Państwowe zabytki architektury udostępnione do zwiedzania w Republice Czeskiej - analiza funkcjonowania

• Autorzy: Krzysztof Kołodziejczyk

Warianty tytułu

State Architectural Monuments Open to the Public in the Czech Republic - Functional Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Republika Czeska jest popularną destynacją turystyki kulturowej, która rozwija się w oparciu o wyjątkowo liczne zabytki architektury. Należą one do różnych podmiotów (państwo, stowarzyszenia, wspólnoty wyznaniowe, firmy i spółki, osoby prywatne), co przekłada się na sposób ich udostępniania. W niniejszym artykule skupiono się na funkcjonowaniu obiektów zabytkowych będących własnością państwa, tzn. pozostających w zarządzie Narodowego Urzędu ds. Zabytków, ministerstw, władz wojewódzkich, gminnych lub miejskich. Zostały prześledzone dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego w zabytkach i działalności kulturalnej z nimi związanej, a także przeanalizowana bardziej szczegółowo oferta turystyczna obiektów zarządzanych przez Narodowy Urząd ds. Zabytków. Na wybranych przykładach zostały pokazane najbardziej popularne formy udostępnienia obiektów i ciekawsze zmiany w tym zakresie w ostatnich latach, ze szczególnym uwzględnieniem okresu transformacji ustrojowej i najnowszych przekształceń wynikających ze zmian koncepcji w muzealnictwie i sposobach funkcjonowania obiektów kulturalnych. Zabytki państwowe pełnią kluczową rolę, jeśli chodzi o krajoznawczy ruch turystyczny w Republice Czeskiej, umacniając nawet nieznacznie swoją pozycję względem innych form własności. Wydłużany jest czas otwarcia budowli, tworzone są nowe oferty przybliżające dziedzictwo, coraz liczniejsze są próby odpowiedzi na potrzeby rodzin z dziećmi czy osób niepełnosprawnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The Czech Republic is a popular destination for cultural tourism, which develops on the basis of exceptionally numerous architectural monuments. They belong to various entities (state, associations, religious communities, companies, private individuals), which is reflected in the way they are made available. This article focuses on the functioning of historic buildings owned by the state, i.e. those administered by the National Office for Monuments, ministries, regional or municipal authorities. The statistical data on tourist traffic in monuments and cultural activities related to them has been examined; moreover, the tourist offer of objects managed by the National Office for Monuments was analysed in more detail. Selected examples show the most popular forms of making facilities accessible and more interesting changes in this area in recent years, with particular emphasis on the period of political transformation and the latest changes resulting from the shift in the concepts in museology and ways of functioning of cultural facilities. State monuments play a key role when it comes to sightseeing tourism in the Czech Republic, even strengthening their position in relation to other forms of ownership. The opening time of the building is extended, new offers are introduced that popularise the heritage, more and more attempts are made to respond to the needs of families with children or people with disabilities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zabytki; Nieruchomości zabytkowe; Turystyka kulturowa; Wydarzenia kulturalne; Analiza funkcjonalna

EN

Monuments; Antique real estates; Cultural tourism; Cultural events; Functional analysis

