Identyfikacja problemów w polityce krajobrazowej Polski w kontekście ochrony krajobrazu i zagospodarowania przestrzennego kraju

• Autorzy: Marek Degórski

Warianty tytułu

Identification of some Problems in Poland's Landscape Policy in the Context of Natural and Cultural Landscape Protection and Spatial Planning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem prezentowanego opracowania jest identyfikacja najważniejszych problemów w polityce krajobrazowej Polski w kontekście ochrony krajobrazu i zagospodarowania przestrzennego kraju. Wyartykułowano najważniejsze wyzwania, jakie stoją przed nami w kontekście kreowania polityki krajobrazowej w Polsce, a efekt ich realizacji zależy od nas wszystkich, zarówno środowisk naukowych, biznesowych, elit politycznych, jak i całego społeczeństwa.(fragment tekstu)

EN

Rational management of landscape resources is now one of the very important challenges facing the civilization. The article highlighted the weakness of the impact of the coherent landscape policy in Poland within the process of our country space shaping, as well as in the planning and formal-legal activities, which constitute a unique opportunity to improve the situation of the pro-landscape actions in terms of their effectiveness enhancement. Moreover, works were presented that aim at the implementation of the provisions of the European Landscape Convention, National Spatial Development Concept up to the year 2030, or new legislation that is formed by the so-called Landscape Act. The article reinforced the substantive importance for the strengthening of the landscape policies effectiveness of recently undertaken studies on the landscape audit methodology or analysis of the strengths and weaknesses of the landscape functioning, especially in the context of its conservation and rational management. Additionally, threats of the implementation of the landscape protecting actions were identified, due to the very poor understanding of the landscape issue by the society, and a low acceptance level of the actions supporting the improvement of the current state.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona krajobrazu; Zagospodarowanie przestrzenne; Europejska Konwencja Krajobrazowa; Geografia krajobrazu

EN

Landscape protection; Spatial development; European Landscape Convention; Landscape geography

• Czasopismo: Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 261
• Strony: 9--33

Twórcy

autor

Marek Degórski

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. St. Leszczyckiego PAN w Warszawie

