Rozwój rynku żywności funkcjonalnej na przykładzie produktów nabiałowych

• Autorzy: Grzegorz Marciniak , Agnieszka Sapa , Joanna Kobus-Cisowska , Elżbieta Goryńska-Goldmann , Mateusz Marciniak

Warianty tytułu

Development of Functional Food Market Based on an Example of Dairy Products

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Żywność funkcjonalna jest dynamicznie rozwijającą się kategorią nowoczesnej żywności na świecie. Jednakże brak oficjalnych definicji, jasnych wymagań i procedur powoduje z jednej strony trudności w sprecyzowaniu podaży na rynku i identyfikacji rzeczywistego popytu, a z drugiej pozwala na swobodną interpretację ze strony producentów i wykorzystywanie tej swobody, na czym może tracić wiarygodność i rzetelność całej koncepcji. Celem artykułu jest przedstawienie genezy obowiązujących na rynku pojęć odnoszących się do żywności funkcjonalnej w Europie i USA ze szczególnym uwzględnieniem w niej produktów nabiałowych. W tym zakresie opracowanie zawiera przegląd funkcjonalnych grup produktów nabiałowych dostępnych w Polsce, rozróżnianych pod względem korzyści zdrowotnych. Pierwszą z omówionych grup są produkty, które charakteryzuje zwiększenie zawartości naturalnie występującego w nich określonego składnika. Druga grupa to produkty z mniejszą ilością składnika uznanego za dietetycznie niepożądany lub niesprzyjający zdrowiu, natomiast w trzeciej omawianej grupie znajdują się produkty wzbogacone o składniki, które nie występują w dotychczasowych produktach, a które zostały dodane w celu uatrakcyjnienia wartości odżywczej. W artykule omówiono wyniki badań laboratoryjnych realizowanych przez naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na zlecenie producenta sera smażonego. Badania te dotyczyły innowacyjnej metody produkcji wysokowapniowego produktu spożywczego oraz możliwości wzbogacania innych grup asortymentowych żywności w naturalny wapń pozyskany ze skorupy jaj kategoryzowanej do tej pory jako odpad. Preparat pozyskany ze zmikronizowanej skorupy jaj kurzych w połączeniu z witaminami zapewniającymi optymalną biodostępność w codziennej diecie człowieka daje możliwość wzbogacenia wielu produktów spożywczych ubogich w ten składnik (lub wcale go niezawierających), czyniąc je źródłem wapnia i niezbędnych do jego przyswojenia witamin. W 2019 roku dokonano zgłoszeń patentowych w tym zakresie, a wyniki prac - preparat do wzbogacania żywności w wapń oraz ser smażony z wapniem - zostały wdrożone do produkcji. (abstrakt oryginalny)

EN

Functional food is a dynamically developing category of modern food in the world. However, the lack of official definitions, clear requirements and procedures causes, on the one hand, difficulties in specifying market supply and identifying real demand, and on the other, allows free interpretation on the part of producers and the use of this freedom, which may lead to the loss of credibility and reliability of the entire concept. The purpose of the article is to present the genesis of functional food market concepts in Europe and the USA with particular emphasis on dairy products. In this regard, the study provides an overview of the functional groups of dairy products available in Poland, differentiated in terms of health benefits. The first of these groups are products that are characterized by an increase in the content of a naturally occurring specific ingredient, in the second - a restriction of an ingredient recognized as dietarily undesirable or adverse to health, and in the third - products enriched with ingredients that are not present in existing products, and have been added to enhance the value nutritional. The article discusses the results of laboratory tests carried out by scientists from the University of Life Sciences in Poznań, commissioned by a fried cheese manufacturer, regarding the innovative method of producing high-calcium food product and the possibility of enriching other food assortment groups with natural calcium, obtained from egg shell previously categorized as waste. The preparation obtained from the micronized shell of chicken eggs in combination with vitamins, ensuring optimal bioavailability in the daily diet of man gives the opportunity to enrich many food products that are poor in this ingredient (or lacking it), making them a source of calcium and the vitamins necessary for its assimilation. In 2019, patent applications were filed in this regard, and the results of work - a preparation for enriching food in calcium and fried cheese with calcium were put into production. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność funkcjonalna; Innowacje; Żywność

EN

Functional food; Innovations; Food

• Czasopismo: Intercathedra
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 41(4)
• Strony: 357--367

Twórcy

autor

Grzegorz Marciniak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poland

autor

Agnieszka Sapa

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Joanna Kobus-Cisowska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Elżbieta Goryńska-Goldmann