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 4
• Strony: 20--64

Twórcy

autor

Krzysztof Kołodziejczyk

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Brych V., Přenosilová V., Rendek J., 2002, Hrady azámky Libereckého kraje, Knihy 555, Liberec
• Brych V., Rendek J., 2007, Hrady, zámky a tvrze na Moravě a ve Slezsku, Ottovo nakladatelství, Praha
• Durdík T., 2000, Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Libri s.r.o. nakladatelství, Praha
• Girsa V., Hanzl M., Michoinová D.,Wizovský T., 2009, HradBečov - projekt konzervace a prezentace, Národní památkový ústav,Praha
• HralaV., 2002,Geografie cestovního ruchu, Idea servis, Praha
• Hrubý V., Paukrtová Z., Paukrt V., Svoboda L., Životská J., 1990, Hrady a zámky východních Čech, Krajské středisko státní památkové péče a ochrany přírody Východočeského kraje, Pardubice
• Janus K., 2015, Muzea i ludzie, [w:] Banaś A., Janus K. (red.), Laboratorium muzeum. Społeczność, Muzeum Warszawy, Warszawa, s. 9-19
• Kesner L., 2005, Marketing a management muzeí a památek, Grada, Praha
• Kołodziejczyk K., 2016, Jak to się robi w Republice Czeskiej? Trzy przykłady restauracji i turystycznego wykorzystania zabytkowych obiektów rezydencjonalnych, "Turystyka Kulturowa" (www.turystykakulturowa.org), nr 2/2016 (marzec-kwiecień 2016), s. 6-45
• Kołodziejczyk K., 2017, Muzea regionalne w Republice Czeskiej - różnorodność użytkowania zabytkowych siedzib, "Turystyka Kulturowa" (www.turystykakulturowa.org), nr 6/2017 (listopad-grudzień 2017), s. 94-139
• Kruczek Z., 2014, Frekwencja w atrakcjach turystycznych, Polska Organizacja Turystyczna, Kraków-Warszawa
• Kruczek Z., 2017, Frekwencja w atrakcjach turystycznych w latach 2011-2015. Dynamika, trendy, studia przypadku. Proksenia,, Kraków
• Kultura w 2017 r., 2018, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
• Kuthan J., 2001, Aristokratická sídla období romantismu a historismu, Nakladatelství Akropolis, Praha
• Laskowska J., 1996, Nowe tendencje w muzealnictwie, "Konteksty: Polska Sztuka Ludowa", t.50, z.1-2, s. 66-75
• Łuczyński R.M., 2012, Szlacheckie i arystokratyczne rezydencje w Sudetach czeskich: Sudety Zachodnie i Środkowe, Wydawnictwo Kartograficzne Ego-Graf, Wrocław
• Łuczyński R.M., 2015, Szlacheckie i arystokratyczne rezydencje w Sudetach czeskich: Sudety Wschodnie, Wydawnictwo Kartograficzne Ego-Graf, Wrocław
• Mika M., 2008, Turystyka kulturowa, [w:] W. Kurek (red.), Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 210-214
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008a, Turystyka kulturowa: fenomen, potencjał, perspektywy, GWSHM Milenium, Gniezno
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008b, Turystyka kulturowa - wokół definicji, "Turystyka Kulturowa" (www.turystykakulturowa.org), nr 1/2008 (listopad 2008), s. 4-21
• Musil F., Plaček M., Úlovec J., 2005, Zaniklé hrady, zámky a tvrze Čech, Moravy a Slezska po roce 1945, Libri s.r.o. nakladatelství, Praha
• Navrátil J., Pícha K., Hřebcová J., 2010, The Importance of Historical Monuments for Domestic Tourists: The case of South-Western Bohemia (Czech Republic), Moravian Geographical Reports, Vol. 18, 1, s. 45-61
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2010, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2011, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2012, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2013, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2014, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Návštěvnost památek w krajích ČR w roce 2015-2017, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistik kultury, Praha
• Otruba I., Ptáček J., Švorc L., 2007, 101 našich nejkrásnějších zahrad a parků, Nakladatelství Pavel Dobrovský - BETA, Praha
• Památkové objekty 2016: výběr ze základních statistických údajů o kultuře v České republice, b.r.w., Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistic kultury, Praha
• Pavelec P., Cichrová K., Hrbatý S., Kalábová L., Konečný M., Kubů N., Lukášová E., Ourodová L., Panenková D., 2014, Hrady a zámky objevované a opěvované: průvodce výstavou, Národní památkový ústav, Praha
