Turystyka winiarska jako czynnik lokalnego rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie województwa zachodniopomorskiego

• Autorzy: Zbigniew Głąbiński , Czesław Koźmiński

Warianty tytułu

Wine Tourism as a Factor Contributing to the Local Development of Rural Areas in the West Pomeranian Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Ocena warunków agroklimatycznych uprawy winorośli w województwie zachodniopomorskim oraz przedstawienie wybranych uwarunkowań rozwoju turystyki winiarskiej.
Metoda. Dokonano identyfikacji głównych czynników wpływających na możliwości rozwoju turystyki winiarskiej w oparciu o istniejące dane dotyczące klimatu województwa zachodniopomorskiego, statystyki ruchu turystycznego i obowiązujące uwarunkowania formalno-prawne związane z uprawą winorośli oraz produkcją i sprzedażą wina w Polsce.
Wyniki. Wydzielono potencjalne obszary o sprzyjających warunkach agroklimatycznych dla uprawy winorośli w województwie zachodniopomorskim, a także wytypowano tereny najbardziej predestynowane do rozwoju turystyki winiarskiej w tym województwie ze względu na analizowane czynniki.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Ograniczona liczba stacji meteorologicznych i nierównomierne ich rozmieszczenie na terenie województwa uniemożliwiły wydzielenie dodatkowych subobszarów uprawy winorośli ze względu na zróżnicowane warunki fizjograficzne. Rozważania zostały oparte o istniejące dane archiwalne i akty prawne. Dotychczas nie prowadzono badań empirycznych wśród winiarzy na terenie województwa zachodniopomorskiego. W kolejnym etapie badań niezbędne będzie skonfrontowanie prezentowanych wniosków z doświadczeniami właścicieli winnic w zakresie prowadzonej przez nich działalności.
Implikacje praktyczne. Prezentowane rozważania oraz wnioski mogą zachęcić rolników i inwestorów do zakładania nowych plantacji winorośli, a także przyczynić się do wzrostu świadomości władz lokalnych i regionalnych, że turystyka winiarska może być czynnikiem pozytywnie wpływającym na poziom życia mieszkańców.
Oryginalność. Województwo zachodniopomorskie jest jednym z najczęściej odwiedzanych regionów przez turystów w Polsce, jednakże ruch turystyczny koncentruje się w wąskiej strefie nadmorskiej. Zdecydowana większość publikacji dotyczących problemów rozwoju turystyki dotyczy tego właśnie obszaru, a tylko nieliczne zajmują się strefą pojezierną. Ponadto tereny użytkowane rolniczo traktowane są w badaniach związanych z turystyką marginalnie.
Rodzaj pracy. Artykuł oparty na danych archiwalnych i przeglądzie literatury.(abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. Assessing agro-climatic conditions for wine growing in the West Pomeranian Voivodeship and presenting selected conditions for the development of wine tourism.
Methods. The main factors influencing the possibilities of wine tourism development were identified on the basis of existing data on the climate of the West Pomeranian Voivodeship, tourist traffic statistics and applicable formal and legal conditions related to viticulture as well as wine production and sales in Poland.
Findings. Potential areas with agroclimatic conditions that are favourable for viticulture were identified in the West Pomeranian Voivodeship, and the areas that are most predestined for the development of wine tourism were selected in the region due to the analysed factors.
Research and conclusions limitations. The limited number of meteorological stations and their uneven distribution in the voivodeship prevented the separation of additional sub-areas of viticulture due to varied physiographic conditions. The considerations were based on existing archival data and legal acts. So far, no empirical research has been conducted among winemakers in the West Pomeranian Voivodeship. The next stage of research should involve confronting the presented applications with the experience of vineyard owners in the field of their business.
Practical implications. The presented considerations and conclusions may encourage farmers and investors to establish new vine plantations, as well as contribute to raising the local and regional authorities' awareness of the fact that wine tourism can be a factor positively affecting residents' standard of living.
Originality. The West Pomeranian Voivodeship is one of the most visited regions in Poland, however, tourist traffic is concentrated in a narrow coastal zone. The vast majority of publications on tourism development problems relate to this area, and only a few deal with the lake zone. Furthermore, arable lands are treated marginally in tourism-related research.
Type of paper. The article is based on archival data and a review of literature.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój lokalny; Turystyka