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Mateusz Marciniak

• Syracuse University College of law, NY, United States

Bibliografia

• Adiuvio Investments (2017). Rośnie zainteresowanie rynkiem, produkcją i sprzedażą żywności funkcjonalnej. Pobrane 16 stycznia 2018 z: www.portalspozywczy.pl.
• Antosiewicz, I. (1997). Żywność o określonych funkcjach prozdrowotnych - żywność funkcjonalna na tle doświadczeń japońskich. Żywność, Żywienie a Zdrowie, 6, 4, 346-352.
• Asp, N.-G. (2002). Health claims within the Swedish Code. Generic claims and product - specific physiological claims in relation to current European and international developments. Scand. J. Nutr., 46 (3), 131-136. https://doi. org/10.3402/fnr.v46i3.1450
• Bech-Larsen, T., Grunert, K. G. (2003). The perceived healthiness of functional foods. A conjoint study of Danish, Finnish and American consumers' perception of functional foods. Appetite, 40, 9-14. https://doi.org/10.1016/S0195- -6663(02)00171-X
• Benkouider, C. (2005). The world's emerging markets. Functional Foods and Nutraceuticals. http://www.ffnmag.com/ NH/ASP/strArticleID/770/strSite/FFNSite/articleDisplay. Asp
• Coppens, P., da Silva, M. F., Pettman, S. (2006). European regulations on nutraceuticals, dietary supplements and functional foods: A framework based on safety. Toxicology, 221, 59-74. https://doi.org/10.1016/j.tox.2005.12.022
• Devcich, D. A., Pedersen, I. K., Petrie, K. J. (2007). You eat what you are: Modern health worries and the acceptance of natural and synthetic additives in functional foods. Appetite, 48, 333-337. https://doi.org/10.1016/j.appet.2006.09.014
• Diplock, A. T., Aggett, P. J., Ashwell, M., Bornet, F., Fern, E. B. Roberfroid, M. B. (1999). Scientific concepts of functional foods in Europe: Consensus document. Br. J. Nutr., 81 (suppl. 1), 2-27.
• Doyon, Z., Labrecque, J. (2005). Functional foods: a conceptual definition. Pobrane 24 stycznia 2014 z: www.funk.food- -concept.def.pdf
• Fern, E. (2007). Marketing of functional foods: A point of view of the industry. International developments in science & health claims. ILSI international symposium on functional foods in Europe. Portomaso: ILSI.
• Florea, L., Filip, L., Banc, R., Cozma, A. M., Stanciu, O., Gavrilaș, L. I., ...., Miere, D. (2016). Consumers' knowledge, interest and attitude toward functional food in a Romanian population sample, Palestrica of the third millennium - Civilization and Sport, vol. 17, 1.
• FSANZ (2017). Regulation of novel foods. Food Standards Australia New Zealand. Pobrane 16 lutego 2018 z: http:// www.foodstandards.gov.au/industry/novel
• Functional Foods (2010). Pobrane 24 stycznia 2013 z: ftp://ftp. cordis.europa.eu/pub/fp7/kbbe/docs/functional-foods, s. 7.
• Gazdecki, M., Goryńska-Goldmann, E. (red.) (2018). Relationships on food markets. Consumers' perspectives. Poznań: Wydawnictwo UP.
• Goryńska-Goldmann, E. (2017). The Dimensions of Enterprise Innovation vs Selected Trends on the Food Market. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 6, 26-37.
• Grajeta, H. (2004). Żywność funkcjonalna w profilaktyce chorób układu krążenia. Pobrane 24 stycznia 2013 z: http:// www.dbc.wroc.pl/ Content/2303/x-17_Graj.pdf
• Gutkowska, T. (2011). Innowacyjność konsumentów wobec produktów żywnościowych jako warunek rozwoju rynku żywności, Konsumpcja i Rozwój, 1, 108-119.
• Górecka, D., Jędrusek-Golińska, A. (2019). Rozwój Rynku Żywności Funkcjonalnej. Pobrane 28 stycznia 2019 z: www.agroindustry.pl.
• Górska, J. (2017). Raport Innowacje. Wzrost bez laktozy. Forum mleczarskie Handel, 26-33.
• Grochowicz, J., Fabisiak, A. (2018). Żywność funkcjonalna - aspekty prawne i znaczenie wybranych składników bioaktywnych, ZNUV, 60 (3),143-153.
• Heasman, M. (1997). Creating competitive space in globalmarkets. Food Technol., 8, i-iv.
• Hilliam, M. (1998). The market for functional foods. Int. Dairy J., 8, 349-353. https://doi.org/10.1016/S0958-6946 (98)00057-0
• Hilliam, M. (2000). Functional food - How big is the market? World of Food Ingredients, 12, 50-52.
• Jeżewska-Zychowicz, M. (2018). Skłonność konsumentów do zmiany zachowań nabywczych na rynku żywności i jej wybrane uwarunkowania. Konsumpcja i Rozwój, 2, 23, 65-78.
• Jeżewska-Zychowicz, M., Jeznach, M., Kosicka-Gębska, M. (2012), Akceptacja nowych produktów żywnościowych i jej uwarunkowania. Warszawa: Wyd. SGGW.
• Jonas, M. S., Beckmann, S. C. (1998). Functional foods: Consumer perceptions in Denmark and England. MAPP Working Paper No. 55.
• Journal of the Academy of Nutrition and dietetics (2013). Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Functional Foods, 1096-1103.
