Stosunek Polaków do transformacji ustrojowej: główne postawy oraz ich uwarunkowania w obliczu 30. rocznicy upadku komunizmu

• Autorzy: Agata Tatarenko

Warianty tytułu

The Attitude of Poles Towards Political Transformation: Main Standpoints and Their Conditions in the Face of the 30th Anniversary of the Fall of Communism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule tym omówię stosunek Polaków do transformacji ustrojowej na podstawie reprezentatywnych, sondażowych badań opinii społecznej, w tym przede wszystkim przeprowadzonych przez Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) na przestrzeni ostatnich 25 lat. Będę koncentrowała się zwłaszcza na analizie wniosków z badań zrealizowanych w 2014 i 2019 r. Przywołam także cząstkowe wyniki projektów niepoświęconych wyłącznie transformacji, ale podejmujących problematykę z nią związaną w szerszym kontekście polskiej pamięci zbiorowej, mianowicie: "Kultury historyczne w procesie przemian: uzgadnianie pamięci, historii i tożsamości we współczesnej Europie Środkowej i Wschodniej" - inicjatywy zrealizowanej przez Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk (ISP PAN), oraz badania sporządzonego przez agencję badawczą TNS POLSKA dla Narodowego Centrum Kultury (NCK) na potrzeby programu "Niepodległa".(fragment tekstu)

EN

The article discusses the attitude of Poles towards the political transformation in 1989, based on opinion poll surveys, mainly those carried out by the Centre for Public Opinion Research (CBOS) over the last 25 years and focusing on those from 2014-2019. The author presents the conditions in which the opinions about the political transformation were shaped, as well as the factors that influenced this process. Next, she analyzes factors impacting the Polish society's attitude towards the transformation. The article refers to the public discourse about the past, including the education and media coverage.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przekształcenia systemowe; Komunizm; Postawy społeczne

EN

Systemic transformation; Communism; Social attitudes

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2019
• Numer: Vol. 17, z. 1 Transformacje w Europie Środkowej i Wschodniej 1989-2019
• Strony: 303--317

Twórcy

autor

Agata Tatarenko

• Instytut Europy Środkowej

Bibliografia

• CBOS, Czy warto było zmieniać ustrój? Ocena przemian po 1989 roku, "Komunikat z badań CBOS" 2019, nr 76.
• CBOS, Czy warto było zmieniać ustrój? Ocena zmian ustrojowych po 25 latach, "Komunikat z badań CBOS" 2014, nr 67.
• CBOS, Najważniejsze wydarzenia, sukcesy i niepowodzenia w ostatnim stuleciu historii Polski, "Komunikat z badań CBOS" 2018, nr 124.
• CBOS, Stosunek Polaków do gospodarki wolnorynkowej, "Komunikat z badań CBOS" 2014, nr 31.
• Cenckiewicz S., Wałęsa. Człowiek z teczki, Poznań 2013.
• Cenckiewicz S., Gontarczyk P., SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, Gdańsk - Warszawa - Kraków 2008.
• Europejskie Centrum Solidarności, Misja, https://www.ecs.gda.pl/title, Misja,pid,29.html.
• Golczyńska-Grondas A., Potoczna M., Z klasy robotniczej do pomocy społecznej. Biograficzne doświadczenia dawnych "beneficjentów socjalizmu" w postindustrialnym polskim mieście, "Przegląd Socjologii Jakościowej" 2016, t. 12, nr 2.
• Kolasa-Nowak A., Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych, Lublin 2010.
• Konieczna-Sałamatin J., Stryjek T., Otrishchenko N., Wydarzenia i ludzie. Raport z badań sondażowych o pamięci współczesnych Polaków i Ukraińców, Warszawa 2018.
• Korzeniowski B., Transformacja pamięci. Przewartościowania w pamięci przeszłości a wybrane aspekty funkcjonowania dyskursu publicznego o przeszłości w Polsce po 1989 roku, Poznań 2010.
• Morawski W., Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo - gospodarka - polityka, Warszawa 1998.
• Przeszłość odkreślamy grubą linią. Przemówienie Tadeusza Mazowieckiego w Sejmie, 24.08.2019, http://www.archiwum.wyborcza.pl/ Archiwum/1,0,6039698,19890825RP-DGW,PRZESZLOSC_ODKRESLAMY_GRUBA_LINIA,.html.
• Radio TOK FM, 4 czerwca. Czy dziś jest święto? O społecznej pamięci transformacji mówili dr Joanna Wawrzyniak i prof. Piotr Osęka, 4.06.2016, https://audycje.tokfm.pl/podcast/37950,4-czerwca-Czy-dzis-jest-swieto-O-spolecznej-pamieci-transformacji-mowili-dr-Joanna-Wawrzyniak-i-prof-Piotr-Oseka.
• Szpociński A., Pamięć zbiorowa a mass media, "Kultura Współczesna" 1999, nr 4.
• TNS Polska dla Narodowego Centrum Kultury, Raport z badania zrealizowanego na potrzeby wieloletniego programu rządowego "Niepodległa", Warszawa 2016, https://nck.pl/badania/projekty-badawcze/raport-nie-podlegla.

Identyfikatory

DOI

10.36874/RIESW.2019.1.14