Identyfikacja obszarów oddziaływania MSSF 9 na sytuację finansowo-majątkową jednostek oraz ocena skutków jego wdrożenia na przykładzie spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

• Autorzy: Przemysław Czajor

Warianty tytułu

Identification of Areas of IFRS 9 Impact on Financial Situation of Entities and Assessment of the Effects of Its Implementation on the Example of Companies Listed on the Warsaw Stock Exchange

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł jest efektem oryginalnego badania empirycznego i wnosi wkład w badania nad rachunkowością instrumentów finansowych, wskazując cele doskonalenia regulacji MSSF oraz identyfikując obszary oddziaływania MSSF 9 i potwierdzając niektóre z wcześniej oczekiwanych (na gruncie analizy teoretycznej) skutków wdrożenia tego standardu. Celem artykułu jest ocena skutków wdrożenia tego standardu (wpływu na sytuację finansową jednostek) poprzedzona objaśnieniem najważniejszych zmian w zasadach rachunkowości instrumentów finansowych wynikających z MSSF 9. W artykule wykorzystano studia literaturowe, pogłębioną analizę treści dokumentów (sprawozdań finansowych), a także podstawowe metody statystyczne odnoszące się do analizy wyników badania przeprowadzonego na próbie 39 spółek notowanych na GPW. Z badania wynika, że wpływ implementacji nowych rozwiązań był najbardziej istotny w bankach. W jednostkach innych niż banki wpływ wdrożenia był zróżnicowany ze względu na rozmiar oraz profil działalności (finansowy oraz niefinansowy) badanych jednostek. Od-nosząc się do poszczególnych obszarów rachunkowości dotyczącej instrumentów finansowych, najbardziej istotne okazało się zastosowanie modelu oczekiwanych strat kredytowych (ECL). Wpływ zmian z tego tytułu był największy zarówno ze względu na jego wartość, jak i relatywny wpływ na kapitał badanych spółek. Skutki wdrożenia tego modelu zostały również uwzględnione przez największą liczbę spółek objętych badaniem, niezależnie od ich rozmiaru czy profilu działalności. (abstrakt oryginalny)

EN

This article is the result of an original empirical study and contributes to research on financial instruments accounting by indicating the objectives of improving IFRS regulations, identifying areas of IFRS 9 im-pact and confirming some of the expected effects of the implementation of this standard. Its purpose is to assess the effects of implementing this standard preceded by explanation of the most important changes in accounting principles for financial instruments resulting from IFRS 9. This article uses literature studies, in-depth analysis of the content of financial statements and basic statistical methods related to the results of the study carried out on a sample of 39 companies listed on the WSE. In the light of the research, the impact of IFRS 9 implementation has been the most significant in banks. In other companies, its significance has varied depending on the size and profile of activity (financial and non-financial) of the entities under survey. Referring to different areas of accounting for financial instruments, the expected credit losses model (ECL) turned out to be the most significant due to its nominal value and relative impact on the equity of the surveyed companies. The effects of ECL have also been reported by the largest number of companies covered by the survey, regardless of their size or business profile. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawozdanie finansowe; Instrumenty finansowe; Aktywa; Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF); Spółki giełdowe

EN

Financial statements; Financial instruments; Assets; International Financial Reporting Standard; Stock market companies

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2020
• Tom: 106
• Numer: nr 162
• Strony: 67--90