EN

Local development; Tourism

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 53
• Strony: 263--284

Twórcy

autor

Zbigniew Głąbiński

• Uniwersytet Szczeciński

autor

Czesław Koźmiński

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Białecki T. (1991), Szczecin Stary i Nowy, Szczecińskie Towarzystwo Kultury, Szczecin, s. 104-110.
• Bielecka-Łańczak O. (2013), Zapomniana tradycja szczecińskich winnic - przeszłość i przyszłość, "Przestrzeń i Forma", T. 20, s. 317-336.
• Borowska A. (2009), Przemiany na rynku napojów alkoholowych w Polsce w latach 1990-2007, "Problemy Rolnictwa Światowego", T. 9, s. 15-26.
• Bosak W. (2013), Opłacalność produkcji wina oraz możliwości rozwoju komercyjnego winiarstwa w Polsce, Polski Instytut Wina i Winorośli (d.d. 17.02.2019).
• Broński K. (2006), Rola dziedzictwa kulturowego w rozwoju lokalnym: doświadczenia polskie doby transformacji (po 1989 r.), "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie", nr 706, s. 7-25.
• Carmichael B. (2005), Understanding the Wine Tourism Experience for Winery Visitors in the Niagara Region, Ontario, Canada, "Tourism Geographies", Vol. 7, no. 2, s. 185-204.
• Charters S., Ali-Knight J. (2002), Who is the wine tourist? "Tourism Management", 23(3), s. 311-319.
• Charzyński P., Nowak, A., Podgórski, Z. (2013), Turystyka winiarska na Ziemi Lubuskiej -historycznie uwarunkowana konieczność czy nowatorskie rozwiązanie? "Journal of Health Sciences", Vol. 15, s. 198-216.
• Czałczyńska-Podolska M., Sochacka-Sutkowska E. (2016), Wartości krajobrazowe nabrzeży Odry w Szczecinie a stopień ich wykorzystania w budowie tożsamości miasta, "Przestrzeń i Forma", s. 89-104.
• Dubińska A. (2013), Kreowanie nowego produktu turystycznego na bazie szlaku tematycznego-Małopolska Ścieżka Winna, "Turystyka Kulturowa", nr 8, s. 38-52.
• Getz D., Brown G. (2006), Critical success factors for wine tourism regions: a demand analysis, "Tourism Management", Vol. 27(1), s. 146-158.
• Głąbiński Z. (2018). Stosunek mieszkańców powiatu gryfińskiego do rozwoju turystyki w świetle badań jakościowych, "Przegląd Zachodniopomorski", nr 33(01), s. 191-220.
• Głąbiński Z. (2018), Turystyka winiarska - problemy terminologiczne, konsumenci i możliwości rozwoju, "Ekonomiczne Problemy Turystyki", nr 42, s. 9-17.
• Głąbiński Z, Szostak D., Zalewski T. (2016), Strategia rozwoju turystyki na poziomie lokalnym. Przykład powiatu gryfińskiego. Wydawnictwo Ce- DeWu, Warszawa.
• Głąbiński Z., Duda T., Szostak D. (2018), Świadomość lokalna mieszkańców jako czynnik rozwoju turystyki na przykładzie gminy Karlino, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 535, s. 59-71.
• Graczyk M., Kabacińska M., Rohrscheidt A. M. V. (2012), Wyniki waloryzacji potencjału turystyczno-kulturowego Lubuskiego Szlaku Wina i Miodu, "Turystyka Kulturowa", nr 7, s. 65-92.
• Grajkowski J., Chełpiński P., Ochmian I. (2010), Jakość winogron odmiany 'Regent' uprawianych w rejonie Szczecina. IV Konferencja winiarska, Nowości w uprawie winorośli i produkcji win. Materiały Konferencyjne, 22-23 stycznia 2010, Instytut Zarządzania i Inżynierii Rolnej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, s. 18-21.
• Hall C. M., Johnson G., Mitchell R. (2000), Wine tourism and regional development, [w:] Hall C.M. et al, edits.,.Wine Tourism Around the World. Development, Management and Markets. Elsevier, Oxford, s. 196-225.
• Hasiak U., Gargała M., Kurek E., Żak S. (2007), Rozwój turystyki winiarskiej w Polsce na przykładzie Podkarpacia. Materiały III Ogólnopolskiej Młodzieżowej Konferencji Naukowej, Uniwersytet Rzeszowski, s. 75-77.
• Johnson H., Robinson J. (2001), The world atlas of wine. Octopus, London. Jurinčič I., Bojnec Š. (2009), Wine tourism development: The case of the wine district in Slovenia. "Tourism", Vol. 57 (4), s. 435-448.
• Kapłan M. (2013), Możliwości uprawy winorośli w Polsce, "Nauki Przyrodnicze", 2, s. 4-12.
• Kopeć B. (2009), Uwarunkowania termiczne wegetacji winorośli na obszarze południowo-wschodniej Polski, "Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich", nr 4, s. 251-262.
