Analogiczne stosowanie instytucji zakazu dokonywania czynności z samym sobą (art. 108 k.c.)

• Autorzy: Maciej Aureliusz Nycz

Warianty tytułu

Application by Analogy of the Prohibition of Self-Dealing (Article 108 of the Civil Code)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teza artykułu zakłada, że art. 108 k.c. nie może być stosowany per analogiam do osoby prawnej, a co za tym idzie, przyjęta wykładnia art. 108 k.c. w doktrynie i orzecznictwie jest nieprawidłowa ze względu na pominięcie zarówno argumentów językowych, systemowych i funkcjonalnych, jak i niedostrzeżenie istoty wykładni per analogiam legis. Artykuł przedstawia teorię pełnomocnictwa, organów oraz przedstawicielstwa, eksponując różnice oraz podobieństwa między nimi. Dochodzi do tego kwestia ograniczonej autonomii prawa handlowego, która ma podpierać wykładnię per analogiam art. 108 k.c. Koncentruje się także na zasadzie autonomii woli, która w zakazie dokonywania czynności samego ze sobą doznaje wyjątku.(abstrakt oryginalny)

EN

The thesis of the article is that Article 108 of the Civil Code cannot be applied by analogy to a legal person, hence that the interpretation of Article 108 of the Civil Code adopted in literature and case law is incorrect because it both neglects linguistic, systemic and functional arguments as well as fails to take note of the essence of interpretation per analogiam legis. The article presents the theory of agency, the theory organs, and the theory of representation, discussing the differences and similarities between them. This is combined with the question of limited autonomy of commercial law, which is to support the interpretation per analogiam of Article 108 of the Civil Code. The focus is also on the principle of autonomy of will, an exception to which is found in the prohibition of self-dealing.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pełnomocnictwo; Przedstawicielstwo; Osoba prawna; Kodeks cywilny

EN

Power of attorney; Representation; Legal entity; Civil Code

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 5
• Strony: 52--57

Twórcy

autor

Maciej Aureliusz Nycz

• Okręgowa Rada Adwokacka w Krakowie

Bibliografia

• Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2018.
• Drapała P., Czynność prawna "z samym sobą", "Państwo i Prawo" 2002/10.
• Frąckowiak J. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
• Gorczyński G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1-125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
• Gutowski M., Sankcja wobec czynności prawnej dokonanej przez "fałszywy organ" osoby prawnej, "Przegląd Prawa Handlowego" 2008/3.
• Hotel M., Rychlewska A., Analogia jako metoda prawnicza, "Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia" 2015/2.
• Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Warszawa 2018.
• Kidyba A., Teoria organów: przeszkadza czy pomaga? [w:] Pro scientia iuridica, red. M. Chrzanowski, A. Przyborowska-Klimczak, P. Sendecki, Lublin 2014.
• Kwaśnicki R.L., Zakaz czynności "z samym sobą" (art. 108 KC) i konsekwencje jego złamania na wybranych płaszczyznach prawa spółek kapitałowych, "Monitor Prawniczy" 2006/10.
• Naworski J.P., Ważność umowy zawartej przez zarząd spółdzielni, "Monitor Prawniczy" 2008/8.
• Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151-226 KSH, Warszawa 2018.
• Opalska D., Stosowanie przepisów o pełnomocnictwie do organów osób prawnych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013/10.
• Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
• Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne - część ogólna., red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
• Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1-125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
• Pyzioł W., Szumański A., Weiss I., Prawo spółek, Warszawa 2019.
• Saczywko M., Zakaz dokonywania czynności "z samym sobą" a reprezentacja spółki jawnej w umowach ze wspólnikami, "Przegląd Prawa Handlowego" 2012/11.
• Safjan M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
• Smyk M., Skutki działania pozornego piastuna organu reprezentacji osoby prawnej, "Przegląd Prawa Handlowego" 2012/2.
• Szczurowski T., Przekroczenie kompetencji przez organ osoby prawnej, "Glosa" 2008/3.
• Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018.
• Wróblewski J., Interpretatio extensiva, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1965/1.
• Zieliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.