Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako wybryk zakłócenia spokoju i porządku publicznego bądź wywołania zgorszenia (art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń)

• Autorzy: Jan Kulesza

Warianty tytułu

Public Presentation of Photos of Dead Foetuses as an Offence of Peace and Public Order or Scandalous Behaviour (Article 51 Para. 1 of the Code of Petty Offences)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wykazanie możliwości i trafności kwalifikowania z art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń zachowań działaczy pro-life rozmieszczających w przestrzeni publicznej zdjęcia martwych ludzkich płodów. W tym celu posłużono się wykładnią językową, historyczną, historyczną celowościową, prawnoporównawczą oraz systemową. Wykazano, że prezentowanie na ulicach, placach, parkingach, billboardach barwnych, nieraz wielkoformatowych zdjęć zakrwawionych (czasem rozczłonkowanych) ludzkich płodów narusza spokój publiczny, wywołuje zgorszenie, a nawet może zakłócać porządek publiczny. Zachowanie działaczy pro-life realizuje również znamię wybryku. We wskazanych przestrzeniach publicznych nie jest w Polsce przyjęte, nie jest zgodne ze zwyczajami i zwykłymi normami ludzkiego współżycia narzucanie odbioru zdjęć zakrwawionych, porozrywanych ludzkich zwłok. Dla pociągnięcia do odpowiedzialności wystarczająca jest umyślność zachowania działaczy pro-life w stosunku do podejmowanych działań. Natomiast opisane w art. 51 § 1 k.w. skutki nie muszą być objęte umyślnością, wystarczy, że osoby te przewidują albo chociaż mogły przewidzieć, że ich akcje zakłócą spokój lub porządek publiczny albo wywołają zgorszenie. Dla zastosowania art. 51 § 1 k.w. wystarczy również stwierdzenie zakłócenia spokoju lub porządku publicznego albo wywołanie zgorszenia po stronie choćby jednej osoby. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to demonstrate the possibility and validity of classifying the actions of pro-life activists who display photos of dead human foetuses in public spaces as falling under Article 51 para. 1 of the Code of Petty Offences. For this purpose, linguistic, historical, teleological, comparative and systemic interpretation was used. The article demonstrates that presenting large-format pictures of bloody, sometimes fragmented human foetuses on billboards, in public spaces such as streets, squares and parking lots, disturbs public peace, causes a scandal and may even disturb public order. The conduct of pro-life activists can also be classed as public indecency. In Poland it is not acceptable, nor is it compatible with common custom or the norms of social coexistence, to impose on people in public spaces photographs of bloody, torn apart human corpses. The intentional conduct of pro-life activists with regard to the actions taken is sufficient to hold them accountable. Yet as described in Article 51 para. 1 of the CoPO, the effects do not have to be intentional; it is enough that they envisaged or at least could have predicted that their actions would disturb the peace or public order, or cause a scandal. For the application of Article 51 para. 1 of the CoPO it is also enough that the disturbance of peace or public order or a scandal is caused by at least one individual. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Aborcja; Przestrzeń publiczna; Naruszenie przepisów prawa

