Uniwersytet Jagielloński wobec zakonów cystersów i dominikanów (część II)

• Autorzy: Janusz Sondel

Warianty tytułu

The Jagiellonian University's Approach to Cistercian and Dominican Monasteries (Part II)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uniwersytety, których powstanie zawdzięczamy średniowieczu, były w owej epoce traktowane jako ponadnarodowe instytucje uniwersalnej chrześcijańskiej Europy. Władzą w niej dzielili się papież i cesarz, wskutek czego założenie uniwersytetu wymagało wówczas zgody jednej z tych dwóch potęg. Szczególną opieką uniwersytety jako międzynarodowe ośrodki narodowe otoczył Kościół, stopniowo podporządkowując je sobie, co przejawiało się w uprawnieniu władz kościelnych do zatwierdzania stopni naukowych oraz nadawaniu prawa do nauczania gdziekolwiek (licentia ubique docendi). Z uniwersytetami, w tym także z Akademią Krakowską, ściśle też współpracowały niektóre zgromadzenia zakonne, jak cystersi i dominikanie, którzy byli zainteresowani kształceniem swoich członków. (abstrakt oryginalny)

EN

Universities, created in the Middle Ages, were in that era treated as transnational institutions of universal Christian Europe. This part of the world was then ruled by the pope and the emperor, thus the establishment of a university required the consent of one of these two powers. The Church took special care of universities, operating as international centres in particular countries, gradually subordinating them, which manifested in the fact, that the Church authorities had power to approve academic degrees and grant the right to teach in any academic establishment (licentia ubique docendi). Some religious congregations, such as the Cistercians and Dominicans, who were interested in providing their members with education, also cooperated closely with universities, e.g. with the Academy of Cracow. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uniwersytet; Kościół katolicki; Historia

EN

University; Roman Catholic Church; History

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii
• Rocznik: 2016
• Numer: R. V, t. 10, nr 2
• Strony: 119--144

