Na granicy wody i lądu - pojęcie niebieskiej przestrzeni urbanistycznej

• Autorzy: Justyna Breś

Warianty tytułu

At the Edge of Water Aand Land - Concept of Urban Blue Space

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obecnie obserwuje się wzrost zainteresowania projektowaniem urbanistycznym i architektonicznym z wykorzystaniem wody lub wręcz projektowania nowych terenów miejskich na obszarach wodnych. Sposób postrzegania strefy graniczenia wody i lądu w mieście ulega transformacji, a związek między tymi dwoma tkankami - znacznemu zacieśnieniu, w skutek czego w ostatnim dziesięcioleciu zaczęło kształtować się pojęcie niebieskich przestrzeni miejskich. Wciąż jednak pozostaje ono niejednoznaczne, kształtując się wraz ze wzrostem świadomości dotyczącym rozwoju przestrzeni na styku lądu i wody i wymaga usystematyzowania. W artykule nakreślono genezę pojęcia, a także zestawiono figurujące w literaturze przedmiotu definicje niebieskiej przestrzeni. Przeprowadzając ich analizę wyróżniono trzy charakterystyczne aspekty tego zagadnienia, jakim jest aspekt przestrzenny, środowiskowy i społeczny. W kontekście powyższych przeprowadzono syntezę zgromadzonych danych bibliograficznych prowadzącą do zgłębienia istoty niebieskiej przestrzeni oraz wyszczególnienia jej ogólnej charakterystyki. Wśród jej uniwersalnych cech wyróżniono obecność wo-dy powierzchniowej w różnym stopniu w danej przestrzeni lub też jej silne oddziaływanie na daną przestrzeń, charakter miejski przestrzeni, a także istotne oddziaływania unikalnych cech tkanki wodnej na jej użytkowników. Przeprowadzona analiza pozwoliła na sformułowanie szczegółowej i wiarygodnej definicji niebieskiej przestrzeni uzupełniającej dotychczasowy stan literatury. (abstrakt oryginalny)

EN

Currently, there is a growing interest in urban and architectural design using water or even the design of new urban areas on, under or above water. The perception of the zone on the edge of water and land in the city undergoes transformation and the relationship between these two tissues is tightened, as a result of which in the last decade the concept of blue urban spaces began to take shape. However, this concept still remains ambiguous, being shaped with increasing awareness of the development of space at the interface between land and water and requires systematization. The article outlines the genesis of the concept and also compares the definitions of the blue space in the subject literature. Conducting their analysis, three characteristic aspects of the issue are distinguished: the spatial, environmental and social aspects. In the context of the above, a sythesis of collected bibliographic data was carried out leading to deepening the essence of the blue space and specifying its general characteristics. Among its universal features, the presence of surface water in various de-grees in a given space or its strong impact on a given space, the urban character of space, as well as the significant impact of unique features of water tissue on its users have been dis-tinguished. The conducted analysis allowed to formulate a detailed and reliable definition of urban blue space complementing the current state of literature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Urbanizacja; Miasto; Porty morskie; Woda

EN

Urbanisation; City; Seaports; Water

• Czasopismo: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 14/2
• Strony: 11--25

Twórcy

autor

Justyna Breś

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Brand D., Bluespace: a typological matrix for port cities, "Urban Design In-ternational" 2007, nr 12.
• Britton E., Kindermann G.,Domegan Ch., Carlin C., Blue care: a systematic review of blue space interventions for health and wellbeing, "Health Promo-tion International" 2018.
• Burda I., Kształtowanie połączeń lądu i wody na terenach poprzemysłowych, Politechnika Gdańska, Gdańsk 2015.
• Foley R., Kistemann T., Blue space geographies: Enabling health in place, "Health&Place", 2015.
• Gascon, M., Triguero-Mas, M., Martinez, D., Mental health benefits of longterm exposure to residential green and blue spaces: A systematic review, "Interna-tional Journal of Environmental Research and Public Health" 2015, nr 12.
• Gledhill D., James P., Rethinking Urban Blue Spaces from a Landscape Per-spective: Species, scale and the human element, "Salzburger Geographische Arbeiten" 2008 nr 42.
• Grellier J., White M.P., Albin M., BlueHealth: a study programme protocol for mapping and quantifying the potential benefits to public health and well-being from Europe's blue spaces, "BMJ Open" 2017, nr 7.
• Haeffner M., Jackson-Smith D., Buchert M., Accessing blue spaces: Social and geographic factors structuring familiarity with, use of, and appreciation of urban waterways, "Landscape and Urban Planning", 2017 nr 167.
• Ioja I., et al., Integrating urban blue and green areas based on historical evi-dence, "Urban Forestry & Urban Greening", 2018 nr 34.
• Nyka L., Architektura i woda - przekraczanie granic, Wydawnictwo Poli-techniki Gdańskiej, Gdańsk 2013.
• Pancewicz A., Rzeka w krajobrazie miasta, Wydawnictwo Politechniki Ślą-skiej, Gliwice 2004.
• Pearson A.L., Bottomley R., Chambers T., Measuring Blue Space Visibility and 'Blue Recreation' in the Everyday Lives of Children in a Capital City, "In-ternational Journal of Environmental Research and Public Health" 2017, nr 14.
• Raimbault, M., Dubois, D., Urban soundscapes: Experiences and knowledge, "Cities" 2005, nr 22(5).
• Taufen Wessells A., Urban Blue Space and "The Project of the Century": Do-ing Justice on the Seattle Waterfront and for Local Residents, "Buildings" 2014, nr 4.
• Tołwiński T., Urbanistyka t. III, PWN, Warszawa 1963.
• Völker, S., Kistemann, T., The impact of blue space on human health and well-being-Salutogenetic health effects of inland surface waters: A review, "International Journal of Hygiene and Environmental Health" 2011, 214.
• Völker, S., Matros J., Claßen T., Determining urban open spaces for health-related appropriations: a qualitative analysis on the significance of blue space, "Environmental Earth Sciences", 2016, nr 75.
• Zaremba P., Urbanistyka miast portowych, PWN, Szczecin 1962.