Intuicyjne rozwiązywanie problemów decyzyjnych z wykorzystaniem teorii systemów szarych

• Autorzy: Marcin Nowak , Arkadiusz Borowiec

Warianty tytułu

Intuitive Solution of Decision-making Problems Using the Grey Systems Theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Proces podejmowania decyzji stanowi jedno z podstawowych zagadnień teoretycznych w naukach o zarządzaniu. W ostatnich latach szczególną wagę nadaje się analizie wykorzystania intuicji w tym procesie. Wiele znanych metod podejmowania decyzji staje się mało użyteczna w przypadku dużej niepewności informacyjnej egzemplifikowanej trzema cechami: małą ilością informacji, niekompletnością informacji oraz występowaniem informacji obarczonych błędami, wynikającymi z subiektywizmu ocen decydentów. Niniejszy artykuł stanowić ma odpowiedź na zdiagnozowaną niszę. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania Grey Decision-Making Models we wspieraniu decydentów w procesie wydawania decyzji intuicyjnych. W artykule przedstawiono autorski model klastrowo-decyzyjny umożliwiający m.in. uwzględnienie w procesie decyzyjnym subiektywnych i niekompletnych informacji, które mogą zostać wyrażone za pomocą skali lingwistycznej. Model ten może znaleźć zastosowanie w rozwiązywaniu szeregu problemów zarządczych obarczonych wysokim poziomem niepewności. W pierwszej części artykułu przedstawiono podstawy teorii systemów szarych. W drugiej części zaprezentowano formalny model matematyczny autorskiego szarego modelu decyzyjnego. W trzeciej części przedstawiono działanie opracowanego modelu decyzyjnego na przykładzie wyboru normatywnej strategii marketingowej w przykładowym przedsiębiorstwie. (abstrakt oryginalny)

EN

The decision-making process is one of the basic theoretical issues in the management sciences. In recent years, particular importance is given to the analysis of the use of intuition in this process. Many well-known methods of making decisions are of little use in the case of high information uncertainty exemplified by three features: incompleteness of information, lack of information and the occurrence of information burdened with errors resulting from the subjectivism of decision-makers' assessments. This article is to answer the diagnosed niche. The aim of the article is to present the possibilities of using Grey Decision-Making Models in supporting decision- makers in the process of issuing intuitive decisions. The article presents the author's cluster-decision method enabling, among others, including in the decision-making process subjective, incomplete and low-grade assessments of experts that can be expressed using a linguistic scale. The method can be used in solving a number of management problems with high level of uncertainty. The first part of the article presents the basics of the theory of grey systems. The second part presents a formal mathematical model of the author's grey decision model. The third part presents the operation of the developed decision model on the example of the choice of a normative marketing strategy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Proces podejmowania decyzji; Decyzje kierownicze; Mechanizmy decyzyjne; Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności; Modele podejmowania decyzji; Przegląd literatury

EN

Decision making process; Management decision; Decision-making mechanisms; Decision making under uncertainty; Decision-making models; Literature review

