Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego - perspektywy rozwoju

• Autorzy: Piotr Janusz

Warianty tytułu

Current Situations on the Natural Gas Market - Development Perspectives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono prognozę Międzynarodowej Agencji Energii w zakresie wzrostu zużycia gazu ziemnego w okresie do 2035 roku. Gaz ziemny jest jedynym paliwem kopalnym, na który popyt światowy rośnie w każdym z przyjętych scenariuszy. MAE przewiduje, że wzrost zużycia będzie wynosił od 3,3 bln m3 w 2010 r. do 4,0-5,2 bln m3 w 2035 roku. Zaprezentowano również strukturę bilansu energetycznego Polski w okresie ostatnich 12 lat ze szczególnym uwzględnieniem gazu ziemnego, którego udział w strukturze bilansu energetycznego kształtuje się na poziomie około 12%. Z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego kraju niezmiernie ważna jest struktura i kierunki dostaw tego paliwa. Obecna struktura bilansu dostaw gazu ziemnego powoduje, że Polska należy do grupy państw najmniej uzależnionych od jego importu. W 2011 roku zależność od importu gazu ziemnego wynosiła 75%, natomiast całkowita zależność od importu nośników energii wynosiła 34%. Od 1990 do 2011 roku systematycznie wzrasta całkowita zależność Polski od importu nośników energii, w roku 1990 wynosiła ona tylko 2%. Natomiast zależność od importu gazu ziemnego w tym czasie waha się od 64% do 76%. Mając na uwadze zapewnienie nieprzerwanych dostaw błękitnego paliwa prowadzone są prace, których celem jest rozbudowa istniejącego systemu przesyłowego gazu ziemnego. W roku 2011 dzięki realizowanym inwestycjom zdolności importowe gazu ziemnego do Polski wzrosły o ponad 30%. Biorąc pod uwagę wzrastające znaczenie gazu ziemnego niezmiernie istotne dla krajowej gospodarki są jego ceny. W artykule przedstawiono zmiany cen tego paliwa jakie miały miejsce w okresie od 2000 roku. Ceny gazu ziemnego typu E zawarte w taryfach krajowego monopolisty - tj. PGNiG S.A., zatwierdzonych przez Prezesa URE w latach 2000-2013 wzrosły o 205%. W przypadku gazu ziemnego zaazotowanego typu Ls, wzrost cen wyniósł 221%. Analizując ceny gazu ziemnego według parytetu siły nabywczej w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej należy stwierdzić, że Polska plasuje się na trzecim miejscu pod względem wysokości wzrostu cen wśród analizowanych państw. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the forecast of the International Energy Agency as to the increase in the natural gas consumption in the period up to 2035. Natural gas is the only fossil fuel for which the global demand rises in each of the scenarios. IEA predicts that the consumption growth will be between 3.3 bln m3 in 2010 to 4.0-5.2 bln m3 in 2035. The article also presents the structure of energy balance in Poland over the last 12 years with a special focus on natural gas, whose share in the structure of energy balance amounts to 12%. Taking into consideration the country's energy security, the structure and the supply directions of the fuel to the country are of significant importance. The current structure of natural gas supply balance makes Poland belong to the group of countries which are the least dependent upon natural gas import. In 2011 the dependence on natural gas import amounted to 75% while the total dependence on energy carriers import was 34%. In the period from 1990 to 2011 the total dependence of Poland on energy carriers import increased systematically, in 1990 it amounted only to 2%. However, the dependence on natural gas import ranged from 64% to 76% in that period. In order to ensure the uninterrupted supply of blue fuel, the works has been conducted aiming at the expansion of the existing natural gas transmission system. In 2011, thanks to the investments in hand, the Poland's natural gas import capacities increased by over 30%. Taking into account the growing importance of natural gas, its price is vital for the domestic economy. The article shows the price changes of the fuel that have taken place in the period since 2000. Prices of natural gas type E included in the tariffs of the national monopolist, i.e. PGNiG, approved by the President of ERO, in the period of 2000 to 2013 has increased by over 205%. In the case of low caloric gas type Ls, the growth in price amounted to 221%. Analyzing the natural gas price according to the purchasing power parity in Poland and selected countries of the European Union, it should be noted that Poland is in third place in terms of price increase among the analyzed countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gaz ziemny; Bezpieczeństwo energetyczne; Zapotrzebowanie na energię

EN

Natural gas; Energy security; Energy demand

• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2013
• Tom: 16
• Numer: z. 2
• Strony: 33--52

