Analiza możliwości wykorzystania odpadu energetycznego z mokrego odsiarczania spalin (10 01 05) w mieszaninach zestalających w kopalniach węgla kamiennego

• Autorzy: Franciszek Plewa , Marcin Popczyk , Artur Zając , Piotr Pierzyna

Warianty tytułu

Analysis of Possibilities for Utilizing Power Generation Waste from a Wet Flue Gas desulphurization method (code 10 01 05) as a component of solidifying mixtures being applied in hard coal underground mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od kilkunastu lat energetyka zawodowa coraz częściej wykorzystuje do odsiarczania spalin metody mokre, charakteryzujące się bardzo wysoką sprawnością, kształtującą się na poziomie oko?o 90-95%. Produktem ubocznym powstającym podczas pracy instalacji jest tzw. reagips. Produkt ten w Polsce masowo wykorzystywany jest do produkcji różnych elementów gipsowych, z których najpopularniejszym są płyty gipsowo-kartonowe. Potencjalnym obszarem wykorzystania reagipsów może być także górnictwo podziemne, które masowo zagospodarowuje różne odpady drobnofrakcyjne pochodzące z energetyki zawodowej w technologii doszczelniania zrobów zawałowych. Jednakże z uwagi na brak właściwości wiążących reagipsu oraz wymagania dotyczące materiałów do technologii doszczelniania zawarte w normie PN-G 11011:1998, należy reagips wprowadzić do mieszaniny popiołowo-wodnej sporządzonej na bazie popiołu o właściwościach wiążących. W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin popiołu o kodzie 100102 z dodatkiem reagipsu w zakresie 0-20% zarobionych wód? kopalnianych. Badane hydromieszaniny miały rozlewność 180, 220 i 260 mm (tab. 1). Na podstawie przedstawionych badań podstawowych własności fizykomechanicznych należy stwierdzić, że : gęstość zmieniała się od 1362 do 1515 g/dm3 (rys. 1); wskaźnik wodno-popiołowy wynosił od 0,40 do 0,64 (rys. 2); ilość wody nadosadowej przyjmowała wartości od 0,3 do 9,8% (rys. 3); wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach wynosiła od 0,12 do 0,43 MPa(rys. 4); rozmakalność zmieniała się od 2 do 48% (rys. 5). Badania wymywalności siarczanów i chlorków na zgodność z wymaganiami normowymi wykonane w akredytowanych laboratoriach wykazały nieznaczne przekroczenie chlorków w jednej mieszaninie o rozlewności 180 mm i udziale 20% reagipsu. W przypadku siarczanów przekroczeń wartości normowych nie zanotowano (tab. 2). Jak wynika z analizy wyników wyżej wymienionych badań właściwości fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin stwierdza się, że wymagania normowe dla technologii doszczelniania zrobów spełniają następujące mieszaniny wykonane na bazie popiołu 10 01 02 i wody kopalnianej: przy rozlewności 180 mm z udziałem reagipsu do 15%, przy rozlewności 220 mm z udziałem reagipsu do 20%, przy rozlewności 260 mm z udziałem reagipsu do 20%. (abstrakt oryginalny)

EN

For several years, professional power generation more and more often applies wet methods for the desulphurization of flue gases which are characterized by very high efficiency, reaching a level of about 90-95%. A byproduct generated during the operation of such a plant is REA- -gypsum. This product sees broad usage in Poland for the production of different gypsum-based materials of which the most popular are gypsum-cardboards. A potential area where REA-gypsum could be applied is also underground mining which utilizes in bulk different, finely-grained waste, originating from professional power generation mainly in the technology for the grouting of cavings. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo; Odpady; Energetyka; Gospodarka odpadami

EN

Mining sector; Wastes; Energetics; Waste management

• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2012
• Tom: 15
• Numer: z. 3
• Strony: 147--157

Twórcy

autor

Franciszek Plewa

• Politechnika Śląska

autor

Marcin Popczyk

• Politechnika Śląska

autor

Artur Zając

• PPH Utex Sp. z o.o., Rybnik

autor

Piotr Pierzyna

• PPH Utex Sp. z o.o., Rybnik

Bibliografia

• Bednorz J., 2009 - Węgiel gwarancją bezpieczeństwa politycznego Polski. Polityka Energetyczna t. 12, z. 2/2.
• Dulewski J., 2007 - Nowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym. Materiały Konferencyjne: Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Szczyrk, 19-23 lutego 2007. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• Góralczyk S., Baic I., 2009 - Odpady z górnictwa węgla kamiennego i możliwości ich gospodarczego wykorzystania. Polityka Energetyczna t. 12, z. 2/2.
• Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., 2007 - Aktualny stan stosowania popiołów lotnych w kopalniach węgla kamiennego. IV Warsztaty pt. "Popioły lotne i spoiwa mineralne w technologiach górniczych". Zbiór referatów wydanych przez UTEX Sp. z o.o. w Rybniku. Wisła, 14-15 czerwca 2007.
• Mazurkiewicz i in. 1997 - Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., Tajduoe T., 1997 - Lokowanie odpadów w kopalniach podziemnych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków.
• Palarski i in. 2005 - Palarski J., Plewa F., Pierzyna P., Zając A., 2005 - Właściwości zawiesin z materiałów odpadowych z dodatkiem środka wiążącego w aspekcie możliwości ich wykorzystania do likwidacji zawodnionych szybów. Kwartalnik Górnictwo i Geoinżynieria, Wyd. AGH, nr 4, Kraków.
• Plewa F., Mysłek Z., 2001 - Zagospodarowanie odpadów przemysłowych w podziemnych technologiach górniczych. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• Plewa i in. 2007 - Plewa F., Popczyk M., Mysłek Z., 2007 - Rodzaj produktów wytwarzanych w energetyce zawodowej i możliwości ich wykorzystania w podziemnych technologiach górniczych. Polityka Energetyczna t. 10, z. spec. 2.
• Plewa i in. 2011 - Plewa F., Popczyk M., Pierzyna P., Zając A., 2011 - Wykorzystanie materiałów z udziałem odpadów energetycznych do likwidacji zapadlisk wywołanych działalnością górniczą. Polityka Energetyczna t. 14, z. 2.