Bibliografia

• Ahern J., 2006, Theories, Methods and Sstrategies for Sustainable Landscape Planning. From Landscape Research to Landscape Planning. Aspects of Integration, Education and Application. Springer, Dordrecht, NL, s. 119-131.
• Albrycht I., 2013, Skończmy z tymi zielonymi bzdurami. Forbes, [http://www.forbes. pl/david-cameron-skonczmy-z-tymi-zielonymi-bzdurami,artykuly,167751,1,1. html].
• Andrzejewski R., 2002, Potrzeba refleksji naukowej nad planami ochrony parków narodowych, [w:] Zadania gospodarcze lasów a funkcje ochrony przyrody. VII Sympozjum Ochrony Ekosystemów Leśnych, Rogów 25-27 marca 2002, Wyd. SGGW, Warszawa.
• Antrop M., 1998, Landscape Change: Plan or Chaos. Landscape and Urban Planning, 41, s. 155-161.
• Birnbaum C., Hughes M., 2001, Design with Culture. Clamming American's Heritage. University of Virginia Press, Charlottesville.
• Brandt J., 2000, Interdisciplinary Landscape Research and the Management of Multifunctional Landscape, [w:] Multifunctional Landscapes, Interdisciplinary Approaches to Landscape Research and Management, J. Brandt, B. Tress, G. Tress (red.). Centre for Landscape Research, Roskilde, s. 21.
• Chmielewski T., 2012, Systemy krajobrazowe, struktura - funkcjonowanie - planowanie. PWN, Warszawa.
• Corner J., 2006, Terra Fluxus, [w:] The Landscape Urbanism Reader, C. Waldheim (red.). Princeton Architectural Press, Canada.
• Degórski M., 2003a, Some Aspects of Multifunctional Landscape Character in the Interdisciplinary Environmental Study, [w:] Sustainable Development of Multifunctional Landscapes, K. Helming, H. Wiggering (red.). Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, s. 53-65.
• Degórski M., 2003b, Pedodiversity as a Part of Geodiversity in Creation of Landscape Structure, [w:] Multifunctional Landscapes. T. II, Monitoring, Diversity and Management, WIT PRESS, Southampton, Boston, s. 105-121.
• Degórski M., 2005, Krajobraz jako obiektywna wizualizacja zjawisk i procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 4, s. 13-25.
• Degórski M., 2008a, Przyrodnicze aspekty zagospodarowania przestrzennego kraju - przesłanki i rekomendacje dla KPZK, [w:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033, K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz, P. Żuber. T. IV, MRR, Warszawa, s. 39-63.
• Degórski M., 2008b, Uzupełnienia do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju w zakresie zagadnień dotyczących środowiska przyrodniczego. Ekspertyza dla MRR, Warszawa.
• Degórski M., 2009, Krajobraz jako odbicie przyrodniczych i antropogenicznych procesów zachodzących w magasystemie środowiska geograficznego, [w:] Ekologia Krajobrazu - problemy badawcze i utylitarne, J. Balon (red.). Problemy Ekologii Krajobrazu, 23, Kraków, s. 53-60.
• Degórski M., 2012, Problemy planowania i ochrony krajobrazu w Polsce, [w:] Zarządzanie systemami krajobrazowymi, T. Chmielewski, B Sowińska (red.). Problemy Ekologii Krajobrazu, 33, s. 17-30.
• Degórski M., 2014, Relationships between Human-environment-space of Place - the Evolution of Research Paradigms in Geography and the Challenge of Modernity. Geographia Polonica, 87, 3, s. 409-421.
• Degórski M., 2015a, Challenges to Landscape Planning and Protection in Poland, [w:] Landscape Analysis and Planning, Geographical Perspectives, M. Luc, U. Somorowska, J. Szmańda (red.). Springer, Heidelberg, New York, Dordrecht, London, s. 187-200.
• Degórski M., 2015b, Polityka krajobrazowa Polski: wyzwania i szanse. Problemy Ekologii Krajobrazu, 40, s. 13-26.
• Degórski M., Milewski P., 2012, Obszary funkcjonalne kształtowania potencjału rozwojowego. Opracowanie dla MRR, Warszawa.
• Degórski M., Solon J., 2014, Ecosystem Services as a Factor Strengthening Regional Development Trajectory. Ekonomia i Środowisko, 51, 4, s. 48-57.
• Degórski M., Ostaszewska K., Richling A., Solon J., 2014, Współczesne kierunki badań krajobrazowych w kontekście wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Przegląd Geograficzny, 86, 3, s. 295-316.
• Domański R., 2006, Gospodarka przestrzenna, podstawy teoretyczne. PWN, Warszawa.
• Domański R., 2008, Przyczynek do modelowania rozwoju zrównoważonego w długim okresie, [w:] O nowy kształt badań regionalnych w geografii i gospodarce przestrzennej, T. Stryjakiewicz, T. Czyż (red.). Biuletyn KPZK PAN, z. 237, p. 203-224.
• Drdoš J., 1999, Geoekologia a environmentalistika. I Čast, Prešovska Univerzita, Prešov.
• Farina A., 2000, Landscape Ecology in Action. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht- Boston-London.
• Farina A., 2006, Principles and Methods in Landscape Ecology: Towards a Science of the Landscape. Springer, Heidelberg, New York, Dordrecht, London.
• Jongman R., 2003, The Difficult Relationship between Biodiversity and Landscape Diversity, [w:] Multifunctional Landscapes, t. II, Monitoring, Diversity and Management, WIT PRESS, Southampton, Boston, s. 87-104.
• Korcelli P., Degórski M., Drzazga D., Komornicki T., Markowski T., Szlachta J., Węcławowicz G., Zalewski J., Zaucha J., 2010, Ekspercki Projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2033. Studia KPZK PAN, t, LCXXVIII, Warszawa.
• Myczkowski Z., 2009, Możliwości wdrożenia Europejskiej Konwencji Krajobrazowej i problem zachowania dziedzictwa kulturowego poprzez kształtowanie krajowej polityki przestrzennej - rekomendacje do KZPK. Ekspertyza wykonana dla MRR, Kraków.
• Myga-Piątek U., 2001, Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych. Przegląd Geograficzny, 73, 1-2, s. 163-176.
• Myga-Piątek U., 2012, Krajobraz kulturowy. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Wyd. Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Myga-Piątek U., Nita J., 2015, Polityka krajobrazowa Polski - u progu wdrożeń. Przegląd Geograficzny, 87, 1, s. 5-25.
• Naveh Z., 2000, Introduction to the Theoretical Foundations of Multifunctional Landscape and Their Application in Transdisciplinary Landscape Ecology, [w:] Multifunctional Landscapes, Interdisciplinary Approaches to Landscape Research and Management, J. Brandt, B. Tress, G. Tress (red.). Centre for Landscape Research, Roskilde, s. 27-43.
• Naveh Z., Lieberman A., 1984, Landscape Ecology: Theory and Application. Springer- Verlag, New York, NY, USA.
• Novák Z., 1997, Planowanie regionalne i udział w nim architekta. Wyd. III jubileuszowe, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Kraków.
• Ostaszewska K., 2002, Geografia krajobrazu. PWN, Warszawa.
• Ostaszewska K., 2005, Krajobraz - środowisko geograficzne - środowisko przyrodnicze, [w:] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.). Podstawowe Idee i Koncepcje w Geografii, 1, s. 162-171.
• Piecha J., 2015, Ochrona krajobrazu może drogo kosztować. Fundacja Instytutu Wspierania Rozwoju Inwestycji, Warszawa, [http://www.forbes.pl/ochrona-krajobrazu- moze-drogo-kosztowac,artykuly,170189,1,1.html].
• Pietrzak M., 2005, Ewolucja poglądów geograficznych na krajobraz, [w:] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.). Podstawowe Idee i Koncepcje w Geografii, 1, s. 151-161.
• Richling A., Solon J., 2011, Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa.
• Rubenstein J., Hughes M., 2002, The Cultural Landscape. An Introduction to Human Geography. 7th Edition, Prentice Hall Press, Cranbury.
• Schmollgruber C., l994, Landscape Transformation. ARGE Umweleterziehung, Wiedeń.
• Smoleński J., 1912, Krajobraz Polski. Wyd. J. Mortkowicza, Warszawa.
• Solon J., Chmielewski T., Myga-Piątek U., Plit J. Kistowski M., Milewski P., Myczkowski Z., Richling A., Balon J., Matuszkiewicz J., Degórski M., 2014, Identyfikacja i ocena krajobrazów - metodyka oraz główne założenia. Opracowanie dla GDOŚ, Warszawa.
• Solon J., Chmielewski T., Myga-Piątek U., Plit J. Kistowski M., Milewski P., Myczkowski Z., Richling A., Degórski M., Matuszkiewicz J., 2015, Identyfikacja i ocena krajobrazów - metodyka oraz główne założenia. Opracowanie dla GDOŚ, Warszawa.
• Wilson E., 2002, Konsiliencja. Jedność wiedzy. Wyd. Zysk i S-ka, Warszawa.
• Wolski P. 2016, Krajobraz w procesie projektowania - podstawy metodyczne, [w:] Sztuka Ogrodu, Sztuka Krajobrazu, J. Rylke (red.). Katedra Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.