Etyczny wymiar międzykulturowego zrozumienia w turystyce

• Autorzy: Marek Kazimierczak

Warianty tytułu

The Ethical Dimension of Intercultural Understanding in Tourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest uzasadnienie przyjętej tezy o niezbędności kompetencji etycznych w osiąganiu międzykulturowego zrozumienia i budowaniu dialogu przez głównych aktorów turystycznej sceny. Z tak nakreślonego celu wyprowadzam szereg pytań badawczych zorientowanych na rozpoznanie szans i barier w rozwoju międzykulturowego zrozumienia i indywidualnych kompetencji komunikacyjnych, decydujących o specyfice etycznych powinności pomiędzy stronami kulturowych spotkań w turystyce. W części pierwszej rozważam społeczno-kulturowe przesłanki międzyludzkiej komunikacji, odwołując się do kategorii międzykulturowej edukacji, dialogu i wrażliwości międzykulturowej. Część druga poświęcona jest krytycznej analizie roli i znaczenia turystyki w procesie budowania międzykulturowego zrozumienia. Zaprezentowane tu spojrzenie na turystykę jest wyrazem krytycznego nastawienia do funkcjonujących w tej przestrzeni mechanizmów współokreślających wzajemne relacje pomiędzy turystą a obcymi. W części trzeciej formułuję przesłanki dla rozwoju etyki międzykulturowego dialogu, przyjmując założenie o tkwiącej w strukturze aktu komunikacyjnego niezbywalnej współodpowiedzialności partnerów dialogu. Jedną z interesujących prób zastosowania refleksji etycznej do problemów komunikacji międzykulturowej w obszarze turystyki okazuje się etyka dyskursu. Zawarte w niej etyczne przesłanie może stanowić teoretyczną podbudowę i uzasadnienie dla praktyk kulturowych, jakie mają miejsce w obszarze turystycznych podróży. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to justify the accepted thesis about the necessity of ethical competence in achieving intercultural understanding and building a dialogue by the main performers of the tourist scene. For that purpose, I am putting a number of questions aimed to identify the chances and barriers in developing the intercultural understanding and individual communication skills that determine the specificity of ethical obligations between the parties of cultural meetings in tourism. In the first part, I consider the socio-cultural premises of interpersonal communication, referring to the category of intercultural education, a dialogue in the intercultural sensitivity. The second part is devoted to a critical analysis of the role and significance of tourism in the process of building intercultural understanding. The look at tourism presented here is an expression of a critical attitude to the mechanisms that co-define the mutual relations between tourists and strangers. In the third part, I formulate the premises for the development of the ethics of intercultural dialogue, accepting the assumption of the undeniable co-responsibility of the dialogue partners in the act of communication. One of the interesting attempts of applying an ethical reflection to the problems of intercultural communication in the field of tourism is the ethics of discourse. Its ethical message may constitute a theoretical foundation and justification for cultural practices that take place in the field of tourist travels. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dialog międzykulturowy; Etyka; Turystyka

