Równowaga instytucjonalna - fundament równowagi gospodarczej

• Autorzy: Jerzy Wilkin , Aneta Kargol-Wasiluk , Marian Zalesko

Warianty tytułu

Institutional Equilibrium: the Foundation of Economic Equilibrium

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy proponują inne od dotychczasowych, znacznie szersze podejście do równowagi gospodarczej, oparte na osiągnięciach różnych nurtów badań nad rolą instytucji w życiu gospodarczym i społecznym. Rozważania te są zarazem refleksją metodologiczną i filozoficzną nad stanem nauk ekonomicznych, zwłaszcza w odniesieniu do podstaw ładu instytucjonalnego gospodarki i życia społecznego. Mają one charakter interdyscyplinarny, bowiem tylko takie podejście może być właściwe w wyjaśnianiu złożonych, systemowych uwarunkowań funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. W odróżnieniu od dominujących koncepcji równowagi gospodarczej w ujęciu ekonomii neoklasycznej, które zakładają stałość ram instytucjonalnych rynku i decydującą rolę mechanizmów rynkowych w kształtowaniu równowagi gospodarczej, instytucjonalna koncepcja równowagi zakłada jej wielowarstwową strukturę oraz komplementarność instytucji zakorzenionych społecznie, o różnej trwałości, zasięgu i genezie. Teoria równowagi instytucjonalnej wyjaśnia, dlaczego gospodarki i społeczeństwa nie popadają w ruinę mimo dotkliwych nierównowag mikro- i makroekonomicznych, pojawiających się co jakiś czas (czasem cyklicznie). Ta teoria jest także bardziej użyteczna niż wiele innych w wyjaśnianiu przyczyn upadku nie tylko systemów ekonomicznych, ale też cywilizacji. (abstrakt oryginalny)

EN

The authors propose another than hitherto used, much broader approach to economic equilibrium, based on the achievements of various research streams that investigate the role of institutions in the economic and social life. These considerations are also a methodological and philosophical reflection on the state of economic sciences, especially as regards the foundations of the institutional order in the economy and society. They are of interdisciplinary character because only such an approach can be helpful in explaining the complex systemic conditions of economic activity and economic development. Contrary to the concepts of economic equilibrium prevailing in the neoclassical economics, which assume a constant institutional framework of the market and a decisive role of market mechanisms in shaping economic equilibrium, the institutional concept of equilibrium assumes its multi-layer structure and complementary character of various institutions accepted by the society, of different durability, scope, and genesis. The theory of institutional equilibrium explains why individual economies and societies do not go to ruin in spite of severe micro- and macroeconomic disequilibria that occur temporarily (sometimes cyclically). This theory is also more useful than many other theories in elucidating the causes of the decline of some economic systems and some civilizations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Równowaga gospodarcza; Ekonomia instytucjonalna; Metodologia ekonomii; Interdyscyplinarność

EN

Economic equilibrium; Institutional economics; Economic methodology; Interdisciplinarity