• Kosacki J., Kucharski B. (2005), Pomorze Zachodnie. Przewodnik po miejscach ładnych i ciekawych, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• Kosmaczewska J. (2006), Turystyka z winem w tle. Czy Polska ma szanse zaistnieć na rynku enoturystyki, "Folia Turistica", nr 17, s. 153-162.
• Kosmaczewska J. (2008), Szlaki wina w Polsce - perspektywy i bariery rozwoju, "Studia Periegetica", nr 2, s. 153-160.
• Kowalczyk A. (2003), Szlaki wina - nowa forma aktywizacji turystycznej obszarów wiejskich. "Prace i Studia Geograficzne", nr 32, s. 69-98.
• Kowalczyk A. (2010), Turystyka wini arska, [w:] Kowalczyk A., red., Turystyka zrównoważona, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 208-230.
• Koźmiński C. (2019), Analiza głównych obszarów recepcji turystycznej województwa zachodniopomorskiego, [w:] Cedro A., red., Polska Geografia Morza. Przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne badania morza i obszarów nadmorskich. Uniwersytet Szczeciński. Wydział Nauk o Ziemi, Szczecin, s. 71-84.
• Królikowska K., Pijet-Migoń E. (2018), Możliwości rozwoju turystyki winiarskiej na Dolnym Śląsku, Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, nr 63, s. 114-128.
• Kruczek Z. (2009), Enoturystyka, [w:] Buczkowska K., Mikos von Rohrscheidt A., red., Współczesne formy turystyki kulturowej, Seria Monografie, Wyd. AWF w Poznaniu, Poznań, s. 333-345.
• Kruczek Z. (2018), Małopolski szlak winny - droga od pomysłu do produktu turystycznego, "Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula", nr 60(3) Turystyka IV), s. 130-142.
• Krupa J., Stokłosa Ł. (2015), Winnice oraz imprezy winiarskie atrakcją turystyczną regionu, "Europa Regionum", nr 23, s. 259-270.
• Majchrzak-Lepczyk J. (2012), Kształtowanie wartości dla klienta na przykładzie winnic w Polsce, "Logistyka", nr 4, s. 1101-1107.
• Makowski J., Miętkiewska-Brynda J. (2015), Turystyka winiarska w Polsce, "Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja", nr 1 (15), s. 163-172.
• Mazurkiewicz-Pizło, A. (2013), Enoturystyka jako szansa rozwoju społeczno- -ekonomicznego obszarów wiejskich, TNOiK. Dom Organizatora, Toruń.
• Meyer B. (2010), Aktywność samorządu lokalnego jako element potencjału turystycznego na przykładzie wybranych gmin województwa zachodniopomorskiego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług", nr 52 - "Potencjał turystyczny. Zagadnienia przestrzenne", s. 23-32.
• Nowa winnica pod Szczecinem, (2018), "Prestiż. Magazyn Szczeciński", nr 7(117), s. 36-39.
• Ochmian I., Chełpinski P., Rozwarski R., Strzelcki R., Pantecki P., Angelov L., Stalev B. (2012), Jakość owoców dwóch odmian winorośli oraz wpływ sposobu ich maceracji na barwę moszczu, "Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica", nr 22, s. 35-42.
• Ochmian I., Grajkowski J., Chelpinski P., Strzelecki R. (2013), The impact of cutting and mulching grapevine Regent on yielding and fruit quality, "Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica", nr 26, s. 87-96.
• Pink M. (2015), Polska jako kraj winiarski? Od tradycji do rodzących się możliwości, "Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych", 37, s. 37-56.
• Pink M. (2017), Dobre praktyki w turystyce winiarskiej w wybranych krajach i konkluzje dla Polski, "Folia Turistica", nr 45, s. 117-140.
• Plebańczyk K. (2013), Turystyka kulinarna w kontekście zrównoważonego rozwoju w kulturze: perspektywy dla Polski, "Turystyka Kulturowa", nr 10, s. 23-38.
• Poczta J., Zagrocka M. (2016), Uwarunkowania rozwoju turystyki winiarskiej w Polsce na przykładzie regionu zielonogórskiego, "Turystyka Kulturowa", nr 5, s. 115-130.
• Poitras L., Getz D. (2006), Sustainable Wine Tourism: The Host Community Perspective, "Journal of Sustainable Tourism", Vol. 14 (5), s. 425-448.
• Presenza A., Minguzzi A., Petrillo C. (2010), Managing wine tourism in Italy. "Journal of Tourism Consumption and Practice", Vol. 2 (1), s. 46-61.
• Pudelska K., Dudkiewicz M., Krawiec P. (2014), Cultivation of Vitis vinifera L. in the light of former publications and today in Poland, "Acta Agrobotanica", Vol. 67(3), s. 3-12.
