Dziedzictwo niewolnictwa w Afryce Zachodniej - przedmiot ochrony UNESCO i produkt turystyczny

• Autorzy: Krzysztof Górny , Ada Górna

Warianty tytułu

Heritage of Slavery in West Africa - Object of UNESCO Protection and Tourism Product

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Epoka kolonialna odcisnęła trwałe piętno na Afryce Zachodniej i jej współczesnych stosunkach z Europą. Pośród wielu negatywnych aspektów europejskiego podboju kontynentu afrykańskiego tematem szczególnie trudnym jest niewolnictwo. Jego dziedzictwo staje się współcześnie częstym przedmiotem ochrony, zarówno ze strony państw afrykańskich, jak również UNESCO, które na swoją Listę Światowego Dziedzictwa wpisuje materialne obiekty związane z transatlantyckim handlem ludźmi. Wraz z podejmowaniem ochrony tego trudnego dziedzictwa, w wielu przypadkach jest ono wykorzystywane jako produkt turystyczny, a tym samym źródło dochodów. Udostępnienie turystom w krajach Afryki Zachodniej, spośród których znakomita większość to Europejczycy, obiektów związanych z niewolnictwem, to powód do spotkania potomków podbijanych z potomkami podbijających, wśród których to ci pierwsi występują w roli narratorów opowiadających wspólną historię. Artykuł zawiera wnioski z badań prowadzonych przez autorów w obiektach wpisanych na Listę UNESCO w Gambii, Senegalu i Republice Zielonego Przylądka. Dotyczyły one trudnego dziedzictwa epoki kolonialnej oraz jego wykorzystania turystycznego. (abstrakt oryginalny)

EN

The colonial era has left a deep imprint on West Africa and its contemporary relations with Europe. Among the many negative aspects of the European conquest of the African continent, slavery is a particularly difficult subject. Its legacy is now frequently protected, both by African countries and UNESCO, which inscribes material sites related to Atlantic slave trade on its World Heritage List. Along with its protection, this difficult heritage is, in many cases, used as a tourist product and thus a source of income. Making the slave heritage sites available to tourists in West Africa, of whom the vast majority are Europeans, is the reason for the encounter of the descendants of the conquered with the descendants of the conquerors, among whom the former are the narrators telling a common story. The article contains the results of the research on the difficult heritage of the colonial era and its tourist use conducted by the authors at the sites inscribed on the UNESCO list in Gambia, Senegal and Cape Verde. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia polityczna; Handel ludźmi; Ochrona zabytków; Produkt turystyczny; Światowe dziedzictwo

EN

Political history; Human trafficking; Conservation; Tourist product; World heritage

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3
• Strony: 77--91

Twórcy

autor

Krzysztof Górny

• Uniwersytet Warszawski

autor

Ada Górna

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Ashworth G., Tunbridge J. E., 2000, The tourist-historic city. Routledge
• Basu P., 2017, Roots tourism as return movement: semantics and the Scottish diaspora, [w:] Emigrant homecomings. Manchester University Press
• Bowman, M. S., & Pezzullo, P. C., 2009, What's so 'dark'about 'dark tourism'?: Death, tours, and performance, "Tourist Studies", Vol. 9(3), s. 187-202
• Cabral I., 2005, Elites atlânticas: Ribeira Grande do Cabo Verde (séculos XVI-XVIII), [w:] Actas do Congresso Internacional Espaço Atlântico de Antigo Regime: poderes e sociedades, Lisboa, CHAM
• de Santana Pinho P., 2008, African-American roots tourism in Brazil, "Latin American Perspectives", Vol. 35 (3), s. 70-86
• DeCorse C. R., Gijanto L., Roberts W., Sanyang B., 2010, An archaeological appraisal of early European settlement in The Gambia, "Nyame Akuma", Vol. 73, s. 55-64
• Gijanto L., 2009, Stabilization and Tourism at the Gambia River's Atlantic Trade Sites: the James Island Conservation and Survey Project. "African Diaspora Archaeology Newsletter", Vol. 12 (3) s. 1-25
• Gijanto L., 2011, Competing narratives: tensions between diaspora tourism and the Atlantic past in the Gambia, "Journal of Heritage Tourism", Vol. 6 (3), s. 227-243
• Gładyś B., 2009, Turystyka Żydów do Polski po 1990 roku, "Prace Geograficzne", Vol. 121, s. 147-158
• Górna A., Górny K., 2016, Atrakcyjność turystyczna obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO - przykład Senegalu, "Prace i Studia Geograficzne", Vol. 62.1, s. 43-80
• Górny K., Górna A., 2018, After Decolonization: Changes in the Urban Landscape of Platô in Praia, Cape Verde., "Journal of Urban History" s. 1-28, 0096144218816704
• Graham B., Ashworth G., Tunbridge J., 2016, A geography of heritage: Power, culture and economy. Routledge
• Hall S., 2004, Whose heritage? Un-settling 'the heritage', re-imagining the post-nation, "In The Politics of Heritage", Routledge, s. 37-47
• Handley F. J., 2006, Back to Africa. Issues of hosting 'Roots' tourism in West Africa. African re-genesis. Confronting social issues in the diaspora, London, s. 20-31
• Iliffe J., 2011, Afrykanie. Dzieje kontynentu, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• Instituto Nacional de Estatística, 2015, Cabo Verde. 2015 Anuário Estatístico, Praia
• Lennon, J. and M. Foley, 2000, Dark Tourism: The Attraction of Death and Disaster. London: Continuum
• Lloyd T., 2012, Dzieje imperium brytyjskiego, Bellona, Warszawa
• Maruyama N., Stronza A., 2011, Roots tourism of Chinese Americans, "Ethnology: An International Journal of Cultural and Social Anthropology", Vol. 49 (1), 23-44
• Owsianowska S., Banaszkiewicz M., 2015 Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego. "Turystyka Kulturowa" Vol. 11 (2015), s. 6-24
• Stone, P. R., 2006, A dark tourism spectrum: Towards a typology of death and macabre related tourist sites, attractions and exhibitions. "Turizam: međunarodni znanstveno-stručni časopis", Vol. 54(2), s. 145-160
• Tanaś S., 2006, Tanatoturystyka-kontrowersyjne oblicze turystyki kulturowej, "Peregrinus Cracoviensis", Vol. 17, s. 85-100
• Tarlow P. E., 2005, Dark Tourism: The appealing 'dark side' of tourism and more, [w:] Novelli M. (ed) Niche Tourism - Contemporary Issues, Trends and Cases. Oxford: ButterworthHeinemann. s. 47-58
• Thiaw, I., 2011, Digging on Contested Grounds: Archaeology and the Commemoration of Slavery on Gorée Island, Senegal. [w:] New perspectives in global public archaeology. Springer, New York, NY. s. 127-138
• Tomczewska-Popowycz N., 2016, Wokół definicji turystyki sentymentalnej i etniczne, "Folia Turistica", Vol. 40, s. 47-69
• Tunbridge J. E., Ashworth G., 1996, Dissonant heritage. "The Management of the Past as a Resource in Conflict"
• World Travel and Tourism Council, 2019, Gambia 2019 Annual Research: Key Highlights, bd
• Wright D. R., 1981, Uprooting Kunta Kinte: On the perils of relying on encyclopedic informants, "History in Africa", Vol. 8, s. 205-217
• Wright D. R., 2011, The Effect of Alex Haley's Roots on How Gambians Remember the Atlantic Slave Trade, "History in Africa", Vol. 38, s. 295-318