EN

Intercultural dialogue; Ethics; Tourism

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 7
• Strony: 75--89

Twórcy

autor

Marek Kazimierczak

• Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu

Bibliografia

• Appadurai A. (1990), Disjuncture and Differene in the Global Curtural Economy, [in:] Featherstone, Mike (Hg): Global Curture. Nationalism, Globalisation and Modernity, London
• Apel K. O. (1999), Uniwersalistyczna etyka współodpowiedzialności, tłum. Z. Zwoliński [w:] J. Sekuła (red.), Idea etyczności globalnej, Wydawnictwo Seculum, Siedlce
• Baumgartner Ch. (1997), Fernreisen - Goa und andere, In: IITF (Hg.): Integrativer Tourismus. Unterrichtsbehelfe und Umweltbildungsmaterialien, s. 83 - 90, Wien
• Banaszkiewicz M. (2010), Dialog międzykulturowy w przestrzeni turystycznej, "Folia Turistica" nr 23, s. 23-51
• Bolten J. (2007), Interkulturelle Kompetenz (Neuauflage von 2001), Landeszentrale für politische Bildung Thüringen, Erfurt
• Borowicz-Sierocka B. (2016), Etyka współodpowiedzialności czyli moralność wywiedziona z międzyludzkiej komunikacji, "Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego", vol. 10, nr 1, s.186-196
• Bugnicourt J. (1978), Sex, Sonne, Sand, In: Starnberger Studienkreis für Tourismus (Hg.): Tourismus: Entwicklung und Gefährdung, s. 52-55, Starnberg
• Bruner E., M. (1991), Transformation of Self in Tourism, In: "Annals of Tourism Research", Vol 18 (2), s. 238-250
• Bühler H. (1996), Perspektivenwechsel? Unterwegs zu "globalem Lernen" (Habil. Hannover), IKO-Verlag, Frankfurt
• Clifford J. (2000), Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, i literatura i sztuka, przeł. E. Dżurak, J. Iracka, E. Klekot, M. Krupa, S. Sikora, M. Sznajderman, Warszawa
• Cohen E. (1972), Toward a sociology of international tourism, In: Social Research, Vol. 39 (1), s. 164-182
• Craig J. (1987), Culture Shock - Singapore and Malaysia, Singapore
• Crick M. (1989), Representations of international tourism in social sciences: sun, sex, sights, savings and servility, in: Annual Review of Anthropology, Vol. 18, s. 307-344
• Cywiński P. Neokolonializm turystyczny - co się kryje za tym terminem, www.post-turysta.pl, nr 29/52
• Czajka L. (2012), Dokąd zaprowadzi nas etyka hermeneutyczna? "Analiza i Egzystencja" 18, s.113-124
• Flis M. (2010), Etyka personalistyczna i poczwórny argument a etyka dyskursu, Diametros nr 24 (czerwiec)
• Gyr U. (1994), Touristenverhalten und Symbolstrukturen. Zur Typik des organisierten Erlebniskonsums, in: Pottler, Burkhard/ Kammerhoferaggermann, Ulrike (Hrsg.): Tourismus und Regionalkultur, S. 41-56, Wien
• Habermas J. (2009), Uwzględniając Innego. Studia do teorii politycznej, tłum. A. Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Hall E. (1959), The Silent Language, Doubleday & Company, Garden City, New York
• Hofstede H. (2006), Lokales Denken, globales Handeln. Interkulturelle Zusammenarbeit und globales Management, übersetzt von Petra Mayer und Martina Sondermann, Deutscher Taschenbuch Verlag, München
• Hornstein W. (2001), Erziehung und Bildung im Zeitalter der Globalisierung. Themen und Fragestellungen erziehungswissenschaftlicher Reflexion. In: Zeitschrift für Pädagogik, 47/4, S. 517-537
• Koppensteiner W. (2009), Veränderung von Städteimages während eines ERASMUS-Aufenthalts. Das Beispiel der spanischen Stadt Alicante, publ. Dipl., VDM Verlag Dr. Müller, Saarbrücken
• Kirshenblatt-Gimblett B. (1987), Authenticity and authority in the representation of culture: the poetics and politics of tourist production. In: Greverus, Ina-Maria; Köstlin, Konrad; Schilling, Heinz (Hg.): Kulturkontakt - Kulturkonflikt. Zur Erfahrung des Fremden. 26. Deutscher Volkskundekongreß in Frankfurt, s. 59-69, Frankfurt/Main
