Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Lexitor a prowizja agenta

• Autorzy: Ewa Rott-Pietrzyk , Mateusz Grochowski

Warianty tytułu

Lexitor Judgment of the Court of Justice in the Context of Agent's Commission

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Lexitor otworzył konsumentom, którzy skorzystali z prawa do wcześniejszej spłaty kredytu, drogę do zwrotu części prowizji wpłaconej kredytodawcy. Orzeczenie to, wraz z wydaną wkrótce po nim uchwałą SN w sprawie III CZP 45/19, doprowadziły w praktyce do prób obniżania prowizji wypłacanej agentom, którzy pośredniczyli w zawarciu umowy z konsumentem. Artykuł podejmuje próbę analizy kontekstu prawnego tej praktyki, jaki tworzą polskie przepisy o umowie agencyjnej oraz ich kontekst w prawie UE. Z tego punktu widzenia na szczególną uwagę zasługuje konflikt standardów ochrony konsumenta i agenta w prawie unijnym, jaki zarysował się na tle skutków wyroku w sprawie Lexitor. Z przeprowadzonej analizy wynika, że klauzule modyfikujące postanowienia umowy agencyjnej o prowizji (tj. wyłączające ją bądź ograniczające) w związku z wcześniejszą spłatą kredytu należy uznać za niedopuszczalne. (abstrakt oryginalny)

EN

The judgment issued by the Court of Justice in the Lexitor case opened the path for consumers who had exercised the right to prepay their loans to obtain refund of part of the fee paid to the lender. This judgment, as well as the resolution issued soon afterwards by the Polish Supreme Court in case III CZP 45/19, in practice led to attempts to reduce the commission paid to agents who brokered in the execution of contracts with consumers. The article is an attempt at analysing the legal context of this practice, which context includes the Polish provisions on agency contracts and their context in EU law. From this point of view, special attention should be paid to the conflict between standards of protection of the consumer and the agent in EU law, which became apparent in the context of consequences of the Lexitor judgment. The analysis shows that the clauses that modify the provisions of the agency contract relating to commission (i.e. exclude or limit their application) due to prepayment of the loan should be considered prohibited. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; Kredyt; Kredyt bankowy; Prawo; Interpretacja danych

EN

Judgments of the European Court of Justice; Credit; Bank credit; Law; Data interpretation

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 5
• Strony: 15--21

Twórcy

autor

Ewa Rott-Pietrzyk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

autor

Mateusz Grochowski

• Instytut Nauk Prawnych PAN;

Bibliografia

• Accetto M., Zleptnig S., The Principle of Effectiveness: Rethinking Its Role in Community Law, European Public Law 2005/3.
• Bucior D. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczególna (art. 535-7649), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
• Grochowski M., Umowa agencyjna w orzecznictwie sądów powszechnych, "Prawo w Działaniu" 2014/20.
• Jastrzębski J., Nadzór nie podda się lobbingowej presji organizacji zrzeszającej banki, "Dziennik Gazeta Prawna" z 12.3.2020 r.
• Kolejne banki w Polsce tworzą rezerwy (Interia Biznes z 22.02.2020 r., aktualizacja z 25.02.2020 r.), https://biznes.interia.pl/finanse/news-kolejne-banki-w-polsce-tworza-rezerwy,nId,4341437 (dostęp: 22.04.2020 r.).
• Kruszewska J., Jackowski T., Umowa agencyjna. Umowa komisu, Katowice 1965/66.
• Łętowska E., Wojny interpretacyjne, "Dziennik Gazeta Prawna" z 31.03.2020 r.
• Machnikowski P., Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005.
• Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
• Mikłaszewicz P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3b, Zobowiązania. Część szczegółowa. Ustawa o terminach zapłaty, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Mycko-Katner I., Umowa agencyjna, Warszawa 2012.
• Pokrzywniak J., Obowiązek lojalności jako element stosunku obligacyjnego, "Monitor Prawniczy" 2003/19.
• Rott-Pietrzyk E., Czy tajemnica bankowa wyłącza prawo agenta do informacji stanowiącej podstawę do obliczania prowizji? [w:] Experientia docet. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Elżbiecie Traple, red. P. Kostański, P. Podrecki, T. Targosz, Warszawa 2017.
• Rott-Pietrzyk E., Klauzule modyfikacyjne dotyczące wynagrodzenia w umowach agencyjnych [w:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Wrocław 2018.
• Rott-Pietrzyk E. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 5, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2017.
• Rott-Pietrzyk E. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 20b, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, Warszawa 2015.
• Rott-Pietrzyk E., Grochowski M., Prowizja agenta w czasie trwania umowy (imperatywny czy dyspozytywny charakter regulacji i wynikające z tego konsekwencje), "Transformacje Prawa Prywatnego" 2018/3.
• Rott-Pietrzyk E., Grochowski M., Struktura regulacji umów o pośrednictwo handlowe (wnioski prawnoporównawcze i propozycje legislacyjne), "Studia Prawa Prywatnego" 2018/1.
• Skorupa P., Nieważność czynności prawnej w prawie polskim na tle prawnoporównawczym, Warszawa 2019.
• Stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 (Lexitor) z 2.03.2020r., https://finanse.uokik.gov.pl/tag/lexitor/ (dostęp z 27.04.2020 r.).
• Sołtys A. [w:] System Prawa Unii Europejskiej, t. 3. Wykładnia prawa Unii Europejskiej, red. L. Leszczyński, Warszawa 2019.
• Stępkowski Ł., The Notion of Effectiveness in the Law of the European Union, "Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem" 2016/38.
• Strugała R., Standardowe klauzule umowne: adaptacyjne, salwatoryjne, merger, interpretacyjne oraz pactum de forma, Warszawa 2013.
• Szot A. [w:] System Prawa Unii Europejskiej, t. 3. Wykładnia prawa Unii Europejskiej, red. L. Leszczyński, Warszawa 2019.
• Wachnicka A., Redukcja kosztów w razie przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego w świetle orzeczenia TSUE C-383/18, "internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny" 2019/8.
• Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 5, Zobowiązania. Część szczegółowa, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.
• Wyjaśnienia na tle wyroku Trybunału z dnia 11 września 2019 roku w sprawie C 383/18 Lexitor sp. z o.o. Styk prawa Unii Europejskiej i prawa krajowego, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/styk-prawa-unii-europejskiej-i-prawa-krajowego-sprawa-C-383/18-Lexitor (dostęp: 22.04.2020 r.).
• Wysota K., Banki mierzą się z wyrokiem TSUE, "Puls Biznesu" z 27.10.2019 r., https://www.pb.pl/banki-mierza-sie-z-wyrokiem-tsue-974005 (dostęp: 22.04.2020 r.).