Twórcy

autor

Janusz Sondel

• Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, Sucha Beskidzka

Bibliografia

• Boockman, H., 1976. Jan Falkenberg i jego obrona zakonu krzyżackiego. Zapiski Historyczne, t. 41.
• Budkowa, Z.,1960. Mowa Mistrza Jana z Kluczborka na cześć króla Władysława Jagiełły. W: Mediaevalia. W 50. rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego. Warszawa.
• Chyliński, M., 1878. Pamflet Falkenberga, Ateneum r. IX, t. 3.
• Codex Diplomaticus Universitatis Studii Generalia Cracoviensis, t. I, nr LXIII.
• Czartoryski, P., 1970. Średniowiecze, w: Suchodolski, B., red., 1970. Historia nauki polskiej, t. I. Wrocław.
• Długosz, J. Liber beneficjorum, t. I.
• Dokumenty Soborów Powszechnych, t. III (1414-1445), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras. Kraków 2003.
• Drelicharz, W. 1995-1996. Sędziwój z Czechła, Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI.
• Dutkowa, R., Świętochowski, R. 1970. Kozłowski Jan Paweł, Polski Słownik Biograficzny, t. XV.
• Ehrlich, L. 1954. Paweł Włodkowic i Stanisław ze Skarbimierza. Warszawa.
• Ehrlich, L. 1963. Rektor Paweł Włodkowic rzecznik obrony przeciw Krzyżakom. Kraków.
• Fijałek, J. 1925. Dwaj dominikanie krakowscy: Jan Biskupiec i Jan Falkenberg. Lwów.
• Fijałek, J. Nasza nauka krakowska o Niepokalanym Poczęciu N. M. Panny w wiekach średnich, Przegląd Polski, 1936, r. 34, t. 136.
• Fijałek, J. 1898. Studya do dziejów Uniwersytetu i jego Wydziału Teologicznego w XV wieku. Kraków.
• Górski, K. 1980. Pawel Włodkowic z Brudzenia. Polski Słownik Biograficzny, t. XXV.
• Hajdukiewicz, L. 1977. Naymanowic (Najmanowicz) Jakub. Polski Słownik Biograficzny, t. XXII.
• Hoszowski, K.,1867. Obraz życia i zasług opatów mogilskich. Kraków.
• Kaczmarek, K. Jeszcze o lektorach i studentach w średniowiecznej prowincji polskich dominikanów oraz ich szkołach w Krakowie i we Lwowie, Nasza Przeszłość, 1997, r. 88.
• Kanior, M., 1998. Wydział Teologiczny w dziejach Uniwersytetu Krakowskiego (1780-1880). Kraków.
• Kielar, P., 1975. Studia nad kulturą szkolną i intelektualną dominikanów prowincji polskiej w średniowieczu. W: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222-1972, t. I, pod red. J. Kłoczowskiego. Warszawa.
• Kiryk, F., 1986. Nauk przemożnych perła. Kraków.
• Kłoczowski, J., 1962-1964. Jakub z Bydgoszczy. Polski Słownik Biograficzny, t. X.
• Kłoczowski, J., 1995. Klasztor dominikański w Krakowie w polskiej prowincji dominikańskiej w XIII-XVI stulecia. W: Cracovia - Polonia - Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków.
• Kłoczowski, J. 1968. Ze związków Polski z krajami zachodnimi u schyłku średniowiecza. Studia zagraniczne dominikanów prowincji polskiej. W: Polska w Europie. Lublin.
• Kłoczowski, J. 1966. Zakony na ziemiach polskich w wiekach średnich. W: Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. I: Średniowiecze. Kraków.
• Kodeks Kapituły Krakowskiej, t. II.
• Korolec, J. B. Studium Generalne w Krakowie - prawne warunki istnienia, Materiały i Studia Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej w Polsce, 1965.
• Kowalczyk, M. Mowy i kazania uniwersyteckie Łukasza z Wielkiego Koźmina, Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, 1960, t. XII, nr 2.
• Kozłowska-Budkowa, Z., 1964. Odnowienie jagiellońskie Uniwersytetu Krakowskiego (1390-1414). W: Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, t. I. Lepszy K., red. Kraków.
• Kozłowski, J.L. Krzyżacy, Grunwald i Sobór w Konstancji. Ateneum Kapłańskie, 1910, r. II, t. 2.
• De monarchia mundi: krakowska redakcja J. Falkenberga. Wydał i komentarzem opatrzył W. Seńko, 1986. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Leszczyński, H.Z., 1975. Z dziejów Kolegium Prowincjalnego Cystersów w Mogile. W: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. II: Od Odrodzenia do Oświecenia. Część 2: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych. Lublin.
• Mazur, Z., 1996. Siejkowski (Sieykowski) Michał, Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI.
• Morawski, K., 1900. Historya Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. II. Kraków.
• Palacz, R., 1980. Palecz Stefan. Polski Słownik Biograficzny, t. XXV.
• Pazera, W., 1999. Kaznodziejstwo w Polsce od początku do końca epoki baroku. Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
• Pieradzka, K., 1960. Dwie polskie relacje kronikarskie o soborze w Konstancji. W: Mediaevalia. W 50 rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego. Warszawa: PWN.
• Pieradzka, K., 1964. Uniwersytet Krakowski w służbie państwa i wobec soborów w Konstancji i Bazylei. W: Lepszy, K., red. 1964. Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, t. I. Kraków.
• Prochaska, A., 1996. Sobór w Konstancji, wyd. II. Kraków.
• Prokop, K.R., 2002. Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2 poł. XIII-1 poł. XVI w.). Kraków.
• Rechowicz, M., 1974. Początki i rozwój kultury scholastycznej (do końca XIV wieku). W: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. I: Średniowiecze. Lublin.
• Rechowicz, M., 1974. Po założeniu Wydziału Teologicznego w Krakowie (wiek XV). W: Rechowicz, M., red., 1974. Dzieje teologii katolickiej w Polsce. t. I: Średniowiecze. Lublin.
• Seńko, W., 1996. Piotr Wysz z Radolina i jego dzieło "Speculum Aureum". Warszawa.
• Silnicki, T., 1962. Sobory powszechne a Polska. Warszawa.
• Siejkowski, M., 1748. Orationes gratulatoriae ... pro variis festitivatibus sanctorum. Kraków.
• Siejkowski, M., 1747. Elogia in honorem ... Universitatis Cracoviensis.
• Starodawne Prawa Polskiego Pomnikac. 1788. t. V, cz. I, Kraków.
• Świętochowski, R.,1948. Falkenberg Jan. Polski Słownik Biograficzny, t. VI.
• Świętochowski, R., 1972. Litwanides Bartłomiej. Polski Słownik Biograficzny, t. XVII.
• Świętochowski, R., 1975. Melchior z Mościsk. Polski Słownik Biograficzny, t. XX.
• Świętochowski, R., 1975. Szkolnictwo teologiczne dominikanów. W: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, M. Rechowicz, red., t. II: Od Odrodzenia do Oświecenia, cz. II: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych. Lublin.
• Urban, W., 1964. Akademia Krakowska w dobie reformacji i wczesnej kontrreformacji (1549-1632). W: Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, t. I, K. Lepszy, red. Kraków.
• Wesołowska, E.A., 2001. Paweł Włodkowic - współczesne znaczenie poglądów i dokonań. Płock.
• Włodkowic, P. Tractatus de ordine cruciferorum et de bello Polonorum contra dictos fratres ad confutanda scripta Johannis de Bamberga (Johannis Falkenberg) in Sacro Constantiensi Generali Concilio.
• Wolny, J., 1980. Paweł z Zatora. Polski Słownik Biograficzny, t. XXV.
• Wójcik, K., 1995. Jan z Kluczborka, filozof i teolog Uniwersytetu Krakowskiego. Lublin.