Wyjątki od zasady nieprzenoszalności praw i obowiązków administracyjnych

• Autorzy: Marlena Kruszyńska-Kośmicka

Warianty tytułu

The Admissibility of Transferring Public-law Rights and Obligations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Należy uznać jako powszechnie akceptowaną zasadę, zgodnie z którą publiczne prawa i obowiązki pozostają trwale związane z osobą, dla której zostały ustanowione, są nieprzenoszalne i nie ma co do nich następstwa prawnego [Kasznica 1947, s. 135]. Przyczyny takiego stanu rzeczy należy upatrywać w publicznym charakterze stosunku administracyjnego, który sprowadza się do tego, że jednym z podmiotów tego stosunku jest reprezentant interesu publicznego (państwo lub związek publicznoprawny). W tradycyjnym ujęciu interesowi publicznemu podporządkowany jest interes prywatny, co skutkuje nierównością podmiotów uczestniczących w tym stosunku. Reprezentant interesu publicznego (państwo czy związek publicznoprawny) dysponuje środkiem, którego podmiot administrowany nie posiada, a mianowicie dysponuje władztwem administracyjnym. W efekcie może on władczo, jednostronnie ustalać nakazy i zakazy określonego zachowania, a ponadto, w celu ich wyegzekwowania, może zastosować przymus państwowy [Duniewska 2009, ss. 63-71], jako że jednym z zasadniczych elementów władztwa administracyjnego jest możliwość samodzielnego egzekwowania przez administrację obowiązków nałożonych na podmioty administrowane. Kontrolę nad podmiotem zobowiązanym zapewnia administracji osobisty charakter stosunku administracyjnego, który oznacza, że uprawnienia i obowiązki związane są z konkretnie wskazanym podmiotem, adresatem działań administracji. Osobisty charakter stosunku administracyjnoprawnego uniemożliwia podmiotom administrowanym przenoszenia praw i obowiązków publicznoprawnych, o których przyznaniu czy nałożeniu konkretnym podmiotom zdecydowała władza publiczna [Ziemski 2009, s. 9]. Przyjęcie odmiennego stanowiska mogłoby powodować m.in. trudności ze sprawną egzekucją nałożonych obowiązków publicznoprawnych, gdyż trudno byłoby ustalić podmiot, na którym ciąży określona powinność. Ponadto osobisty charakter stosunku administracyjnego skutkuje również tym, że obowiązki nałożone w drodze działań władczych organów administracji publicznej nie rozciągają się na kolejne podmioty, których sfera wolności nie zostaje ograniczona, albowiem stosunek administracyjnoprawny wygasa wraz z ustaniem jego podmiotu. (fragment tekstu)

EN

It is indisputable that in the Polish legal literature discussing public-law issues until very recently it has been consistently accepted that the legal succession of public-law rights and obligations is impossible due to their personal nature. That traditional approach to this problem must be verified because the legislator has introduced a number of regulations representing exceptions to this principle. The article discusses the admissibility of transferring public-law rights and obligations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Administracja publiczna; Prawo administracyjne

EN

Public administration; Administrative law

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2019
• Numer: t. 20, z. 3, cz. 3 Administracja a zarządzanie
• Strony: 39--48

Twórcy

autor

Marlena Kruszyńska-Kośmicka

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Duniewska Z. (2009), Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego [w:] M. Stahl (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Filipek J. (1968), Stosunek administracyjnoprawny, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace prawnicze", nr 34.
• Kasznica S. (1947), Polskie prawo administracyjne, Księgarnia Akademicka, Poznań.
• Łaszczyca G., Matan A. (2007), Następstwo w prawie administracyjnym [w:] J. Zimmermann (red.), Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24-27 września 2006 roku, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Mariański A. (2001), Prawa i obowiązki następców prawnych w prawie podatkowym, LexisNexis, Warszawa.
• Matan A. (2008), Następstwo (sukcesja) z mocy prawa w materialnym prawie administracyjnym, "CASUS", nr 4.
• Miemiec M. (1990), Następstwo prawne w prawie administracyjnym, "Acta Universitatis Wratislaviensis, Przegląd prawa i administracji", t. XXVI.
• Starościak J. (1978), Stosunek administracyjnoprawny [w:] T. Rabska, J. Łętowski (red.), System prawa administracyjnego, t. III, PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk.
• Szczygłowska E. (2009), Sukcesja uprawnień i obowiązków administracyjnych, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Ziembiński Z. (2007), Logika praktyczna, PWN, Warszawa.
• Ziemski K. (2009), Sukcesja praw i obowiązków publicznoprawnych, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego", nr 1.
• Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1202).
• Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1945).
• Ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018, poz. 2096).
• Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeksu spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 505).
• Wyrok NSA w Warszawie z dnia 22 września 1989 roku, sygn. akt IV SA 327/89, Legalis 36545.