O przydatności oświadczeń pro futuro do ochrony osób dotkniętych chorobą Alzheimera lub inną chorobą otępienną

• Autorzy: Katarzyna Pfeifer-Chomiczewska

Warianty tytułu

About Suitability of Statements Pro Futuro for the Protection of Person with Alzheimer's Disease or other Type of Dementia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W aktualnie obowiązującym stanie prawnym jedynym środkiem ochrony prawnej osób cierpiących na chorobę Alzheimera lub inną chorobę otępienną jest ubezwłasnowolnienie. By wzmocnić ochronę prawną osób dotkniętych chorobą neurodegeneracyjną, postuluje się kompleksowe uregulowanie tzw. oświadczeń pro futuro, czyli oświadczeń składanych na przyszłość. Kategoria oświadczeń pro futuro jest bardzo szeroka i obejmuje nie tylko tzw. testamenty życia ściśle związane z problematyką umierania pacjenta, ale również inne oświadczenia mające za przedmiot zwykłe interwencje medyczne. Należy jednak wskazać, że oświadczenia pro futuro mogą odnosić się nie tylko do działań medycznych, ale również do kwestii osobistych chorego, niezwiązanych z procesem leczenia. Rozwój choroby Alzheimera lub innej choroby otępiennej stopniowo pozbawia chorego jego zdolności do pojmowania otaczającej rzeczywistości. Mając na uwadze, iż proces ten jest z reguły rozłożony w czasie, uregulowanie oświadczeń pro futuro w przypadku takich schorzeń wydaje się szczególnie przydatne.(abstrakt oryginalny)

EN

As the law now stands, the incapacitation is the only mesure of legal protection for people suffering from Alzheimer's disease or other dementia. To strengthen the legal protection of people affected by neurodegenerative disease, a comprehensive regulation of the so-called pro futuro statements, i.e. statements made for the future, is needed. The category of pro futuro statements is very wide and covers not only the so-called living wills closely related to the subject of the patient's dying, but also other statements that are subject to ordinary medical interventions. However, it should be pointed out that pro futuro statements may refer not only to medical activities, but also to personal matters of the patient, unrelated to the treatment process. The progress of Alzheimer's disease or other dementia disease gradually deprives the patient of his ability to understand the surrounding reality. Bearing in mind that this process is usually spread over time, regulating pro futuro statements in the case of such diseases seems particularly useful.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Choroby; Choroby cywilizacyjne; Ludzie starsi; Opieka nad osobami starszymi; Oświadczenie pro futuro

EN

Illness; Civilization diseases; Elderly people; Care for the elderly; Living will

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 111
• Strony: 47--62

Twórcy

autor

Katarzyna Pfeifer-Chomiczewska

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Barcikowska-Kotowicz Maria, Obraz kliniczny choroby Alzheimera - charakterystyka trzech stadiów choroby, w: Andrzej Szczudlik (red.), Sytuacja osób chorych na chorobę Alzheimera w Polsce. Raport Rzecznika Praw Obywatelskich, maj 2014, Warszawa, s. 19-21, https:// www.rpo.gov.pl/pl/content/publikacje-sytuacja-osob-chorych-na-chorobe-alzheimera-w -polsce-raport-rpo; stan na 14.05.2017 r.
• Baron Katarzyna, Zgoda pacjenta, Prawo i Prokuratura 2010/9, s. 42-57.
• Bosek Leszek, Sobolewski Przemysław, Oświadczenia na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody na zabieg medyczny, SPP 2015/3 (38)-4 (39), s. 3-16.
• Bosek Leszek, Sobolewski Przemysław, Rozdział 8. Oświadczenia na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody na zabieg medyczny, w: Marek Safjan (red.), Zawód lekarza i lekarza dentysty. System Prawa Medycznego, Tom I, Instytucje prawa medycznego, Warszawa 2018, s. 497-514.
• Citowicz Rafał, Spory wokół "testamentu życia", PiP 2007/1, s. 32-44.
• Dudzińska Anna, Zgoda na działanie medyczne, PiP 2009/11, s. 69-79.
• Duszyńska Katarzyna, Zarys instytucji oświadczeń pro futuro w prawie polskim i instytucji instrucciones previas w prawie hiszpańskim, PS 2014/11-12, s. 165-178.
• Janiszewska Beata, Dobro pacjenta czy wola pacjenta - dylemat prawa i medycyny (uwagi o odmowie zgody na leczenie oraz o dopuszczalności oświadczeń pro futuro), Prawo i Medycyna 2007/2, s. 33-50.
• Janiszewska Beata, Zgoda na udzielenie świadczenia zdrowotnego. Ujęcie wewnątrzsystemowe, Warszawa 2013.
• Karczewska-Kamińska Natalia, Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta, Warszawa 2018.
• Ołyńska Marta, Oświadczenie pro futuro jako forma wyrażenia woli pacjenta wobec interwencji medycznej, Prawo i Medycyna 2011/3/, s. 81-99.
• Opala Grzegorz, Starzenie się społeczeństwa - aktualne dane, prognozy demograficzne i rekomendacje wynikające z polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, w: Andrzej Szczudlik (red.), Sytuacja osób chorych na chorobę Alzheimera w Polsce. Raport Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa, maj 2014, s. 8-16, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/publikacje -sytuacja-osob-chorych-na-chorobe-alzheimera-w-polsce-raport-rpo; stan na 14.05.2017 r.
• Pacian Jolanta, Oświadczenia pro futuro - dylematy prawne, Zeszyty Prawnicze 2014/14/4, s. 171-181.
• Poklewski-Koziełł Krzysztof, Oświadczenia pro futuro pacjenta jako instytucja prawna, PiP 2000/3, s. 4-14.
• Safjan Marek, Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, wyd. Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.
• Syska Maciej, Medyczne oświadczenia pro futuro na tle prawnoporównawczym, Warszawa 2013.
• Szpunar Adam, Zgoda uprawnionego w zakresie ochrony dóbr osobistych, RPEiS 1990/1, s. 41-57.
• Śliwka Marcin, Testament życia oraz inne oświadczenia pro futuro - wyzwanie dla ustawodawcy polskiego, w: Oktawian Nawrot, Agata Wnukiewicz-Kozłowska (red.), Temida w dobie rewolucji biotechnologicznej. Wybrane problemy bioprawa, Gdańsk 2015.
• Świderska Małgorzata, Zgoda pacjenta za zabieg medyczny, Toruń 2007.

Identyfikatory

DOI

10.26485/SPE/2019/111/3