Problematyka postpenalnej izolacji terapeutycznej osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób

• Autorzy: Katarzyna Mróz

Warianty tytułu

Issues of Postpenal Therapeutic Isolation of Persons with Mental Disorders Causing Danger for Life, Health or Sexual Freedom of Other Persons

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł przedstawia wybrane aspekty postpenalnej izolacji terapeutycznej osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Celem opracowania jest omówienie problematyki dotyczącej sytuacji prawnej osób z zaburzeniami psychicznymi, które po odbyciu kary pozbawienia wolności zostały umieszczone w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, bądź w stosunku do których zastosowano nadzór prewencyjny. Inspiracją dla rozważań były wydarzenia społeczno-polityczne z 2013 r., które doprowadziły do stworzenia modelu zabezpieczeń i oddziaływań profilaktyczno-terapeutycznych. Głównym założeniem autora było zbadanie zgodności przyjętych rozwiązań legislacyjnych z wartościami konstytucyjnymi wyrażonymi w art. 31 ust. 3 oraz art. 41 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przeprowadzona analiza regulacji ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób pozwoliła na krytyczną ocenę unormowań zawartych w przywołanym akcie prawnym zarówno z perspektywy zgodności z przepisami Konstytucji, jak również z punktu widzenia prawa medycznego, w szczególności ochrony zdrowia psychicznego.(abstrakt oryginalny)

EN

The present contribution looks into selected aspects of the postpenal therapeutic isolation of persons with mental disorders causing danger for life, health or sexual freedom of other persons. The article discusses the issues concerning the legal status of people with mental disorders who, after serving a custodial sentence, have been placed at the National Center for the Prevention of Dysfunctional Disability or for which the surveillance was applied. The considerations included in the article were inspired by Polish socio-political events of 2013 which led to the creation of a model of security and preventive and therapeutic interventions. The aim of the article was to examine the compatibility of the adopted legislative solutions with the constitutional values expressed in Article 31 paragraph 3 and Article 41 paragraph 1 of the Constitution. The conducted analysis of indicated in the Act of 22 November 2013 allowed their critical evaluation from the perspective of compatibility with the norms of the Constitution, as well as in regard to the medical law, in particular the protection of mental health.(original abstract)(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia; Nadzór; Prewencja; Osobowość człowieka; Ochrona zdrowia

EN

Psychology; Supervision; Prevention; Human personality; Health care protection

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2018
• Tom: 106
• Strony: 69--84

Twórcy

autor

Katarzyna Mróz

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 2009 r., nr 114, poz. 946).
• Ustawa z 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny (Dz.U. z 1969 r., nr 13, poz. 94).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. z 2017 r., poz. 966).
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2017 r., poz. 768).
• Ustawa z 22 grudnia 2010 r. o stosowaniu terapii i umieszczaniu w zakładach terapeutycznych cierpiących na zaburzenia psychiczne sprawców czynów popełnionych z użyciem przemocy - Gesetz zur Therapierung und Unterbringung psychisch gestörter Gewalttäter z 22 XII 2010 r., BGBl.I.
• Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. z 2016 r., poz. 2205).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny (Dz.U., nr 60, poz. 571).
• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.
• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 16 grudnia 1966 r. 9 (Dz.U. z 1977 r., nr 38, poz. 167).
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 10 grudnia 1948 r. (Dz.U. z 1993 r., nr 61, poz. 284) po nowelizacji przez Protokoły nr 11 i 14, z Protokołem nr 1 oraz Protokołami nr 4, 6, 7, 12 i 13.
• Banaszak Bogusław, Bisztyga Andrzej, Complak Krystian, Jabłoński Mariusz, Wieruszewski Roman, Wójtowicz Krzysztof, System ochrony praw człowieka, Zakamycze, Kraków 2003, s. 39.
• Bocheński Maciej, Prawnokarna reakcja wobec sprawców przestępstw seksualnych w Polsce po 1 lipca 2015 r., Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2015/XIX/4, s. 29.
• Bocheński Maciej, Kogo "uleczy" Krajowy Ośrodek Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, RPEiS 2014/3, s. 149-150.
• Długosz Joanna, Obligatoryjna postpenalna izolacja sprawcy przestępstwa, Prokuratura i Prawo 2013/7-8, s. 257.
• Filar Marian, Druga nowelizacja Kodeksu karnego dotycząca tzw. przestępstw seksualnych, Państwo i Prawo 2006/3, s. 88.
• Gierowski Józef K., Paprzycki Lech K., Kontrowersje związane z ustawą z dnia 2 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób - perspektywa prawna i psychiatryczno- -psychologiczna, Palestra 2014/9, s. 144-145.
• Gierowski Józef K., Paprzycki Lech K., Niepoczytalność i psychiatryczne środki zabezpieczające. Zagadnienia prawno-materialne, procesowe, psychiatryczne i psychologiczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013, s. 308.
• Gierowski Józef K., Uwagi psychologa sądowego o nowych regulacjach prawnych w sprawach o tzw. przestępstwa seksualne, Psychiatria Polska 2012/XLVI/1, s. 6.
• Giezek Jacek, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2012, s. 18.
• Kmieciak Błażej, Prawnopsychiatryczny kontekst wprowadzenia przepisów zezwalających na detencję niepsychotycznych sprawców, Forum Prawnicze 2013/6, s. 29-30.
• Królikowski Michał, Sakowicz Andrzej, Granice legalności postpenalnej detencji sprawców niebezpiecznych, Forum Prawnicze 2013/5, s. 17-18.
• Morawski Lech, Zasady prawa - Komentarz praktyczny, w: Jerzy Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, s. 21.
• Paprzycki Lech K. (red.), System prawa karnego, t. 7: Środki zabezpieczające, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 228-237.
• Domański Marek, Opinia dotycząca projektu Ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, Warszawa, 24 września 2013 r., s. 19-22.
• Heitzman Janusz, Ekspertyza o projekcie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, Warszawa, 3 września 2013 r.
• Kruszyński Piotr, Warchoł Marcin, Opinia prawna na temat rozwiązań zaproponowanych w rozdziale I rządowego projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (druk nr 1577), w szczególności dotyczących katalogu osób objętych propozycją i jakie konsekwencje mogą wystąpić w przypadku zastosowania tak szerokiego katalogu osób, Warszawa, 10 września 2013 r.
• Opinia Rady Legislacyjnej z 14 czerwca 2013 r. o projekcie ustawy o postępowaniu wobec osób zaburzonych psychicznie stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, RL-0303-18/13.
• Piotrowski Ryszard, Opinia w przedmiocie zgodności z Konstytucją RP projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (druk nr 1577), Warszawa, 26 czerwca 2013 r.
• Stanowisko Prokuratora Generalnego z dnia 22 sierpnia 2014 r. w sprawie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, PG VIII TK 21/14 (dot. K 6/14).
• Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (druk sejmowy nr 1577), Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa 2013, nr 2/2013.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 sierpnia 2014 r., sygn. K 6/14, s. 8.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 kwietnia 2000 r., sygn. K 15/98, OTK ZU nr 3/2000, poz. 86; OTK ZU seria A nr 9/2013, poz. 136.

Identyfikatory

DOI

10.26485/SPE/2018/106/4