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 12
• Strony: 28--35

Twórcy

autor

Marcin Nowak

• Politechnika Poznańska

autor

Arkadiusz Borowiec

• Politechnika Poznańska

Bibliografia

• [1] Agor W.H. (1998), Intuicja w organizacji. Jak twórczo przewodzić i zarządzać, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków.
• [2] Beach L.R., Lipshitz R. (2017), Why Classical Decision Theory is an Inappropriate Standard for Evaluating and Aiding Most Human Decision Making, "Decision Making in Aviation", Vol. 85, pp. 835-847.
• [3] Bielski I. (2006), Współczesny marketing. Filozofia, strategie, instrumenty, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• [4] Cleden D. (2017), Managing Project Uncertainty, Routledge, London.
• [5] Day J.D., Wang C.N., Dang H.S. (2017), Predicting of the Performance of Franchise Industry Using Grey Models- -case Study in United States, "2017 International Conference on System Science and Engineering (ICSSE)", pp. 617-620.
• [6] Delcea C. (2015), Grey Systems Theory in Economics - A Historical Applications Review, "Grey Systems: Theory and Application", Vol. 5, No. 2, pp. 263-276.
• [7] Deng J. (1982), Grey Control System, "Journal of Huazhong University of Science and Technology", Vol. 3, No. 9, pp. 288-294.
• [8] Deng J. (1989), Introduction to Grey System Theory, "The Journal of Grey System", Vol. 1, No. 1, pp. 1-24.
• [9] Eshtaiwi M.I., Badi I.A., Abdulshahed A.M., Erkan T.E. (2017), Assessment of Airport Performance Using the Grey Theory Method: A Case Study in Libya, "Grey Systems: Theory and Application", Vol. 7, No. 3, pp. 426-436.
• [10] Griffin R.W. (2016), Fundamentals of Management, Eight Edition, Cengage Learning, Boston.
• [11] Haeri S.A.S., Rezaei J. (2019), A Grey-based Green Supplier Selection Model for Uncertain Environments, "Journal of Cleaner Production", Vol. 221, pp. 768-784.
• [12] Hodgkinson G.P., Sadler-Smith E. (2015), Intuition, Wiley Encyclopedia of Management, pp. 1-2.
• [13] Hsiao S.W., Lin H.H., Ko Y.C. (2017), Application of Grey Relational Analysis to Decision-Making during Product Development, "Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education", Vol. 13, No. 6, pp. 2581-2600.
• [14] Jędrzejczyk W., Kucęba R. (2016), The Intuition in Management- Established Knowledge and Perspective of Evolution, [in:] F. Bylok, A. Tangl (eds.), The Role of Management Functions in Successful Enterprise Performance, Agroinform Publishing House, Budapest, pp. 147-156.
• [15] Karr-Wisniewski P., Lu Y. (2010), When More is too Much: Operationalizing Technology Overload and Exploring its Impact on Knowledge Worker Productivity, "Computers in Human Behavior", Vol. 26, No. 5, pp. 1061-1072.
• [16] Khatri N., Ng H.A. (2000), The Role of Intuition in Strategic Decision Making, "Human Relations", Vol. 53, No. 1, pp. 57-86.
• [17] LaValle S., Lesser E., Shockley R., Hopkins M.S., Kruschwitz N. (2011), Big Data, Analytics and the Path from Insights to Value, "MIT Sloan Management Review", Vol. 52, No. 2, pp. 21-32.
• [18] Li G.D., Yamaguchi D., Nagai M. (2007), A Grey-based Decision-making Approach to the Supplier Selection Problem, "Mathematical and Computer Modelling", Vol. 46, No. 3-4, , pp. 573-581.
• [19] Liu S., Forrest J., Yang Y. (2012), A Brief Introduction to Grey Systems Theory, "Grey Systems: Theory and Application", Vol. 2, No. 2, pp. 89-104.
• [20] Liu S., Yang Y., Forrest J. (2017), Grey Data Analysis, Springer, Berlin.
• [21] Luhmann N. (2018), Organization and Decision, Cambridge University Press, Cambridge.
• [22] Mierzwiak R., Xie N., Nowak M. (2018), New Axiomatic Approach to the Concept of Grey Information, "Grey Systems: Theory and Application", Vol. 8, No. 2, pp. 199-209.
• [23] Mruk H., Pilarczyk B., Sławińska M. (2015), Marketing. Koncepcje-strategie-trendy, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• [24] Nowak M., Ziomek J. (2019), Intuitive and Rational Cognition in the Theory and Practice of Management Sciences, "Problemy Zarządzania", Nr 17(2), s. 142-154.
• [25] Parikh J., Neubauer F.F., Lank A.G. (1994), Intuition: The New Frontier of Management, Blackwell.
• [26] Rao C., Goh M., Zheng J. (2017), Decision Mechanism for Supplier Selection Under Sustainability, "International Journal of Information Technology, Decision Making", Vol. 16, No. 1, pp. 87-115.
• [27] Rorty R. (2005), Intuition, [in:] P. Edwards (ed.), The Encyclopedia of Philosophy, Macmillan, Vol. 4, New York - London.
• [28] Simon H.A. (2013), Administrative Behavior, Simon and Schuster, New York.
• [29] Sułkowski Ł. (2015), Management - from Epistemology by Methodology to Social Practice of Academia Cognitive Challenges in Management Science, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", Nr 16(2), s. 111-119.
• [30] Wiecek-Janka E., Nowak M., Borowiec A. (2019), Application of the GDM Model in the Diagnosis of Crises in Family Businesses, "Grey Systems: Theory and Application", Vol. 9, No. 11, pp. 114-127.
• [31] Wierzbicki A.P. (1997), On the Role of Intuition in Decision Making and Some Ways of Multicriteria Aid of Intuition, "Journal of Multi-Criteria Decision Analysis", No. 6(2), pp. 65-76.
• [32] Wierzbicki A.P. (2004), Knowledge Creation Theories and Rational Theory of Intuition, "International Journal for Knowledge and Systems Science", No. 1(1), pp. 17-25.
• [33] Wrzosek W. (2001), Strategie marketingowe, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• [34] Zakeri S., Yang Y., Hashemi M. (2019), Grey Strategies Interaction Model, "Journal of Strategy and Management", Vol. 12, No. 1, pp. 30-60.

Identyfikatory

DOI

10.33141/po.2019.12.04