Twórcy

autor

Przemysław Czajor

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Andrzejewski M., Dunal P., Ożga P. (2018), Wierny i rzetelny obraz instrumentów pochodnych w sprawozdaniu finansowym według modelu rachunkowości zabezpieczeń w dobie MSSF 9, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica", 6 (339), s. 185-201.
• Blažeková P. (2017), The impact of IFRS 9 (increase in credit risk provisioning) on banks' regulatory capital, "Comenius Management Review", 11 (2), s. 27-42.
• Buk H. (2016), Modele biznesu jako podstawa klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 445, s. 9-17.
• Bushman R., Williams C. (2015), Delayed expected loss recognition and the risk profile of banks, "Journal of Accounting Research", 53 (3), s. 511-553.
• Czajor P. (2016), Wpływ modelu utraty wartości aktywów finansowych na obraz sytuacji finansowej banków oraz jednostek o niefinansowym profilu działalności, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 285, s. 59-68.
• Fiechter P. (2011), Reclassification of Financial Assets under IAS 39: Impact on European Banks' Financial Statements, "Accounting in Europe", 8 (1), s. 49-67.
• Frendzel M. (2016), Możliwości wykorzystania MSSF 9 do kształtowania wyniku finansowego jednostki gospodarczej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 89 (145), s. 167-186.
• Ghită-Mitrescu S., Duhnea C. (2015), IFRS 9's Impact on the Romanian Banking System's Provisions, "Ovidius. University Annals, Economic Sciences Series", XV (1), s. 748-753.
• Michalak J., Bek-Gaik B., Karwowski M. (2018), Model biznesu jako wyzwanie dla rachunkowości, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa.
• Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej Nr 9 Instrumenty finansowe, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2016 (2016), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa.
• Novak A. (2014), Business Model Literature Overview, "Financial Reporting", 1, s. 79-130.
• Novotny-Farkas Z. (2016), The Interaction of the IFRS 9 Expected Loss Approach with Supervisory Rules and Implications for Financial Stability, "Accounting in Europe", 13 (2), s. 197-227.
• Onali E., Ginesti G. (2014), Pre-adoption market reaction to IFRS 9: A cross-country event-study, "Journal of Accounting and Public Policy", 33 (6), s. 628-637.
• Pielichaty E. (2016), Nowe wymagania w zakresie klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 445, s. 191-200.
• Reitgruber W. (2016), Expected loss provisioning under upcoming IFRS 9 Impairment Standards: A new source of P&L volatility - can we tame it?, "Journal of Risk Management in Financial Institutions", 9 (4), s. 332-343.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 11.08.2011 r. w sprawie określenia wzorcowego planu kont dla banków (Dz.U. z 2011 r., nr 181, poz. 1082 z późn. zm.).
• Rówińska M. (2015), Ewolucja międzynarodowych i polskich regulacji w zakresie rachunkowości instrumentów finansowych, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", 873, "Finanse, Rynki Finansowe. Ubezpieczenia", 77, s. 181-188.
• Stanisz A. (2016), Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 1: Statystyki podstawowe, StatSoft Polska, Kraków.
• Styn I. (2013), Wpływ zmian w MSSF 9 na wyniki finansowe największych dwóch banków działających w Polsce oraz na ich politykę kredytową, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 306, s. 397-408.
• Walińska E., Bek-Gaik B., Gad J. (2017), Model biznesu jako element sprawozdawczości korporacyjnej, "Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie", XI, 3 (44), s. 51-60.
• Wartini-Twardowska J. (2014), Konsolidacja w grupach kapitałowych z perspektywy modelu biznesu na przykładzie sektora producentów systemów informatycznych zarządzania, C.H. Beck, Warszawa.
• Wiszniowski E. (2013), Model szacowania utraty wartości instrumentów finansowych w założeniach MSSF 9 - rachunkowość czy inżynieria finansowa?, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 313, s. 170-188.
• IFRS 9 Financial Instruments - pre-endorsement questionnaire (2015), Results of the pre-endorsement questionnaire follow up to the field-tests conducted by EFRAG in 2012 and 2013 august 2015, EFRAG: https://www.efrag.org/Assets/Download?assetUrl= sites webpublishing SiteAssets IFRS _9_Pre-endorsement_questionnaire_-_feedback_report_-_August_2015_-_final.pdf (dostęp 10.10.2019).
• Guidance on credit risk and accounting for expected credit losses (2015), Basel Committee on Banking Supervision, https://www.bis.org/bcbs/publ/d350.pdf (dostęp 10.10.2019).
• Novotny-Farkas Z. (2015). The significance of IFRS 9 for financial stability and supervisory rules, European Parliament, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/563461/IPOL_STU(2015) 563461_EN.pdf (dostęp 20.10.2019).
• PKO BP po wdrożeniu MSSF 9 nadal spełnia kryteria wypłaty dywidendy za 2017 r. (2018), Stockwa-tch.pl, 12.03.2018, https://www.stockwatch.pl/wiadomosci/pko-bp-po-wdrozeniu-mssf-9-nadal-spel-nia-kryteria-wyplaty-dywidendy-za-2017-r,akcje,212641 (dostęp 19.10.2019 r.).
• Projekty uchwał WZA BZ WBK 2018, https://static3.santander.pl/asset/3/_/_/3._projekty_uchwal_-_ca-losc_pl_85176.pdf (dostęp 19.10.2019).
• Projekty uchwał WZA Millenium 2019, (2019), https://www.bankmillennium.pl/documents/ 10184/27117594/Projekty+uchwa +WZ+25_03_2019_wraz+z+uzasadnieniami.pdf (dostęp 19.10.2019).
• Raport bieżący nr 16/2019, Ciech S.A. (2019), https://ciechgroup.com/relacje-inwestorskie/raporty/ra-porty-biezace/2019/162019 (dostęp 20.10.2019).
• Regulatory reporting developments: IFRS 9 and its impact on regulatory reporting for financial institutions, (2016), EY, http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-ifrs-9-impact-on-regulatory-reporting-june-2016/$FILE/EY-ifrs-9-impact-on-regulatory-reporting-june-2016.pdf (dostęp 19.10.2019).
• Report: On results from EBA impact assessment of IFRS 9, (2016), European Banking Authority, https://www.eba.europa.eu/documents/10180/1360107/EBA+Report+on+impact+assess-ment+of+IFRS9 (dostęp 21.10.2019).
• Standards. Regulatory treatment of accounting provisions- interim approach and transitional arrangements, (2017), Basel Committee on Banking Supervision, https://www.bis.org/bcbs/publ/d401.pdf (dostęp 20.10.2019).
• The Implementation of IFRS 9 impairment requirements by banks, (2016), Global Public Policy Commit-tee, Deloitte, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Financial-Services /gx-fsi-gppc-ifrs-9-implementation-considerations.pdf (dostęp 23.10.2019).
• Use of IFRS around the world, (2018), https://www.ifrs.org/-/media/feature/around-the-world/adop-tion/use-of-ifrs-around-the-world-overview-sept-2018.pdf (dostęp 24.10.2019).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.8999