• Plaček M., 1996, Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Libri s.r.o. nakladatelství, Praha
• Royt J., b.r.w., Uměleckohistorický průzkum nástěnných maleb v hradní kapli na Bečově, Národní Pámatkový Ústav, b.m.w
• Šílová H., Lindnerová V., 2018, Základní statistické údaje o kultuře v České republice 2017, I. díl: Kulturní dědictví: muzea, galerie a památkovéo bjekty, Národní informační a poradenské středisko pro kulturu (NIPOS), Centrum informací a statistic kultury, Praha
• Ullmannová P., 2007, Sledování návštěvnost ivybraných památek Středočeského kraje podle jazyka prohlídky, Vysoká škola ekonomická v Praze, Fakulta mezinárodních vztahů, Praha (praca licencjacka)
• Vaško M., 2002, Cestovní ruch a regionální rozvoj, Vysoká škola ekonomická Praha, Praha
• Vlček P., 2001, Ilustrovaná encyklopedie českýchzámků, Libris.r.o. nakladatelství, Praha
• Vystoupil J., Šauer M., 2012, Geography of tourism of the Czech Republic, [w:] J. Wyrzykowski, K. Widawski (red.), Geography of tourism of Central and Eastern Europe countries, Institute of Geography and Regional Development, University of Wrocław, Wrocław, s. 103-139
• Abecední seznam hradů, zámků a dalších památek ve správě Národního památkového ústavu, b.r.w., https://www.npu.cz/seznam-pamatek [28.12.2018]
• Bylinkářství na nádvoří, b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/informace-pro-navstevniky/Bylinkarstvi [12.01.2019]
• Historické budovy v areálu, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/o-arealu/historicke-budovy [12.01.2019]
• Historie hradu a zamku, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/o-arealu/historie [12.01.2019]
• Historie lékáren, b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/1670-historie-lekaren [12.01.2019]
• Historie výrobyléků, b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/1671-historie-vyroby-leku [12.01.2019]
• Historie zamku Bučovice, b.r.w., https://www.zamek-bucovice.cz/cs/o-zamku/historie [12.01.2019]
• Hospitál (základní okruh), b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/1666-hospital-zakladni-okruh [12.01.2019]
• Lichtenštejni na Bučovicích, b.r.w., https://www.zamek-bucovice.cz/cs/o-zamku/Lichtenstejni-na-zamku-v-Bucovicich [12.01.2019]
• MonumNet,b.r.w., http://monumnet.npu.cz/monumnet.php [28.12.2018]
• Moravský aristokrat v labyrintu světa, b.r.w., https://www.zamek-bucovice.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/23244-moravsky-aristokrat-v-labyrintu-sveta [12.01.2019]
• Muzeum Bučovice - sbírky, b.r.w., http://www.muzeum-vyskovska.cz/sbirky/muzeum-bucovice/ [12.01.2019]
• Něco navíc pro spokojenost návštěvníků, b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/informace-pro-navstevniky/Doplnkove-sluzby [12.01.2019]
• Památkový katalog, b.r.w., https://www.pamatkovykatalog.cz/ [28.12.2018]
• Procházka minulostí, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/5671-prochazka-minulosti [13.01.2019]
• Regionální vzdělávací centrum, b.r.w., https://www.hospital-kuks.cz/cs/vzdelavaci-centrum [12.01.2019]
• Relikviář pro každého, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/5664-relikviar-pro-kazdeho [13.01.2019]
• Relikviářsv. Maura, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/1581-relikviar-sv-maura [13.01.2019]
• Reprezentační sály (s průvodcem), b.r.w., https://www.zamek-bucovice.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/6866-1-reprezentacni-saly-s-pruvodcem [12.01.2019]
• Speciální prohlídky (květinová výstava, hrané prohlídky), b.r.w., https://www.zamek-bucovice.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/6974-3-specialni-prohlidky-kvetinova-vystava-hrane-prohlidky [12.01.2019]
• Wacięga S., 2016, Współczesne inspiracje muzeologiczne - relacja z pierwszej szkoły letniej w Czechach, http://muzeoblog.org/2016/09/06/inspiracje2016/ [18.12.2017]
• Zámecké interiery, b.r.w., https://www.zamek-becov.cz/cs/informace-pro-navstevniky/prohlidkove-okruhy/1915-zamecke-interiery [13.01.2019]