Analiza percepcji pojęcia kryzys w kontekście poczucia koherencji i cech osobowości. Doniesienie z badań

• Autorzy: Małgorzata Klimka , Ewa Kliza
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od kilkunastu miesięcy społeczeństwo polskie funkcjonuje we wszechogarniającej rzeczywistości globalnego kryzysu ekonomicznego. Szczególnie media podkreślają trudną sytuację gospodarczą. Na uwagę zasługują informacje dotyczące zagrożeń miejsc pracy, wzrost cen produktów, trudności w realizowaniu potrzeb o podłożu materialnym. Przeciętny Polak najdotkliwiej odczuwa skutki kryzysu przede wszystkim, jako klient banku, pracownik, czy jako obywatel - członek społeczeństwa zależnego od decyzji polityków. Dodatkowym elementem potęgującym w społeczeństwie poczucie kryzysu i związane z nim zagrożenie są przedstawiane - co jakiś czas - wiadomości sugerujące kryzys w aspekcie zdrowia. Wzrost zachorowań na grypę i różne jej odmiany, w tym najgroźniejszą obecnie A/H1N1, powoduje wśród ludzi niepokój o własne zdrowie; o to czy nie dojdzie do pandemii, epidemii, czy firmy farmaceutyczne zdążą przygotować odpowiednią szczepionkę chroniącą nas przed tym wirusem, czy uzyskamy odpowiednią pomoc medyczną w sytuacji, gdy zachorujemy.

EN

Nowadays crisis is a well-known, universal phenomenon. First of all, mass media stress the existence of a global economic crisis. From the point of view of the individual, this is one of many crises which could impinge on the evolution of other types, such as emotional crisis, crisis of health or crisis of identity. In this context we can ask: Do individuals perceive this phenomenon in the same way and also understand the meaning of the word "crisis" in the same way? Is the perception of crisis conditioned by the features of personality, or does it perhaps result from the general feeling of coherence? Our research was an attempt to answer the above-mentioned questions. It was carried out by a group of post-graduate students - future professional teachers. The conviction that the global economic crisis can be defined as a new and separate category of psychological crisis was the inspiration for this article. Such an approach to the crisis requires indepth analysis, preparation of specialized methods and strategies of intervention and also preparation of methods of help in this particular situation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia człowieka; Zdrowie publiczne; Kryzys gospodarczy

EN

Human psychology; Public health; Economic crisis

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2010
• Tom: 11
• Numer: z. 1 Człowiek w kryzysie - psychospołeczne aspekty kryzysu
• Strony: 125--148

Twórcy

autor

Małgorzata Klimka

• Społeczna Akademia Nauk w Łodzi

autor

Ewa Kliza

• Społeczna Akademia Nauk w Łodzi

Bibliografia

• Antonovsky A. (1995), Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Rozdz. 2. Koncepcja poczucia koherencji. Fundacja Instytutu Psychiatrii i Neurologii Warszawa.
• Brzeziński J. (1996), Metodologia badań psychologicznych. PWN, Warszawa.
• Costa P.T., Mc Crae R.R. (1992), NEO-PI-R. Professional Manual. Psychological Assessment Resources, Odessa FL.
• Jarmuż S. (1994), Metodologiczne problemy związane z weryfikacją modelu "Wielkiej Piątki". Przegląd Psychologiczny,37, ss. 195-203.
• Jarmuż S. (1998), Zastosowanie modelu "Wielkiej Piątki" w doborze i ocenie personelu.[w:] S. Witkowski (red.) Nowoczesne metody doboru i oceny personelu. Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków, ss. 158-177.
• John O.P. (1990), The "Big five" factor taxonomy. Dimensions of personality in the natural language and in questionnaires. [w:] L.A. Pervin (red.) Handbook of personality: The-ory and research. New York: Guilford Press.
• Koniarek J., Dudek B., Makowska Z., (1993), Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Adaptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonovsky'ego. Przegląd Psychologiczny, ss. 491-502.
• Mądrzycki T. (1996), Osobowość. GWP, Gdańsk.
• Pasikowski T. (2001), Struktura i funkcje poczucia koherencji: analiza teoretyczna i empiryczna weryfikacja. [w:] Sęk H., Pasikowski T. (red.). Zdrowie - Stres - Zasoby. Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań ss.71-87.
• Pervin L. A. (2002), Psychologia osobowości. GWP, Gdańsk.
• Pilecka B. (2004), Kryzys psychologiczny. Wybrane zagadnienia. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Strelau J. (2000), Psychologia - podręcznik akademicki. T. II, Gdańsk, GWP.
• Szarota P. (1995), Polska lista przymiotnikowa: narzędzie do diagnozy pięciu wielkich czynników osobowości, "Studia psychologiczne", t. 33, ss. 227-255.
• Szarota P. (1995), Taksonomia przymiotników służących do opisu człowieka jako test trafności pięcioczynnikowego modelu osobowości. [nie publikowana praca doktorska] Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Świątnicki K. (1994), Zarys konfiguracyjnej teorii osobowości. Przegląd Psychologiczny, t. XXVII, nr 1 - 2, ss. 33-50.
• Włodawiec B. (1998); Bilans emocjonalny, poczucie koherencji i nasilenie destrukcyjnych skryptów charakterystycznych dla współuzależnienia u słuchaczy Studium Pomocy Psychologicznej, IPZ, Warszawa.
• Zawadzki B., Szczepaniak P., Strelau J. (1995) Diagnoza psychometryczna Pięciu Wielkich Czynników Osobowości: adaptacja kwestionariusza NEO - FFI Costy i Mc Crae do warunków polskich. "Studia Psychologiczne", t. 39, z. 1-2, ss.189-226.