 1977. Turystyczne zagospodarowanie lasu. Warszawa: PWRiL.
• Kostrowicki, A.S., 1981. Metoda określania odporności roślin na uszkodzenia mechaniczne powstałe na skutek wydeptywania. W: Kamiński, W., Kostrowicki, A.S., Szyrmer, J., 1981. Wybrane zagadnienia teorii i metod oceny oddziaływania człowieka na środowisko. Wrocław: IGiPZ PAN.
• Krzymowska-Kostrowicka, A., 1997. Geoekologia turystyki i wypoczynku. Warszawa: PWN.
• Liszewski, S., 2009. Przestrzeń turystyczna parków narodowych w Polsce. W: Domański, B., Kurek, W., red., 2009. Gospodarka i przestrzeń. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.
• Marsz, A., 1972. Metoda obliczania pojemności rekreacyjnej ośrodków wypoczynkowych na niżu. Poznań: PAN.
• Partyka, J., 2010. Udostępnianie turystyczne Parków Narodowych w Polsce a krajobraz. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 14. Za: Michalik, S., Partyka, J., 1992. Chełmowa Góra. Kraków: wyd. KAW.
• Mokrzyński, J., 1990. Architektura wolnego czasu. Warszawa: Arkady.
• Murphy, J.F., Howard, D.R., 1977. Delivery of community leisure services: an holistic approach. Philadelphia: Lea & Febiger.
• Myga-Piątek, U., 1994. Edukacja w parkach narodowych. Parki narodowe, nr 4, s. 20-21.
• Olaczek, R., 2008. Między swobodą a zakazem - o turystycznym korzystaniu z obszarów chronionych. W: Gotowt-Jeziorska, A., Śledzińska, J., red., 2008. Turystyka zrównoważona i ekoturystyka. Warszawa: wyd. PTTK.
• Omilanowska, M., 1991. Architektura polskich schronisk górskich. Katowice: wyd. Stow. Historyków Sztuki.
• Pasek, M., 2000. Tourism and environmental protection analysis of the problems mentioned by selected polish periodicals in the years 1994-98. Research Yearbook, vol. 7, s. 147-154.
• Pasek, M., 2004. Zasoby rekreacyjne terenów zielonych Gdyni, a jakość aktywnego wypoczynku. Rocznik Naukowy, t. 14, s. 117-141.
• Pasek, M., Nowak-Zaleska, A., 2010. Obciążenie rekreacyjne lasu w świetle jego chłonności naturalnej na przykładzie rezerwatu przyrody "Kępa Redłowska". Sylwan, nr 2, s. 124-129.
• Pasek, M., Nowak-Zaleska, A., 2011. Obciążenie rekreacyjne Lasów Oliwskich w świetle ich chłonności naturalnej. Journal of Ecology and Health, nr 4, s. 199-202.
• Pasek, M., Ziółkowski, A., 2014. Ekologiczny wymiar kultury fizycznej. Gdańsk: Wydaw. Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu.
• Pieńkoś, K., 1997. Problemy inżynieryjnego zagospodarowania lasów do celów rekreacji. Konferencja naukowo - techniczna. Urządzanie lasu podstawą zrównoważonej gospodarki leśnej. Warszawa: Fundacja Rozwój SGGW.
• Pieńkoś, K., 2000. Problemy komunikacyjnego udostępnienia lasów wielofunkcyjnych. W: Podstawy komunikacyjnego udostępnienia lasów w wielofunkcyjnej zrównoważonej gospodarce leśnej. Warszawa: SGGW.
• Pietrzak, M., 1985. Próba określenia relacji pomiędzy pojemnością rekreacyjną naturalną a rzeczywistą liczbą odwiedzających obszary użytkowane rekreacyjnie. W: Drozdowski, Z., red., 1985. Warunki przyrodnicze rozwoju turystycznych form rekreacji. Poznań: AWF.
• Riedl, T., 1983. Rekreacja a środowisko przyrodnicze - przegląd niektórych problemów. Zeszyty Naukowe AWF Wrocław, nr 31.
• Siwek, A., 2003. Droga historyczna jako dobru kultury. W: Partyka, J., red., 2003. Ochrona dóbr kultury w parkach narodowych. Ojców: Ojcowski Park Narodowy.
• Szczęsny, T., 1977. Ochrona przyrody i krajobrazu. Warszawa: PWN.
• Szpilko, D., Ziółkowski, R., 2010. Zagospodarowanie turystyczne obszarów chronionych województwa podlaskiego. Ekonomia i zarządzanie, t. 2, nr 1, 52-73.
• Zaręba, D., 2000. Ekoturystyka. Wyzwania i nadzieje. Warszawa: PWN.
• www.parkinarodowe.edu.pl, [Dostęp: 2016].