EN

Abortion; Public space; Violation of the law

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 1
• Strony: 173--187

Twórcy

autor

Jan Kulesza

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bojarski, M. (1992). Problemy kwalifikacji prawnej wykroczeń. Wybrane zagadnienia. Wrocław.
• Bojarski, M. (2019). Art. 51 [Zakłócenie porządku], [w:] M. Bojarski, W. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Legalis.
• Bojarski, T. (2012). Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu. Warszawa.
• Bojarski, T. (2015). Art. 51 [Zakłócenie spokoju lub porządku publicznego], [w:] T. Bojarski (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Lex.
• Budyn-Kulik, M. (2019). Art. 51 [Zakłócenie porządku], [w:] P. Daniluk (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz. Warszawa: 327-337.
• Daniluk, P. (2019). O wykroczeniu z art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń (w związku z wyrokiem SN z 30.01.2018 r., IV KK 475/17). Państwo i Prawo 74(1): 39-58.
• Egierska, D. (1970). Artykuł 50 projektu Prawa o wykroczeniach. Zagadnienia Karno-administracyjne 15(3): 15-27.
• Egierska, D. (1980). Zakłócenie wybrykiem spokoju lub porządku publicznego, [w:] J. Bafia, D. Egierska, I. Śmietanka, Kodeks wykroczeń. Komentarz. Warszawa: 130-135.
• Egierska-Miłoszewska, D. (1979). Nieobyczajny wybryk (art. 140 k.w. w teorii i praktyce). Zagadnienia Wykroczeń 24(4/5): 65-75.
• Falandysz, L. (1969). Pojęcie porządku publicznego w prawie karnym i karno-administracyjnym. Palestra 13(2): 63-74.
• Falandysz, L. (1974). Wykroczenie zakłócenia porządku publicznego. Warszawa.
• Gubiński, A. (1985). Prawo wykroczeń. Warszawa.
• Jankowski, W. (2013a). Art. 51 [Zakłócenie spokoju lub porządku publicznego], [w:] T. Grzegorczyk (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Lex.
• Jankowski, W.J. (2013b). § 43. Zakłócenie spokoju lub porządku publicznego (art. 51 KW), [w:] M. Błaszczyk, W.J. Jankowski, M. Zbrojewska, Prawo i postępowanie w sprawach o wykroczenia. Warszawa: 77-78.
• Kasicki, G., Wiśniewski, A. (2002). Kodeks wykroczeń z komentarzem. Warszawa.
• Kotowski, W. (2009). Art. 51 [Zakłócenie spokoju], [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Lex.
• Kozłowska-Kalisz, P. (2009). Art. 51, [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Lex.
• Krajewski, R. (2010). Wykroczenia wybryku i nieobyczajnego wybryku. Przegląd Sądowy 19(11/12): 116-128.
• Kulczycki, M., Zduńczyk, J. (1972). O nowym kodeksie wykroczeń. Warszawa.
• Kulczycki, M., Zduńczyk, J. (1982). Kodeks wykroczeń. Popularny komentarz. Warszawa.
• Kulesza, J. (2019a). Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 10 grudnia 2018 r., VII Ka 956/18. Studia Iuridica Lublinensia 28(2): 177-191.
• Kulesza, J. (2019b). Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako nieobyczajny wybryk (art. 140 Kodeksu wykroczeń). Studia Prawnicze 2(218): 153-173.
• Kulesza, J. (2020a). Glosa do wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 lipca 2019 r., IV Ka 677/19. Państwo i Prawo [przyjęty do druku].
• Kulesza, J. (2020b). Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów przez działaczy pro-life w orzecznictwie sądów powszechnych. Analiza krytyczna, [w:] A. Liszewska, J. Kulesza (red.), Pro dignitate legis et maiestate iustitiae. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Witolda Kuleszy, Łódź. [przyjęty do druku].
• Kulesza, J. (2020c). Wybryk nieobyczajny publicznego prezentowania zdjęć martwych płodów a ochrona wolności wypowiedzi w świetle orzecznictwa ETPC. Studia Prawno-Ekonomiczne 114(1) [w druku].
• Kurzępa, B. (2008). Art. 51, [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz. [Online] Lex.
• Leżański, R.A. (1930). Kodeks karny obowiązujący na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Poznań.
• Makarewicz, J. (1938). Kodeks karny z komentarzem. Lwów.
• Makowski, W. (1921). Kodeks karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej Polskiej na ziemiach b. zaboru rosyjskiego. Tom 2. Warszawa.
• Marek, A. (2008). Prawo wykroczeń (materialne i procesowe). Warszawa.
• Mogilnicki, A., Rappaport, E.S. (1928). Ustawy karne tymczasowo obowiązujące w okręgach sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie. Tom 1: Kodeks karny z ustawami dodatkowemi. Warszawa.
• Peiper, L. (1936). Komentarz do Kodeksu karnego, Prawa o wykroczeniach, Przepisów wprowadzających obie te ustawy. Kraków.
• Petasz, P. (2018). Charakterystyka znamion strony przedmiotowej i podmiotowej wykroczenia z art. 51 § 1 k.w. z 1971 r. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2018 r., IV KK 475/17. Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa 14(2): 93-99.
• Radecki, W. (1984). Oceny publicznego pijaństwa w prawie wykroczeń, Zagadnienia Wykroczeń 29(2): 45-54.
• Radecki, W. (1986). Wybrane zagadnienia części szczególnej prawa wykroczeń, [w:] M. Bojarski, A. Gubiński, W. Radecki, S. Stachowiak, Wybrane zagadnienia materialnego i procesowego prawa o wykroczeniach. Warszawa (wkładka do Zagadnień Wykroczeń 31(4/5): 63-96
• Rappaport, E.S. (oprac.) (1929). Projekt wstępny Ustawy o wykroczeniach. Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego. Tom 4. Zeszyt 4.
• Rappaport, E.S., Lemkin, R. (oprac.) (1931). Projekt wstępny Ustawy o wykroczeniach administracyjnych wraz z sumarycznem uzasadnieniem. Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego. Tom 5. Zeszyt 7.
• Sawicki, J. (1997). Ochrona porządku publicznego w kodeksie wykroczeń i projekcie nowego kodeksu, [w:] Z. Sienkiewicz (red.), Wybrane zagadnienia reformy prawa karnego. Wrocław: 97-112.
• Sawicki, J. (2000). Ochrona porządku publicznego w znowelizowanym kodeksie wykroczeń. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 5: 225-243.
• Siewierski, M. (1965). Kodeks karny i Prawo o wykroczeniach. Komentarz. Warszawa.
• Tagancew, N. (1922). Kodeks karny. Część II-XIX (art. 73-407). Tłum. J. Dąbrowo, R. Lobman. Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.1.12