Starzenie się ludności na poziomie hiperlokalnym : rola inicjatyw oddolnych w amerykańskim krajobrazie usług opiekuńczych dla seniorów na przykładzie "modelu wioski"

• Autorzy: Kaja Anna Zapędowska-Kling

Warianty tytułu

Aging in Place on a Hiperlocal Level : the Role of Grassroots Initiatives in the American Landscape of Eldercare Services on Example of the Village Model of Care

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koncepcja starzenia się w społeczności (aging in community) jest w ostatnich latach promowana przez teoretyków i praktyków polityki społecznej, pracy socjalnej i gerontologii społecznej jako alternatywa dla zinstytucjonalizowanych, stacjonarnych form świadczenia usług opiekuńczych. Polega ona na umożliwieniu seniorom funkcjonowania we własnym otoczeniu i własnym gospodarstwie domowym tak długo, jak tylko to możliwe. Podstawową zaletą koncepcji jest zapewnienie osobom starszym, często borykającym się z problemem samotności lub ograniczeniami samodzielności, poczucia względnego bezpieczeństwa i dobrostanu. Niniejszy artykuł omawia nowatorski amerykański model opieki, zwany "modelem wioski" (village model), który wpisuje się w filozofię "starzenia się w miejscu zamieszkania" (aging in place), a jednocześnie stanowi ciekawą alternatywę dla podaży usług opiekuńczych świadczonych przez sektor publiczny. W syntetyczny sposób zestawia wady i zalety tego typu systemowych rozwiązań oraz poddaje pod dyskusję ideę zaadaptowania "modelu wioski" na gruncie polskim. (abstrakt oryginalny)

EN

"Aging in community" is a well-known concept promoted by policy-makers, researchers and practitioners in the field of social policy, social gerontology and social work as an alternative for institutionalized, residential forms of care. It focuses on the ability of elderly people to stay at their own households, communities, neighborhoods and environments as long as possible, with the simultaneous provision of care directly at home. It provides the sense of security and subjective well-being to elderly people, who often simultaneously experience loneliness and limited independence. The article aims at presenting and discussing an innovative case of the American village model of care, which corresponds with and fits in the concept of "aging in place" and plays complementary role to the publicly-funded provision of care. The paper analyzes main assumptions of the village model of care, offers critical assessment of its weaknesses and strengths and provokes further discussion on potential adaptability of the village model in Polish context. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka społeczna; Państwo opiekuńcze; Opieka długoterminowa; Starzenie się społeczeństw; Dobrostan

EN

Societal policy; Welfare state; Long-term care; Ageing of the population; Well-being

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2019
• Numer: vol. 5, t. 344
• Strony: 85--100

Twórcy

autor

Kaja Anna Zapędowska-Kling

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• American Association of Retired Persons (2017), Can You Afford to Age in Place?, https://www.aarp.org/money/budgeting-saving/info-2017/costs-of-aging-in-place.html [dostęp: 7.09.2018].
• Balcerczyk I. (2014), Zmiana paradygmatu, czyli Tocqueville'owskie spojrzenie na społeczeństwo amerykańskie, "Civitas Hominibus: Rocznik Filozoficzno-Społeczny", nr 9, s. 13-25.
• Dziennik Warto Wiedzieć (2012), Bank czasu - bankiem życzliwości. Warto brać przykład z Tczewa, http://wartowiedziec.pl/polityka-spoleczna/12123-bank-czasu-bankiem-yczliwoci-warto-bra-przykad-z-tczewa [dostęp: 28.10.2018].
• EUROFOUND (2004), Health and Care in an Enlarged Europe, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
• Genworth (2018), Cost of Care Survey, Genworth Financial Inc., https://www.genworth.com/aging-and-you/finances/cost-of-care.html [dostęp: 24.04.2019].
• Główny Urząd Statystyczny (2014a), Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencja starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2014b), Prognoza ludności na lata 2014-2050, Warszawa.
• Houser A., Fox-Grage W., Ujvari K. (2012), Across the States. Profiles of Long-Term Services and Supports, AARP Public Policy Institute, Washington.
• Love R. (2018), AARP's 60th Anniversary, https://www.aarp.org/politics-society/history/info-2018/aarp-60th-anniversary.html [dostęp: 9.09.2018].
• OECD (2018), Key issues in long-term care policy, http://www.oecd.org/els/health-systems/long-term-care.htm [dostęp: 28.10.2018].
• Partners in Care (2015), http://partincare.wpengine.com/ [dostęp: 28.10.2018].
• Podemski K. (2014), Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 2, s. 89-108.
• Prohaska T.R., Anderson L.A., Binstock R.H. (2012), Public Health for an Aging Society, The John Hopkins University Press, Baltimore.
• Riesman D., Glazer N., Denney, R. (1961), The Lonely Crowd, Yale University Press, New Haven-London.
• Rosochacka-Gmitrzak M. (2012), Starzenie się w miejscu zamieszkania - w stronę szerszego rozumienia koncepcji, [w:] W. Wilimska (red.), (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Kraków.
• Scharlach A., Graham C. L., Lehning A. (2012), The Village Model: A Consumer Driven Approach for Aging in Place, "The Gerontologist", nr 52(3), s. 418-427.
• Schimanek T. (2013), Sposoby i formy aktywizacji społecznej, [w:] T. Schimanek, Z. Wejcman, Aktywni seniorzy. Inspirator dla organizacji, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Urbaniak B. (2016), W kierunku "srebrnej gospodarki" - konieczność czy szansa na rozwój, "Studia Prawno-Ekonomiczne", t. XCVIII, s. 275-291.
• Vespa J., Armstrong D. M., Medina L. (2018), Demographic Turning Points for the United States: Population Projections for 2020 to 2060, United States Census Bureau, Washington.
• Village to Village Network (2018), https://vtvnetwork.clubexpress.com/ [dostęp: 28.10.2018].
• Wronka-Pośpiech M. (2015), Innowacje społeczne - pojęcie i znaczenie, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Naukowego w Katowicach", nr 212, s. 124-136.
• Zapędowska-Kling K. (2016), Polityka społeczna wobec starzenia się ludności w USA i w Szwecji. Wnioski dla Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Identyfikatory

DOI

10.18778/0208-6018.344.06