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 6
• Strony: 659--679

Twórcy

autor

Jerzy Wilkin

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

autor

Aneta Kargol-Wasiluk

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Marian Zalesko

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Acemoglu D., Robinson J.A., Dlaczego narody przegrywają, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2014.
• Anderton C.H., Carter J.R., Principles of Conflict Economics: A Primerfor Social Scientists, Cambridge University Press, Cambridge, New York 2009.
• Aoki M., Toward a Comparative Institutional Analysis, The MIT Press, Cambridge, MA 2001.
• Arrow K.J., Granice organizacji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
• Arthur W.B., Complexity and the Economy, w: J.B. Rosser, Jr. (red.), Handbook of Research on Complexity, Edward Elgar, Cheltenham 2009.
• Benedict R., Patterns of Culture, Houghton Mifflin Company, Boston 1934, wyd. polskie: Wzory kultury, PWN 1966.
• Blaug M., Metodologia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Blaug M., Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Braudel E, Gramatyka cywilizacji, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
• Commons J., Wage Theories and Wage Policies, "The American Economic Review" 1923, nr 13(1).
• Dawidowicz A., Homeostaza, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970.
• Fiedor В., Proces transformacji a nowa ekonomia instytucjonalna (NEI): koszty transakcyjne i równowaga instytucjonalna, w: E. Mączyńska (red.), Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
• Fukuyama E, Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2005.
• Kargol-Wasiluk A., Wildowicz-Giegiel A., Zalesko M., The Evolution of the Economic Man. From Homo Oeconomicus to Homo Moralis, "Gospodarka Narodowa" 2018, nr 1.
• Kerr С., The Uses of the University, Harvard University Press, Cambridge, MA 1963.
• Keynes J. M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
• Komorowski L., Laudacja - Ilya Prigogine, Ambasada RP w Brukseli, Bruksela 2001.
• Landreth H., Colander D.C., Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Malinowski В., A Scientific Theory of Culture and Other Essays, University of North Carolina Press, Chapel Hill 1944.
• Mankiw N.G., Makroekonomista jako naukowiec i inżynier, "Gospodarka Narodowa" 2008, nr 4.
• Marshall A., Principles of Economics, wyd. 8, Macmillan, New York 1948.
• Metelska-Szaniawska K., Ekonomia konstytucyjna - ekonomia polityczna ładu gospodarczego, w: J. Wilkin (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Mises von L., Wspomnienia, Fijorr Publishing, Warszawa 2007a.
• Mises von L., Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Instytut Ludwika von Misesa, Warszawa 2007b.
• North D.C., Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
• North D.C., Understanding the Process of Economic Change, Princeton University Press, Princeton 2005.
• North D.C., Efektywność gospodarcza w czasie, w: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Ostrom E., Doing Institutional Analysis. Digging Deeper Than Markets and Hierarchies, w: C. Menard і M.M. Shirley (red.), Handbook of 'New Institutional Economics, Springer, Berlin 2008.
• Penard Т., Game Theory and Institutions, w: Ё. Brousseau i J.M. Glachant (red.), New Institutional Economics. A Guidebook, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
• Pinker S., Nowe Oświecenie. Argumenty za rozumem, nauką, humanizmem i postępem, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2018.
• Prigogine I., Stengers I., Z chaosu ku porządkowi. Nowy dialog człowieka z przyrodą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Rudolf S., Nowe spojrzenie na równowagę instytucjonalną i zmianę instytucjonalną, w: Instytucje w teorii i praktyce, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", Wrocław 2017.
• Siedlecki J., Równowaga a wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Wrocław 2000.
• Staniek Z., Równowaga instytucjonalna i jej wymiary, w: S. Rudolf (red.), Nowa ekonomia instytucjonalna wobec kryzysu gospodarczego, Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. Prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2013.
• Sukiennik J., Dokurno Z., Fiedor В., System instytucjonalnej równowagi a proces zmian instytucjonalnych z perspektywy zrównoważonego rozwoju, "Ekonomista" 2017, nr 2.
• Sztompka P, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002.
• Throsby D., Ekonomia i kultura, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2010.
• Veblen Т., Why Is Economics Not an Evolutionary Science? "The Quarterly Journal of Economics" 1998, nr 12(4).
• Warneryd K., The Economics of Conflict. Theory and Empirical Evidence, MIT Press, Cambridge, MA 2014.
• Wilkin J., Institutional Equilibrium. What Is It About and What Is Its Role in the Economy?, "Ekonomia/Economics" 2011, nr 15(3).
• Wilkin J., Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2016.
• Williamson O.E., Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust Implication, Free Press, New York 1975.
• Williamson O.E., Ekonomiczne instytucje kapitalizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Williamson O.E., The New Institutional Economics: Taking Stocks, Looking Ahead, "Journal of Economic Literature" 2000, nr 38(3).
• World Bank, World Development Report 2002. Building Institutions for Markets, Oxford University Press for the World Bank, New York 2002.
• Zenka A., Wpływ państwa na równowagę systemu instytucjonalnego, w: S. Rudolf (red.), Nowa ekonomia instytucjonalna. Teoria i zastosowania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. Prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2009.