Zadłużeni seniorzy jako wyzwania pracy socjalnej

• Autorzy: Agata Tymicka

Warianty tytułu

Senior Debtors as a Challenge to Social Work

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Starość jest takim etapem cyklu życia, w którym człowiek szczególnie potrzebuje wsparcia rodziny i instytucji. Przed placówkami pomocy społecznej, w tym przede wszystkim pracownikami socjalnymi, pracującymi bezpośrednio w środowisku zamieszkania stoi zatem wyjątkowe zadanie wyjścia naprzeciw sytuacjom, mogącym zagrażać bezpieczeństwu osób starszych. Jednym z takich zagrożeń jest obecnie zadłużenie polskich seniorów - niemal połowa osób w podeszłym wieku posiada zobowiązania pożyczkowe. Celem niniejszego opracowania jest analiza zjawiska zadłużenia osób starszych ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wsparcia. Aby rzetelnie zrealizować postawione zamierzenie dokonano analizy dostępnej w tym zakresie literatury przedmiotowej oraz najnowszych raportów Biura Informacji Gospodarczej. W pierwszej części artykułu dokonano wyjaśnienia podstawowych pojęć, następnie scharakteryzowano profil "dłużnika-emeryta", uwzględniając główne przyczyny i konsekwencje zadłużenia osób starszych. W kolejnej części podjęto próbę zidentyfikowania możliwości wsparcia, jakie mogą uzyskać zadłużeni seniorzy z ramienia instytucji pomocowych, w tym głównie pracownika socjalnego. (abstrakt oryginalny)

EN

Old age is a stage in the life cycle in which people particularly need the support of their family and institutions. Social assistance institutions, especially social workers working directly in the residential environment, are therefore faced with a special task of dealing with situations that may endanger the safety of the elderly. One such threat is the current debt of Polish seniors - almost half of elderly people have loan commitments. The aim of this study is to analyse the phenomenon of indebtedness of older people, with emphasis on the possibilities of support. In order to achieve this goal reliably, the available literature and the latest reports of the Economic Information Bureau have been analysed. In the first part of the article the basic concepts were explained, and then the profile of the "pensioner-debtor" was characterized, considering main causes and consequences of debt of elderly people. In the next part, an attempt was made to identify the possibilities of support that can be obtained by senior debtors on behalf of assistance institutions, mainly social workers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zadłużenie; Ludzie starsi; Praca socjalna

EN

Indebtedness; Elderly people; Social work

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 13
• Numer: nr 3
• Strony: 1--12

Twórcy

autor

Agata Tymicka

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

Bibliografia

• Biuro Informacji Kredytowej. (2018). Kredytowy portret Polaków 2018. Pobrane z: https://media.bik.pl/informacje-prasowe/411182/kredytowy-portret-polakow-2018 (dostęp: 12.01.2019 r.).
• Biuro Informacji Kredytowej. BIG InfoMonitor. (2019). Trzy pułapki na finanse polskiego emeryta. Pobrane z: https://media.bik.pl/informacje-prasowe/418307/trzy-pulapki-na-finanse-polskiego-emeryta (dostęp: 12.01.2019 r.).
• Biuro Informacji Kredytowej. (2019). Kredytowy portfel polskiego seniora. Pobrane z: https://media.bik.pl/informacje-prasowe/418009/kredytowy-portret-polskiego-seniora (dostęp: 12.01.2019 r.).
• Błędowski, P., Iwanicz-Drozdowska, M. (2010). Społeczno-ekonomiczne aspekty nadmiernego zadłużenia. Bezpieczny Bank, 3(42)/2010, 45-61.
• Cibor, R. (2008). Wartości życiowe i ich bilans u osób starszych. Chowanna, nr 1, 97-110.
• Czarnecki, P. (2013). Praca socjalna, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Eurofound (2013). Household over-indebtedness in the EU: The role of informal debts, Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• European Commision (2008). Towards a common operational European definition of over-indebtedness.
• Eurostat (2018). Population structure and ageing. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_structure_and_ageing [dostęp: 12.01.2019 r.].
• Frąckiewicz, L. (1995). Miejsce człowieka starego w rodzinie. W: J. Kroszela (red.), Rodzina, społeczeństwo, gospodarka rynkowa (s. 169-175). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Gębski, Ł. (2013). Nadmierne zadłużenie gospodarstw domowych - problem finansowo-prawny czy społeczny?. Gospodarka Narodowa, 4(260), Rok LXXX/XXI 2013, 83-108.
• Głowacka, M., Szkiela, W., Koszyk, S., Kołodziejczyk, K., Karmasz, I., Marchalewska, M. (2012). Życie w Kredycie. Przewodnik nie tylko dla zadłużonych. Warszawa: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
• Główny Urząd Statystyczny (2018). Polska w liczbach 2018. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Główny Urząd Statystyczny (2018). Sytuacja gospodarstw domowych w 2017 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych. Pobrano z: https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5486/3/17/1/sytuacja_gospodarstw_domowych_w_2017.pdf (dostęp: 12.01.2019 r.).
• Iwanicz-Drozdowska, M., Nowak, A.K. (2011). Rola i znaczenie edukacji finansowej. W: Iwanicz-Drozdowska M. (red.), Edukacja i świadomość finansowa. Doświadczenia i perspektywy (s. 13-34). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Kaniewska-Sęba, A. (2016). Polscy seniorzy - wyzwanie dla marketingu w XXI wieku. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, nr 4, 145-158.
• Kuchciak, I. (2013.) Nadmierne zadłużanie się gospodarstw domowych - przyczyna i skutek wykluczenia finansowego. Bezpieczny Bank, nr 2-3, 135-157.
• Kuchciak, I. (2014). Świadomość finansowa osób w wieku 50+ a korzystanie z produktów bankowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 48/4, 83-92.
• Pikuła, N.G. (2015). Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Pomianowski, R. (2012). Zadłużenie i niewypłacalność. Problemy osoby zadłużonej. W: B.T. Woronowicz (red.), Hazard. Historia, zagrożenia i drogi wyjścia (s. 197-231). Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
• Rogala, A., Fojutowski, Ł. (2014). Decyzje zakupowe osób starszych - kryteria wyboru i czynniki wpływu. Marketing i Rynek, nr 4, 130-136.
• Szpringer, W. (2009). Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a osłoną socjalną, Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o.
• Szymański, M.J. (2013). Socjologia edukacji. Zarys problematyki. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Świecka, B. (2008). Bankructwa gospodarstw domowych. Perspektywa ekonomiczna i społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Świecka, B. (2009). Niewypłacalność gospodarstw domowych. Przyczyny - skutki - przeciwdziałanie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Świecka, B. (2016). Ocena sytuacji finansowej osób starszych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem zasobności i zadłużenia. Problemy Zarządzania, nr 14/2 (1), 118-134. https://doi.org/10.7172/1644-9584.59.8
• Tymicka, A. (2018). Praca socjalna z osobą zadłużoną - ograniczenia i możliwości. Humanitarian Corpus, 15, 218-224.
• Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, Dz. U. z 2019 r. poz. 55, 125.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. z 2018 r. poz. 1508.
• Wałęga G. (2013). Kredytowanie gospodarstw domowych, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs/114817