Skala inwestowania a konkurencyjność gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim

• Autorzy: Roman Sass

Warianty tytułu

Investment Scale and Competitiveness of Agricultural Farms in the Bydgoskie Subregion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest określenie wpływu skali inwestowania na konkurencyjność gospodarstw indywidualnych w podregionie bydgoskim po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Badaniami objęto gospodarstwa z byłego województwa bydgoskiego (podregion bydgoski), które przed akcesją Polski do Unii Europejskiej (1996-2003) korzystały z kredytów preferencyjnych, a po akcesji z mechanizmów WPR. Jednocześnie prowadziły w latach 2004-2015 nieprzerwanie rachunkowość w systemie Polski FADN. Analizowane gospodarstwa podzielono na pięć grup różniących się skalą inwestowania w latach 1996-2003, do 100 tys. zł, 100-200, 200-300, 300-400, 400 i więcej. Konkurencyjność badanych gospodarstwa określono: wielkością inwestycji netto, wskaźnikiem przyrostu środków trwałych i wskaźnikiem dochodu parytetowego. Z przeprowadzonych badań wynika, że konkurencyjność gospodarstw wiąże nie tylko ze skalą inwestowania, ale także z ich powierzchnią. Gospodarstwa 35 hektarowe o najmniejszych inwestycjach były w stanie odtworzyć majątek trwały tylko na poziomie reprodukcji prostej. Dopiero gospodarstwa 60 hektarowe, które w latach 2004-2015 wydały na inwestycje ponad milion złotych można zaliczyć do gospodarstw konkurencyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the work is to determine the impact of the scale of investment on the competitiveness of individual farms in the Bydgoszcz subregion after Poland's accession to the European Union. The research covered farms from the former Bydgoszcz voivodship (Bydgoszcz subregion) which before Poland's accession to the European Union (1996-2003) used preferential loans, and after accession from CAP mechanisms. At the same time, in the years 2004-2015 they kept continuous accounting in the Polish FADN system. The analysed farms were divided into five groups differing in the scale of investing in the years 1996-2003, up to 100,000. PLN, 100-200, 200-300, 300-400, 400 and more. The competitiveness of the surveyed farms was determined by: net investment volume, fixed assets growth indicator and parity income indicator. The research shows that the competitiveness of farms is associated not only with the scale of investment, but also with their area. 35-hectare farms with the smallest investments were able to restore fixed assets only at the level of simple reproduction. Only 60 hectares of farms, which in 2004-2015 spent over PLN 1 million on investments, can be classified as competitive farms. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa rolne; Konkurencyjność; Dochody gospodarstw domowych; Inwestowanie; Nakłady inwestycyjne

EN

Arable farm; Competitiveness; Household income; Investing; Capital expenditure

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 12
• Strony: 177--190

Twórcy

autor

Roman Sass

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

Bibliografia

• Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W., 2015, Wprowadzenie do analizy inwestycji, produktywności, efektywności i zmian technicznych w rolnictwie, Program Wieloletni 2015-2019, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Czubak W., Sadowski A., 2014, Wpływ modernizacji wspieranych funduszami UE na zmiany sytuacji majątkowej w gospodarstwach rolnych w Polsce, "Journal of Agribusiness and Rural Development", nr 2(32).
• Czyżewski A., Grzelak A., 2011, Rolnictwo w Polsce na tle sytuacji ogólnoekonomicznej kraju w okresie kryzysu 207-2009, "Roczniki Nauk Rolniczych", Seria G, T. 98, z. 3.
• Domagalska-Grędys M., 2009, Zmiany dochodów gospodarstw rolnych Unii Europejskiej, Polski i Regionu FADN 800, "Roczniki Naukowe SERiA", t. XI, z. 2.
• Goraj L., 2010, Ocena uzależnienia dochodów gospodarstw rolnych od płatności bezpośrednich w państwach członkowskich Unii Europejskiej na podstawie wyników FADN, [w:] Grzelak A., Sapa A.,(red.), Agroekonomia w warunkach rynkowych, Problemy i wyzwania, Wydawnictwo. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Grzelak A., 2012, Ocena procesów reprodukcji w gospodarstwach rolnych w Polsce po integracji z UE w świetle danych systemu rachunkowości rolnej, "Journal of Agribusiness and Rural Development", nr 2(24).
• Grzelak A., 2014, Ocena procesów reprodukcji majątku gospodarstw rolnych prowadzących rachunkowość rolną (FADN), "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 2.
• Józwiak W., 2009, Zdolność konkurencyjna polskich gospodarstw rolnych w zestawieniu z gospodarstwami niemieckimi i węgierskimi, Program Wieloletni 2005-2009, nr 132. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Józwiak W., 2011, Efektywność i innowacyjność a konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych, "Wieś i Rolnictwo", nr 1(150).
• Józwiak W., 2012, Polskie rolnictwo i gospodarstwa rolne w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku, IERiGŻ-PIB, Program Wieloletni 2011-2014, nr 53, Warszawa.
• Kamiński R., 2015, Reorientacja zawodowa rolników i członków ich rodzin, "Wieś i Rolnictwo", nr 1.1 (166.1).
• Majchrzak A., 2015, Ziemia rolnicza w krajach Unii Europejskiej w warunkach ewolucji wspólnej polityki rolnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Mańko S., Sass R., Sobczyński T., 2007, Czynniki kształtujące aktywność inwestycyjną rolników w podregionie bydgoskim, "Roczniki Naukowe SERiA", t. 9, z. 2.
• Mikołajczyk J., 2009, Nakłady inwestycyjne w gospodarstwach indywidualnych według wielkości ekonomicznej w świetle polskiego FADN, "Roczniki Nauk Rolniczych", Seria G, T. 96, z. 3.
• Mirkowska Z., Ziętara W., 2015, Sytuacja ekonomiczna i efektywność polskich gospodarstw trzodowych, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 1.
• Niezgoda D., 2009, Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielości ekonomicznej, "Roczniki Nauk Rolniczych", Seria G, T, 96, z. 4.
• Rocznik Statystyczny 2017, GUS, Warszawa.
• Runowski H., 2009, Tendencje zmian w organizacji i ekonomice przedsiębiorstw rolnych - aspekty teoretyczne, "Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 75.
• Sadowski A., Poczta W., 2007, Ocena skutków inwestycji wspieranych kredytem preferencyjnym dla gospodarstw rolnych, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań.
• Sass R., 2019, Potencjał produkcyjny indywidualnych gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim a ich efektywność przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• Sobczyński T., 2011, Ocena możliwości rozwojowych gospodarstw rolniczych Unii Europejskiej na podstawie inwestycji netto w latach 1988-2008, "Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica", nr 291(65).
• Wigier M., 2013, Wpływ polityki rolnej na zmiany strukturalne w rolnictwie, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 4(337).
• Wysokiński M., Klepacki B., 2013, Poziom i parytet dochodów gospodarstw mlecznych o różnym stopniu koncentracji produkcji, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 4(37).
• Zegar J. S., 2008, Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Zegar J. S., 2018, Kwestia agrarna w Polsce, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Ziętara W., 2012, Pozycja konkurencyjna polskich gospodarstw rolnych w procesie integracji i globalizacji, "Journal of Agribusiness and Rural Development", nr 2(24).
• Ziętara W., 2013, Tendencje zmian w kosztach czynników produkcji a kierunki rozwoju gospodarstw rolnych, "Roczniki Naukowe SERiA", t. XV, z. 2.
• Ziętara W., Zieliński M., 2012, Efektywność i konkurencyjność polskich gospodarstw rolniczych nastawionych na produkcję roślinną, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 1.