Odkrywanie zasobów rodziny w poradnictwie i w procesie terapii

• Autorzy: Andrzej Ładyżyński

Warianty tytułu

Discovering Family Resources in Counselling and Therapy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie zasobów rodzinnych, posiadanych przez każdą wspólnotę rodzinną potencjałów umożliwiających zaspokajanie jej podstawowych potrzeb, radzenie sobie z kryzysami rozwojowymi oraz niespodziewanymi wydarzeniami życiowymi. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Prezentowany problem badawczy odnosi się do odpowiedzi na pytania: Czym są zasoby rodzinne? Jakie są źródła ich pochodzenia? Wykorzystano wyniki analiz literatury przedmiotu oraz posłużono się empirycznymi odniesieniami do doświadczeń pracy terapeutycznej z rodzinami. PROCES WYWODU: W założeniach poradnictwa, jak i psychoterapii rodzina pacjenta, sama będąca pacjentem zbiorowym, uznawana jest za podstawową instytucję kształtującą osobę ludzką. Przyjmując perspektywę zasobów rodziny, odchodzi się od zainteresowania deficytami i dysfunkcjami rodziny na rzecz koncentracji na aspektach pozytywnych doświadczeń, wzorców zachowań, myśli i uczuć. Podejmując analizę publikacji naukowych, w tym opracowań o charakterze terapeutycznym, przywołano koncepcje teoretyczne, na których zasadza się pojęcie zasobów rodzinnych - socjologiczne oraz konstruktywizmu, wyodrębniono kategorie zasobów rodzinnych, posłużono się empirycznymi przykładami pochodzącymi z praktyki terapeutycznej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzone analizy wykazują, że zasoby rodzinne to wieloczynnikowy potencjał, umożliwiający rozwój poszczególnych osób i całej wspólnoty rodzinnej. Przyjmują one różne formy. Ich źródło może być zlokalizowane w atrybutach/cechach poszczególnych osób, w rodzinie i w jej środowisku. W procesie pomocy rodzinie terapeuta wnosi wiarę/ przekonanie w możliwości rodziny, poszukuje jej potencjałów, ułatwia członkom rodziny nabywanie nowych kompetencji.   WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: • Zasoby rodzinne stanowią wartościowe podejście, pomagające rodzinie osiągnąć pozytywne rezultaty, oczekiwane zmiany czy wyjście z kryzysu. Mogą być początkowo odkrywane przez profesjonalistów towarzyszących rodzinie, ale docelowo warto, by były identyfikowane przede wszystkim przez osoby żyjące w rodzinie. • Zasoby rodzinne to bardzo szeroki zakres potencjałów umieszczonych w czasie, doświadczeniach, uczuciach. • Wszystkie rodziny dysponują zasobami dającymi się wykorzystać do procesów rozwoju.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present family resources, extraordinary and shared by each family potentials enabling them to fulfill their basic needs, dealing with evolutionary crises and unexpected events. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The proposed research problem refers to an answer to a question: what are the family resources, what is their aetiology. The results of analysed source literature were used along with empirical examples from therapeutic work with families. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: At the foundation of counselling and psychotherapy family of the patient, being a group patient itself is considered a key institution forming a human being. From a perspective of family resources, the interest in deficits and dysfunctions of the family is left out in favour of bringing positive experiences, models of behaviour, thoughts and emotions into focus. Undertaking an analysis of the academic papers, including studies of therapeutic nature and the theoretical framework, which the concept of family resources stems from - sociological and constructivist, the categories of family resources were isolated along with usage of empirical examples from the therapeutic practice. RESEARCH RESULTS: The analyses conducted show that the family resources constitutes a multifactorial potential enabling development of the particular person and the whole family. They come in different forms. Their sources may be localised in attributes of the particular persons, family and its surroundings. In the process of helping the family, a therapist contributes faith/conviction about the possibilities of the family, searches its potential, facilitates gaining new competences by the family members. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: • Family resources form a valuable approach enabling the family to achieve positive results, expected alternations or overcome the crisis. They can initially be discovered by professional therapists accompanying the family, but eventually it is worthwhile that they are identified by the family members as such. • Family resource encompasses a very wide range of potentials localised in time, experiences and feelings. • All families have resources that are manageable developmentally.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Zasoby niematerialne; Kompetencje; Rozwój

EN

Family; Intangible assets; Competences; Development

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: nr 45 Wokół rodziny
• Strony: 35--45

Twórcy

autor

Andrzej Ładyżyński

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Chrząstowski, S. (2014). Nie tylko schemat. Praktyka systemowej terapii rodzin. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.
• Ciczkowska-Giedziun, M. (2011). Praca socjalna z rodziną oparta na zasobach. Dysfunkcje rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny UAM Poznań, XXI, 214-228.
• Corey, G. (2005). Teoria i praktyka poradnictwa i psychoterapii. Poznań: Zysk i Ska.
• Feldman, L. (2001). Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Goldenberg, H. i Goldenberg, I. (2006). Terapia rodzin. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Herringer, N. (2010). Empowerment in der socialen Arbeit. Stuttgart, Berlin, Köln: Wydawnictwo Kolhammer.
• Kulesza, M. (2016). Pojęcie "zasoby rodzinne" jako kategoria polskiej i niemieckiej pedagogiki społecznej. W: E. Czerka-Fortuna, K. Kmita-Zaniewska i A. Zbierzchowska (red.), Zasoby rodziny. Wychowanie, poradnictwo, praca socjalna. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe "Katedra".
• Kulesza, M. (2017). Rodzinne zasoby w pedagogice społecznej i praktyce psychopedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Lachowska, B. (2014). Pozytywna psychologia rodziny w teorii i w praktyce. W: K. Janicka i H. Liberska (red.), Psychologia rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ładyżyński, A. (2017). Terapia jako forma pomocy rodzinie w powrocie do równowagi. W: M. Parzyszek i M. Samorańska (red.), Rodzina - wsparcie i pomoc. Pedagogika Rodziny w Teorii i Praktyce, 4. Lublin: Episteme.
• Marquardt, M. (2002). Zasoby rodziny w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych u dzieci: studium przypadku. Nowiny Psychologiczne, 4, 59-64.
• McCubbin, H.I. (1980). Family stress and adaptation. Minneapolis: National Council on Family Relations.
• McCubbin, H.I. i Patterson, J.M. (1983). Family transitions: Adaptation to stess. W: H.I. McCubbin i C.R. Figley (red.), Stress and the family. Vol. I: Coping with normative transitions. New York: Bruhnel & Mosel.
• Mediolańska szkoła terapii rodzin. Z G. Cecchinem rozmawiają B. de Barbaro i L. Górniak (1995). W: G. Cecchin, Mediolańska szkoła terapii rodzin. Wybór prac. Opracował B. de Barbaro i L. Górniak. Kraków: Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Rynio, A., Braun, K., Jeziorański, M. i Szewczak, I. (2015). Obudzić (nie)odkryty potencjał małżeństwa i rodziny. Lublin: Wydawnictwo Episteme.
• Stierlin, H., Rucker-Embden, I., Wetzel, N. i Wirsching, M. (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Teusz, G. (2018). Materiały nieopublikowane, na podstawie wykładu pt.: Komunikacja interpersonalna w systemie rodziny przeprowadzonego w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego w dniu 22 stycznia.
• Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Zwoliński, M. (2000). Systemowe zasoby rodziny a poczucie koherencji u dorosłego dziecka. Przegląd Psychologiczny, 2(43), 139-156.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2019.184503