• Quadri-Felitti D., Fiore A.M. (2012), Experience economy constructs as a framework for understanding wine tourism, "Journal of Vacation Marketing", Vol. 18 (1), s. 3-15.
• Radziwiłko B. (2012), Determinanty rozwoju oraz ich wpływ na obecny stan produkcji wina gronowego w Polsce, "Roczniki Ekonomiczne Kujawsko- -Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy", nr 5, s. 427-440.
• Rogalski B. (2015), Archeologiczne badania sondażowe na cmentarzysku z okresu wpływów rzymskich w Starych Łysogórkach, gm. Mieszkowice, pow. gryfiński, stanowisko 5 (AZP 43-03/7). "Materiały Zachodniopomorskie", nr 11, s. 145-150.
• Rogowski M., Kasianchuk A. (2016), Atrakcyjność turystyczna winnic Lubuskiego Szlaku Wina i Miodu. "Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja", nr 2 (18), s. 101-118.
• Rutkowska-Podłogowska M., Podołowski G. (2014), Winoterapia jako część enoturystyki i jej wpływ na organizm człowieka, "Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja", nr 1, 53-67.
• Rzeszotarska-Pałka M. (2012), Tradycja winnych sadów na terenie Pomorza Zachodniego. "Czasopismo Techniczne. Architektura", nr 109(8-A), s. 145-152.
• Rzeszotarska-Pałka M. (2013), Możliwości rewitalizacji zdegradowanych terenów rekreacyjnych na przykładzie Wzgórza Elizy w Szczecinie, "Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych", nr X/3, s. 64-73.
• Sheridan L., Alonso A.D., Scherrer P. (2009), Wine tourism as a development initiative in rural Canary Island communities, "Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy", Vol. 3 (3), s. 291-305.
• Sokół J.L. (2015), Perspektywy rozwoju turystyki winiarskiej w Polsce - szanse i bariery, "Zeszyty Naukowe, Turystyka i Rekreacja", nr 2 (16), s. 39-48.
• Szwacka-Mokrzycka J. (2012), Znaczenie turystyki w strategii rozwoju gminy, "Studia Ekonomiczne i Regionalne", nr 5(1), s. 28-33.
• Szwichtenberg A. (2019), Gospodarka turystyczna na polskim wybrzeżu w drugiej połowie XX w. i na początku XXI w. [w:] Cedro A., red., Polska Geografia Morza. Przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne badania morza i obszarów nadmorskich. Uniwersytet Szczeciński. Wydział Nauk o Ziemi. Szczecin, s. 7-28.
• Szymczyk M. (2016), Badania archeologiczne w Myśliborzu w latach 1945- 2014. "Materiały Zachodniopomorskie", nr 12, s. 547-571.
• Telfer D.J. (2000), The Northeast Wine Route: wine tourism in Ontario, Canada and in New York State, [w:] Hall C.M. et al., eds, Wine Tourism Around the World. Development, Management and Markets, Elsevier, Oxford, s. 253-271.
• Tonietto J., Carbonneau A. (2004), A multicriteria climatic classification system for grape-growing regions worldwide. "Agricultural and Forest Meteorology", Vol. 124 (1-2), s. 81-97.
• Wawro E. (2015), Winnice w Polsce. Wszystko o enoturystyce, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Widawski K. (2011), Wybrane elementy dziedzictwa kulturowego środowiska wiejskiego - ich wykorzystanie w turystyce na przykładzie Hiszpanii i Polski, "Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego", nr 17, Wrocław.
• Wilk K. (2011), Polski rynek win w świetle zmian w krajowych i wspólnotowych uregulowaniach prawnych, "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania", nr 22, s. 135-148.
• Wiktorowski K. (2010). Uwarunkowania ekonomiczno-społeczne rewitalizacji miast uzdrowiskowych na przykładzie Połczyna Zdroju, "Problemy Rozwoju Miast", nr 3, s. 79-90.
• Zawilińska B., Wilkońska A., Szpara K. (2015), Miejscowy potencjał turystyczny i zrównoważony rozwój turystyki w opinii i działaniach lokalnych samorządów. Lokalny potencjał a zrównoważony rozwój turystyki w Karpatach, Centrum UNEP/GRID - Warszawa, Rzeszów - Warszawa, s. 122- 136.
• Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, (Dz. U. z 2018 r., poz. 1159).
• http://www.naszewinnice.pl/polskie-winnice/prezentacja-winnic/woj- -zachodniopomorskie/item/477-winnica-nastazin

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.7520