Twórcy

autor

Piotr Janusz

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31 grudnia 2011 r., Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2011 r.
• International Energy Agency - Natural Gas Information 2000-2012.
• International Energy Agency - World Energy Outlook 2012.
• International Energy Agency - Energy prices and taxes quarterly statistics 2000-2011.
• International Energy Agency - Polityki Energetyczne Państw MAE - Polska 2011.
• Janusz P., 2010 - Zasoby gazu ziemnego w Polsce jako czynnik poprawiający bezpieczeństwo energetyczne, na tle wybranych państw UE. Polityka Energetyczna t. 13, z. 1, s. 23-41.
• Janusz P., Pikus P., Szurlej A., 2013 - Rynek gazu ziemnego w Polsce - stan obecny i perspektywy rozwoju. Gaz, Woda i Technika Sanitarna nr 1, s. 2-6.
• Kaliski M., Nagy S., Siemek J., Sikora A., Szurlej A., 2012 - Gaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej. Archiwum Energetyki tom XLII, 2012 nr 1.
• Kaliski M., Nagy S., Siemek J., Sikora A., Szurlej A., 2012 - Unconventional natural gas - USA, EU, POLAND. Archiwum Energetyki tom XLII, 2012 nr 1.
• Kaliski M., Staśko D., 2003 - Analiza wybranych czynników warunkujących bezpieczeństwo energetyczne Polski. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej Nr 1599, Seria Górnictwo, z. 527, Wyd. PŚ, Gliwice.
• Kaliski M., Staśko D., 2006 - Bezpieczeństwo energetyczne w gospodarce paliwowej Polski. Studia Rozprawy Monografie nr 138, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• Kaliski M., Janusz P., 2012 - Struktura i podstawy funkcjonowania krajowego rynku gazu ziemnego. Profesjonalne Gazownictwo 2012, Wydawca AKNET-Press.
• Kaliski M., Siemek J., Sikora A., Staśko D., Janusz P., Szurlej A., 2009 -Wykorzystanie gazu ziemnego do wytwarzania energii elektrycznej w Polsce i UE - szanse i bariery. Rynek Energii nr 4, s. 1-6.
• Kaliski M., Szurlej A., Grudziński Z., 2012 - Węgiel i gaz ziemny w produkcji energii elektrycznej Polski i UE. Polityka Energetyczna t. 15, z. 4, s. 57-69.
• Kowalski W., Wittmann R., 2009 - Rozwój sieci transportowej (przesyłowej) Polski i połączeń międzysystemowych. - Materiały z konferencji "Polskie gazownictwo - perspektywy" 22-23 kwiecień 2009 r. Kielce.
• Nagy S., Siemek J., 2011 - Wydobycie gazu ziemnego ze skał łupkowych w Europie: stan technologii - zagrożenia i możliwości. Archives of Mining Sciences nr 56/4/2011.
• Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (M.P. z 2010 r., Nr 2, poz. 11).
• Porozumienie z dnia 25 sierpnia 1993 r. między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o budowie systemu gazociągów dla tranzytu gazu rosyjskiego przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i dostawach gazu rosyjskiego do Rzeczypospolitej Polskiej z późniejszymi zmianami.
• Rychlicki S., Siemiek J., 2013 - Stan aktualny i prognozy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 29, z. 1.
• Strona internetowa PGNiG S.A. http://www.pgnig.pl/.
• Strona internetowa OGP Gaz-System S.A. http://www.gaz-system.pl/.
• Siemek J., Kaliski M., Rychlicki S., Sikora S., Janusz P., Szurlej A., 2011 - Znaczenie technologii LNG w zagospodarowywaniu światowych złóż gazu ziemnego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 27, z. 4.
• Ministerstwo Gospodarki 2012 - Sprawozdanie Ministra Gospodarki z wyników nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny za okres od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.
• Śliwiński S., 2012 - GAZ-SYSTEM S.A. Planowane i realizowane inwestycje infrastrukturalne, Warszawa 23 marca 2012. Prezentacja przedstawiona na posiedzeniu Sejmowej Komisji ds. Gospodarki.
• Szurlej A., 2008 - Rola gazu ziemnego w bilansie paliwowo-energetycznym kraju ze szczególnym uwzględnieniem energetyki, w aspekcie wymogów ochrony środowiska. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• Wojtowicz R., Gebhardt R., Strugała A., 2011 - Możliwości dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego do Polski w świetle obowiązujących w kraju wymagań jakościowych. Polityka Energetyczna t. 14, z. 1, IGSMiE, Kraków.