Stosowanie ogólnych warunków ubezpieczenia w obrocie ubezpieczeniowym w świetle projektu nowelizacji kodeksu cywilnego - wybrane zagadnienia

• Autorzy: Bartosz Wojno

Warianty tytułu

Applying General Insurance Terms in Insurance Trading in View of the Draft Amendment of the Civil Code - Selected Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istotnego znaczenia posługiwania się przez zakłady ubezpieczeń wzorcami umownymi nie ma potrzeby dowodzić. Dopuszczenie przez ustawodawcę możliwości stosowania standardowych warunków, w oparciu o które mogą powstawać stosunki zobowiązaniowe, w sposób oczywisty upraszcza obrót prawny, pozwalając na zawieranie umów w trybie adhezyjnym. W przypadku rynku ubezpieczeniowego opracowanie i posługiwanie się przez zakład ubezpieczeń wzorcem umownym jest w praktyce warunkiem sine qua non możliwości zaoferowania osobom poszukującym ochrony ubezpieczeniowej masowo dostępnej usługi, którą potocznie określa się mianem "produktu ubezpieczeniowego". W regulacjach zarówno cywilnoprawnych, jak i administracyjnych, wzorce umowne stosowane przez zakłady ubezpieczeń występują z reguły pod mianem ogólnych warunków ubezpieczeń (o.w.u.), choć odnotować należy również wyjątki w tym zakresie. I tak choćby przepis art. 207 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej stanowi o "wzorach umów ubezpieczenia" tudzież "formularzach i innych drukowanych dokumentach stosowanych przez zakład ubezpieczeń przy zawieraniu umów". Rozróżnienia "o.w.u." i "wzorów umów ubezpieczenia" (o czym mowa dalej) dokonał ustawodawca także w art. 27 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych. Jednocześnie przez wzgląd na społeczną i gospodarczą doniosłość usług oferowanych przez zakłady ubezpieczeń, jako też charakter umowy ubezpieczenia jako kontraktu najwyższego zaufania, posługiwanie się wzorcami umownymi w stosunkach ubezpieczeniowych poddane zostało dość szczegółowej reglamentacji prawnej. Reglamentacja ta ma już w polskim systemie prawa pewną tradycję, zaś jej kształt na najbliższe lata ustalić ma projektowana nowelizacja przepisów kodeksu cywilnego, której celem jest gruntowne zreformowanie uregulowania umowy ubezpieczenia. Znaczenie tej nowelizacji dla posługiwania się przez ubezpieczycieli o.w.u. będzie przedmiotem poniższych rozważań. (fragment tekstu)

EN

Projected amendments of the Civil Code provisions with regard to insurance agreement will also establish new rules of regulating the application of contractual templates in insurance relations. It relates primarily to general insurance terms (g.i.t.). According to the government's draft amendment of the Civil Code, provisions specifying the delivery of g.i.t. to insurance taker are to be amended, and as a result, general standards adopted to any contractual template will be applied to insurance relations. An important role should also be attributed to amendments in the regulations of the minimum required contents of g.i.t., while the provisions within this area are expected to be moved outside the Civil Code system. Finally the projected regulation pertaining to amendment in the g.i.t. contents during the contractual relation should be considered weighty. It seems that this last issue will allow to reject doubts existing particularly in the area of g.i.t. application practice. Observing this area ha revealed quite significant freedom with simultaneous instrumental approach of insurers to the issue of influencing unilaterally the contents of the already concluded insurance agreements. The aforementioned amendments will create a new legal environment for application of contractual templates within performance of insurance activity, which is crucial in view of the practice to conclude insurance agreements "by accession" in mass trading. On principle, these amendments should be assessed positively, however, the article pointed out certain provisions the interpretation of which may raise doubts or which would require more clear formulation in order to express the originator's intentions more precisely.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia; Kodeks cywilny; Umowa ubezpieczeniowa

EN

Insurances; Civil Code; Insurance contract

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 1(2)
• Strony: 55--69

Twórcy

autor

Bartosz Wojno

• Urząd Komisji Nadzoru Finansowego

Bibliografia

• 1. M. Bednarek, Wzorce umów w prawie polskim, Warszawa 2005, s. 17.
• 2. M. Kalina-Nowaczyk, Uwagi do projektu nowelizacji kodeksu cywilnego w zakresie doręczania ogólnych warunków ubezpieczenia (w:) Prawo Asekuracyjne nr 4/2006, s. 24 i nast.
• 3. E. Kowalewski, T. Sangowski, Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2004, s. 224.
• 4. M. Krajewski, Umowa ubezpieczenia. art. 805-834 k.c. Komentarz, Warszawa 2004, s. 107-108.
• 5. J. Monkiewicz (red.) Podstawy ubezpieczeń. Tom II - produkty, Warszawa 2001, s. 21.
• 6. M. Orlicki, Uwagi o wypowiadaniu i zmianie treści umów ubezpieczenia dokonywanych przez ubezpieczyciela (w:) Rozprawy Ubezpieczeniowe, Zeszyt 1, s. 30-31.
• 7. M. Orlicki, Umowa ubezpieczenia, Warszawa 2002, s. 43.
• 8. S. Reps, Ogólne warunki ubezpieczeń (w:) Prawo Ubezpieczenia Reasekuracja nr 3/2003, s. 43-44.
• 9. K. Zagrobelny (w:) E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006, s. 589.