Wprowadzenie: Innowacje społeczne - teoria, praktyka, wyzwania

• Autorzy: Norbert Laurisz , Agnieszka Pacut

Warianty tytułu

Introduction : Social Innovations - Theory, Practice, Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od ponad dwóch dekad innowacje społeczne budzą zainteresowanie środowiska akademickiego, decydentów publicznych, jak i praktyków, choć sam termin pojawił się w literaturze znacznie wcześniej (Edwards-Schachter i Wallace, 2017; Ayob i in., 2016). Mimo iż nie został on dotychczas precyzyjnie zdefiniowany, to stał się popularnym hasłem, zwrotem (buzzword) (Pol i Ville, 2009). Za jego pomocą opisuje się nowatorskie, wielopłaszczyznowe działania w sektorze komercyjnym, społecznym, publicznym podejmowane w celu wywołania zmiany społecznej (Le Ber i Branzei, 2010; Edwards-Schachter i Wallace, 2017), zwiększania zdolności obywateli, społeczeństw, różnych grup interesariuszy do działania, wprowadzenia zmian lub/i wywierania wpływu na środowisko (Segarra-Oña i in., 2017). Zmiany te służą zaspokojeniu ludzkich potrzeb i celów lub rozwiązaniu istotnego społecznie problemu (van der Have i Rubalcaba, 2016; Cajaiba-Santana, 2014). Badania bibliometryczne poświęcone innowacjom społecznym ukazują wieloaspektowość pojęcia oraz jego ewolucję w czasie (Edwards-Schachter i Wallace, 2017; Ayob i in., 2016). Uogólniając termin ten oznacza innowacje biorące udział w procesie zmiany społecznej (Edwards--Schachter i Wallace, 2017; Cajaiba-Santana, 2014). Definicje funkcjonujące w literaturze akcentują cechy odróżniające je od innowacji komercyjnych (Pol i Ville, 2009; Phillips i in., 2014), ich cele (Mulgan, 2012), zaangażowanych w nie interesariuszy (Segarra-Ona i in., 2017), rodzaj generowa-nych wartości i wyników (Păunescu, 2014; Wyman, 2016), relacje między systemami społecznymi i technologicznymi (Misuraca i Pasi, 2019) oraz sam proces, przebieg innowacji (Oeij i in., 2019; Murray i in., 2010). Innowacje społeczne są stosunkowo młodym obszarem badań, który aspiruje do uznania go za nową dziedzinę wiedzy. Jako obszar badawczy charakteryzuje się niejednoznacznością pojęciową i rozbieżnością w definiowaniu zjawiska, co hamuje kumulację wiedzy i rozwój badań (van der Haven i Rubalcaba, 2016). Tematyka ta jest podejmowana w uznanych na świecie czasopismach z różnych dziedzin (The Entrepreneurship Theory and Practice, The Journal of Business Research, The Urban Studies, The Journal of Business Ethics), jak też omawiana w wydawnictwach stosunkowo nowych lub/i branżowych (np. The Journal of Social Entrepreneurship, The Stanford Social Innovation Review).Badacze identyfikują odmienne podejścia, wymiary, perspektywy, ramy teoretyczne do opisywania i wyjaśniania innowacji społecznych. W literaturze wyróżnia się dwie szkoły (podejścia) do innowacji społecznych: normatywne i użytkowe (Ayobe i in., 2016) oraz trzy wymiary zjawiska: zaspokajanie potrzeb ludzkich, zmiany w relacjach społecznych oraz empowerment w postaci zwiększania zdolności społeczno-politycznych jednostek i społeczności oraz ich dostępu do zasobów (Moulaert i in., 2005). Ponadto identyfikuje się różne ramy teoretyczne, które pozwalają lepiej zrozumieć i opisać istotę, przesłanki, przebieg oraz rezultaty innowacji społecznych. Główne perspektywy wykorzystywane do poznania innowacji społecznych to: przedsiębiorczość społeczna (social entrepreneurship), zmiana społeczna (social change), tworzenie wartości społecznej (social value creation), rozwój terytorialny (territorial development), psychologia społeczności (community psychology), ekonomia dobrobytu (welfare economics), teorie instytucjonalne (institutional theory), teoria strukturalizacji (structuration theory), badania nad kreatywnością (creativity research), wyzwania społeczne i socjalne (social and societal challenges) (van der Haven i Rubalcaba, 2016), teorie instytucjonalne (Logue, 2019). (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Innowacje społeczne; Badania naukowe