• Krippendorf J. (1975), Die Landschaftsfresser; Tourismus und Erholungslandschaft - Verder-ben oder Segen?, Hall-wag-Verlag, Bern
• Lauterbach B. (2006), Tourismus. Eine Einführung aus Sicht der volkskundlichen Kulturwissenschaft, Königshausen & Neumann, Würzburg
• Lepa A. (2008), Etyka w życiu gospodarczym, "Annales." 2008, vol. 11, nr 2, s. 133-144 Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie
• Luger K. (1990), Perfekte Völkermissverständigung. Wie Massenmedien und Tourismus das Bild der Dritten Welt prägen. In: Journal für Entwicklungspolitik, VI. Jg., Heft 3/1990, S. 5-18
• Luger K., Herdin T. (2001), Der eroberte Horizont. Tourismus und interkulturelle Kommunikation, in: Aus Politik und Zeitgeschichte B47/2001
• Luger K. (2004), Horizontverschiebungen: Imagination und Erfahrung von Fremdheit im Tourismus, in: Luger Kurt/ Baumgarten Christian/ Wöhler Karlheinz (Hrsg.): Ferntourismus wohin? Der globale Tourismus erobert den Horizont, S. 39-55, StudienVerlag, Innsbruck
• MacCannell D. (2002), Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa
• Meethan K. (2001), Tourism in Global Society. Place, Culture, Consumption. Houndsmills, New York
• Niezgoda A. (2006), Obszar recepcji turystycznej w warunkach rozwoju zrównoważonego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań
• Pearce L., Stringer P. (1991), Psychology and Tourism. In: Annals of Tourism Research, Vol. 18 (1), s. 136-154
• Pulchnarewicz E. (2010), Wielokulturowość w turystyce, pod. Red. E. Puchnarewicz, Wyd. LIBRON, Warszawa
• Ricoeur P. (1985), Hermeneutyka symboli a refleksja filozoficzna, [w:] Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, Warszawa
• Rorty R. (1998), Etyka bez powszechnych powinności, "Etyka", (31)
• Schäffter O. (1991), Modi des Fremderlebens. Deutungsmuster im Umgang mit Fremdheit, in: Schäffter, Ortfried (Hrsg.): Das Fremde. Erfahrungsmöglichkeiten zwischen Faszination und Bedrohung, S. 11-42, Westdeutscher Verlag, Opladen
• Scherrer Ch. (1986), Dritte Welt-Tourismus. Entwicklungsstrategische und kulturelle Zusammenhänge. Berlin
• Stadler P. (1994), Globales und interkulturelles Lernen in Verbindung mit Auslandsaufenthalten. Ein Bildungskonzept; Verlag für Entwicklungspolitik Breitenbach GmbH, Saarbrücken
• Steinbach J. (2003), Tourismus. Einführung in das räumlich-zeitliche System, R. Oldenbourg Wissenschaftsverlag, München
• Sundermeier T. (1991), Erwägungen zu einer Hermeneutik interkulturellen Verstehens, in: Sundermeier Theo (Hrsg.): Die Begegnung mit dem Anderen. Plädoyers für eine interkulturelle Hermeneutik, S. 13-28, Verlags-Haus Gerd Mohn, Gütersloh
• Thierer A. (2008), Fremdverstehen im Geographieunterricht - Theoretische Überlegungen und unterrichtspraktische Folgerungen, in: Budke, Alexandra (Hrsg.): Interkulturelles Lernen im Geographie-Unterricht, S. 137-149, Potsdamer Geographische Forschungen 27, Universitätsverlag Potsdam
• Torzewski W. (2013), Etyka komunikacji w nieprzejrzytym społeczeństwie - Giann Vattimo, Linqua ac communitas, vol. 23, s.69-78
• Turner L., Ash J. (1976), The Golden Hordes: International Tourism and the Pleasure Periphery, New York
• Vattimo G. (2006), Społeczeństwo przejrzyste, tłum. Magdalena Kamińska, Wrocław
• Waldenfels B. (2002), Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tł. J. Sidorek, Warszawa
• Wojciszke B., Baryła W. (2000), Potoczne rozumienie moralności: pięć kodów etycznych i narzędzie ich pomiaru, Przegląd Psychologiczny, Tom 43, Nr 4, 395-421
• Welsch W. (1998), Transkulturalität. Zwischen Globalisierung und Partikularisierung. in: Mainzer Universitätsgespräche, Drechsel, Paul (Hrsg.): Interkulturalität. Grundprobleme der Kulturbegegnung, s. 45-72, JohannesGutenberg-Universität, Mainz
• Zybertowicz A. (1995), Przemoc i poznanie, Wydawnictwo UMK, Toruń