• Kotilainen, L., Rajalahti, R., Ragasa, C., Pehu, E. (2006). Health enhancing foods: Opportunities for strengthening the sector in developing countries. Washington: Agriculture and Rural Development Discussion Paper, 30
• Kozłowska, B. (2016). Czy "Masło Roślinne" to margaryna? Pobrane 5 marca 2016 z: www.agrofakt.pl.
• Krajewski, K. (1999). Przyczyny, kierunki rozwoju i segmentacja rynku żywności prozdrowotnej na tle doświadczeń światowych. Żywność, 4(21) Supl., 150-167.
• Korbutowicz, T. (2018). Żywność funkcjonalna na rynku światowym. Studia i Prace WNEiZ US. Gospodarka regionalna i międzynarodowa, 53/2, 209-220.
• Krygier, K. (2011). Żywność funkcjonalna - co to dziś oznacza? Przemysł Spożywczy, 4. http://dx.doi.org/10.18276/ sip.2018.53/2-16, 209-220.
• Kudełka, W. (2015). Żywność a zdrowie i uroda. Pobrane 30 kwietnia 2017 z: www.zywnosc zdrowie uroda.pdf
• Lusk, J. L., House, L. O., Valli, C., Jaeger, S. R., Moore, M., ..., Traill, W. B. (2004). Effect of information about benefits of biotechnology on consumer acceptance of genetically modified food: Evidence from experimental auctions in the United States, England and France. Eur. Rev. Agric. Econ., 31, 179-204. https://doi.org/10.1093/erae/31.2.179
• Lusk, J. L., Rozan, A. (2005). Consumer acceptance of biotechnology and the role of second generation technologies in the USA and Europe. Trends Biotechnol., 23, 386-387. https://doi.org/10.1016/j.tibtech.2005.05.012
• Malla, S., Hobbs, J., Sogah, E. K. (2013). Functional Foods and Natural Health Products regulations in Canada and Around the World: Nutrition Labels and Health Claims. Pobrane 20 grudnia 2017 z: http://www.aginnovation.usask.ca
• Mäkinen-Aakula, M. (2006). Trends in functional foods dairy market. In: Proceedings of the third functional food net meeting. September 18-19, Liverpool.
• Mark-Herbert, C. (2004). Innovation of a new product category - Functional foods. Technovation, 24, 713-719.
• Mironiuk, K. (2018). Żywność funkcjonalna - wyzwanie dla konsumenta, szansa dla producenta. Roczniki Naukowe SERiA, XX (5), 112-118.
• Menrad, K. (2003). Market and marketing of functional food in Europe. J. Food Eng., 56, 181-188. http://dx.doi. org/10.1016/S0260-8774(02)00247-9
• Mollet, B., Rowland, I. (2002). Functional foods: At the frontier between food and pharma. Curr. Opin. Biotechnol., 13, 483-485. http://dx.doi.org/10.1016/s0958-1669 (02)00375-0
• Niva, M. (2007). 'All foods affect health': Understandings of functional foods and healthy eating among health-oriented Finns. Appetite, 48, 384-393. https://doi.org/10.1016/ j.appet.2006.10.006
• New Nutrition Business. (2012). Lactose free dairy: opportunities, strategies and key case studies. Pobrane z: Drink Sector - Beverage Industry Research & Events Roberfroid, M. B. (2000a). Concepts and strategy of functional food science: The European perspective. Am. J. Clin. Nutr., 71, 1660-1664. https://doi.org/10.1093/ajcn/71.6.1660S
• Roberfroid, M. B. (2000b). An European consensus of scientific concepts of functional foods. Nutrition, 16, 689-691. https://doi.org/10.1016/S0899-9007(00)00329-4
• Roberfroid, M. B. (2002). Global view on functional foods: European perspectives. Br. J. Nutr., 88, 133-138. https://doi. org/10.1079/BJN2002677
• Sadowski, A. (2017). Wyżywieniowe i środowiskowe funkcje światowego rolnictwa - analiza ostatniego półwiecza. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego.
• Side, C. (2006). Overview on marketing functional foods in Europe. Turku: Functional food - Network General Meeting
• Sloan, A. E. (2000). The top ten functional food trends. The next generation. Food Technol., 56, 32-57.
• Sloan, A. E. (2002). The top ten functional food trends. Food Technol., 54, 33-62.
• Sloan, A. E. (2004). The top ten functional food trends. Food Technol., 58, 28-51.
• Soboń, M. (2015). Konsumpcja mobilnych usług prozdrowotnych przez młodych konsumentów. "Marketing i Rynek. Konsumpcja i innowacje", 2 (CD), 176-186. Warszawa: Wydawnictwo IBRKK.
• Stanton, C., Ross, R. P., Fitzgerald, G. F., Van Sinderen, D. (2005). Fermented functional foods based on probiotics and their biogenic metabolites. Curr. Opin. Biotechnol., 16, 198-203. https://doi.org/10.1016/j.copbio.2005.02.008
• Stewart-Knox, B. J., Vaz De Almeida, M. D., Parr, H., Pinhăo, S., Bunting, B., Gibney, M. (2007). Consumer uptake of functional foods in Europe. International developments in science & health claims. ILSI international symposium on functional foods in Europe. Portomaso: ILSI.
• Szymecka-Wesołowska, A. (red.). (2013). Bezpieczeństwo żywności i żywienia. Pobrane 24 marca 2017 z: https://sip. lex.pl/