EN

Social innovations; Scientific research

• Czasopismo: Ekonomia Społeczna
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 2 Innowacyjność społeczna w Polsce
• Strony: 7--10

Twórcy

autor

Norbert Laurisz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Agnieszka Pacut

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Ayob, N., Teasdale, S., Fagan, K. (2016). How social innovation "Came to Be": Tracing the evolution of a contested concept. Journal of Social Policy, 45(4), 635-653. https://doi.org/10.1017/S004727941600009X
• Cajaiba-Santana, G. (2014). Social innovation: Moving the field forward. A conceptual framework. Technological Forecasting & Social Change, 82, 42-51. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2013.05.008
• Cui, M., Pan, S. L., Newell, S., Cui, L. (2017). Strategy, resource orchestration and ecommerce enabled social innovation in Rural China. The Journal of Strategic Information Systems, 26(1), 3-21. ht tps: //doi.org/10.1016/ j.jsis.2016.10.001
• Edwards-Schachter, M., Wallace, M. L. (2017). 'Shaken, but not stirred': Sixty years of defining social innovation. Technological Forecasting and Social Change, 119(4), 64-79. http://dx.doi.org/10.1016/j.techfore.2017.03.012
• European Commision (2013). Guide to social innovation. Regional and Urban Policy. Pobrane z: https://s3platform.jrc.ec.europa.eu/documents/20182/84453/Guide_to_Social_Innovation.pdf (dostęp: 30.11.2019).
• Le Ber, M. J., Branzei, O. (2010). (Re)forming strategic cross-sector partnerships. Relational processes of social innovation. Business & Society, 49(1), 140-172. https://doi.org/10.1177/0007650309345457
• Logue, D. (2019). Theories of social innovation. Sydney: Edward Elgar.
• Misuraca, G., Pasi, G. (2019). Landscaping digital social innovation in the EU: Structuring the evidence and nurturing the science and policy debate towards a renewed agenda for social change. Government Information Quarterly, 36(3), 592-600. https://doi.org/10.1016/j.giq.2019.02.004
• Moulaert, F., Martinelli, F., Swyngedouw, E., Gonzalez, S. (2005). Towards Alternative Model(s) of Local Innovation. Urban Studies, 42(11), 1969-1990. https://doi.org/10.1080/00420980500279893
• Mulgan, G. (2012), Social innovation theories: can theory catch up with practice. W: H.-W. Franz, J. Hochgerner, J. Howaldt (red.). Challenge social innovation: potentials for business, social entrepreneurship, welfare and civil society (s. 19-42). Heidelberg - New York: Springer.
• Murray, R., Caulier-Grice, J., Mulgan, G. (2010). The Open Book of Social Innovation. London: Nesta.
• Păunescu, C. (2014). Current trends in social innovation research: Social capital, corporate social responsibility, impact measurement. Management and Marketing. Challenges for the Knowledge Society, 9(2), 105-118.
• Phillips, W., Lee, H., Ghobadian, A., O'Regan, N., James, P. (2014). Social innovation and social entrepreneur-ship: A systematic review. Group and Organization Management, 40(3), 428-461. https://doi.org/10.1177/ 1059601114560063
• Pol, E., Ville, S. (2009). Socialinnovation: Buzz word or enduring term? The Journal of Socio-Economics, 38(6), 878-885.
• Segarra-Oña, M., Peiró-Signes, A., Albors-Garrigós, J., Miguel-Molina, B.D. (2017). Testing the social innovation construct: Anempirical approach to align socially oriented objectives, stakeholder engagement, and envi-ronmental sustainability. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 24(1) , 15 -2 7.
• Van der Have, R. P., Rubalcaba, L. (2016). Social innovation research: An emerging area of innovation studies? Research Policy, 45(9), 1923-1935. ht tps: //doi.org/10.1016/j.respol.2016.06.010
• Wyman, O. (2016). Social innovation - a guide to achieving corporate and societal value. Cologny-Geneva: World Economic Forum. Pobrane z: http://www3.weforum.org/docs/WEF_Social_Innovation_Guide.pdf (dostęp: 3 0 .11. 2019).

Identyfikatory

DOI

10.15678/ES.2019.2.01