Profil wykształcenia ekonomicznego a skłonność do podejmowania ryzyka

• Autorzy: Magdalena Adamczyk

Warianty tytułu

The Economic Profile of the Education and Risk Taking Preferences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem przeprowadzonych badań była weryfikacja zależności pomiędzy profilem wykształcenia badanych a ich skłonnością do podejmowania ryzyka. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W badaniu wzięli udział studenci kierunków ekonomicznych: finanse oraz marketing. Stosunek do ryzyka określono z wykorzystaniem kwestionariusza psychologicznego. Dodatkowo skontrolowano poziom wybranych cech indywidualnych, które mogą modyfikować zmienną zależną. PROCES WYWODU: Podejmowanie decyzji jest nieodłącznym elementem życia, zarówno codziennego, jak i działalności gospodarczej czy inwestycyjnej. Integralnym elementem procesu podejmowania decyzji jest pojęcie ryzyka. To, jaki stosunek do ryzyka prezentujemy, może się dywersyfikować w różnych sferach życia. Preferencje związane z podejmowaniem ryzyka mogą ulegać zmianom w wyniku zdobywanego doświadczenia, jak również wraz ze wzrostem kompetencji nabywanych w procesie kształcenia. Percepcja ryzyka może być również modyfikowana w zależności od dyscypliny wiedzy, w jakiej się specjalizujemy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badań wykazały istotne różnice w zakresie skłonności do podejmowania ryzyka pomiędzy badanymi grupami o różnym profilu wykształcenia. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W procesie edukacji ważną rolę odgrywają aspekty psychologiczne, często niestety pomijane. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na różne mechanizmy psychologiczne w ekonomii, a ich oddziaływanie ma znaczenie już na poziomie kształcenia.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The main objective of the study was to verify whether there is an interaction between education profile of research groups and their preferences of risk taking. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Participants of the study came from two paths of studies: finance and marketing. Preferences of the risk taking were measured with standardized psychological questionnaires. Additionally, the level of chosen control variables were taken into consideration. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The decision making is an inherent part of the everyday life. An integral element of the decision making process is the concept of risk. The risk attitude can differ depending on the sphere of live. Preferences of the risk taking may change with experience and competences acquired in the educational process. The risk perception can be modified according to the discipline of our specialization. RESEARCH RESULTS: The results of the study revealed significant differences in the risk taking tendency between the study groups with different educational profiles. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: During the education process an important role play psychological aspects, which are not often appreciated. In this study, a few psychological mechanism are taken into consideration, which have influence not only in the economy, but also during education.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ryzyko; Podejmowanie decyzji; Wykształcenie

EN

Risk; Decision making; People's education

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: nr 44 Edukacja a przedsiębiorczość
• Strony: 113--123

Twórcy

autor

Magdalena Adamczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Dacey, R. i Zielonka, P. (2005). A detailed prospect theory explanation of the disposition effect. Finance through psychological, social and cultural lenses. Seven-and-a-half Alternative Perspectives on Finances Conference. Kilkenny, Ireland, 14th-16th of August.
• Dzik, B. i Tyszka, T. (2004). Problem racjonalności podmiotów ekonomicznych. W: T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 39-72.
• Fajkowska, M. i Marszał-Wiśniewska, M. (2009). Właściwości psychometryczne Skali Pozytywnego i Negatywnego Afektu - Wersja Rozszerzona (PANAS X). Wstępne wyniki badań w polskiej próbie. Przegląd Psychologiczny, 52, 4, 355-387.
• Finucane, M.L., Alhakami, A., Slovic, P. i Johnson, S.M. (2000). The affect heuristic in judgments of risks and benefits. Journal of Behavioral Decision Making, 13, 1-17.
• Gerrig, R.J. i Zimbardo, P.G. (2012). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hens, T. i Bachmann, K. (2010). Psychologia rynku dla doradców finansowych. Warszawa: Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.
• Kahneman, D. (2003). A perspective on judgment and choice. Mapping bounded rationality. American Psychologist, 58(9), 697-720.
• Kahneman, D. i Tversky, A. (1972). Subjective probability: A judgment of representativeness. Cognitive Psychology, 3, 430-454.
• Kossowska, M. (2003). Różnice indywidualne w potrzebie domknięcia poznawczego. Przegląd Psychologiczny, 47 (4), 355-373.
• Kossowska, M., Hanusz, K. i Trejtowicz, M. (2012). Skrócona wersja Skali Potrzeby Poznawczego Domknięcia. Dobór pozycji i walidacja skali. Psychologia Społeczna, t. 7, 1(20), 89-99.
• Kossowska, M., Strojny, A. i Strojny, P. (2016). Kiedy potrzeba domknięcia sprzyja złożonemu poznaniu. Roczniki Psychologiczne, XIX (1), 9-25.
• Kruglański, A.W. i Webster D.M. (1996). Motivated closing of the mind: "Seizing" and Freezing". Psychological Review, 103, 263-283.
• Mann, L. (1992). Stress, Affect and Risk Taking. W: F. Yates (red.), Risk Taking Behavior. Chichester: Wiley, 201-230.
• Olsen, R. (1997). Prospect theory as an explanation of risky choice by professional investors: some evidence. Review of Financial Economics, 6(2), 225-232.
• Tyszka, T. i Domurat, A. (2004). Czy istnieje ogólna skłonność jednostki do ryzyka? Decyzje, 2, 86-104.
• Tyszka, T. i Zaleśkiewicz, T. (2001). Racjonalność decyzji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Slovic, P., Finucane, M.L., Peters, E. i MacGregor, D.G. (2007). The affect heuristic. European Journal of Operational Research, 177, 1333-1352.
• Szapiro, T. (1993). Co decyduje o decyzji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wojciszke, B. (2012). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Zaleśkiewicz, T. (2001). Beyond risk seeking and risk aversion: personality and the dual nature of economic risk taking. European Journal of Personality, 15, 105-122.
• Zaleśkiewicz, T. (2003). Psychologia inwestora giełdowego: wprowadzenie do behawioralnych finansów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Zaleśkiewicz, T. (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Zaleśkiewicz, T. (2012). Psychologia ekonomiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zielonka, P. (2004). Finanse behawioralne. W: T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 303-362.
• Zielonka, P. (2006). Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych. Warszawa: Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2018.174411