Między elitarnością i egalitaryzmem - w poszukiwaniu właściwego charakteru produktu turystycznego zabytkowej linii tramwajowej we Wrocławiu

• Autorzy: Krzysztof Kołodziejczyk

Warianty tytułu

Between Elitism and Egalitarianism: the Heritage Tram Line in Wrocław as an Example of a Search for an Acceptable Tourist Product

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zabytkowa Linia Tramwajowa jest jedną z atrakcji turystycznych Wrocławia. Stanowi formę wykorzystania dużej i różnorodnej kolekcji wiekowych tramwajów, które obrazują rozwój komunikacji miejskiej w stolicy Dolnego Śląska czy - w szerszym ujęciu - w Europie Środkowej. Choć linia funkcjonuje już od 2009 r., to w ostatnich latach w ofercie wprowadzane są duże modyfikacje, m.in. zwiększenie liczby tras, dodanie komentarza przewodnika, dywersyfikacja zabytkowego taboru czy zmiany w taryfie. Celem artykułu jest ocena tych działań pod kątem zainteresowania turystów. Przeanalizowano statystyki dotyczące frekwencji i sprzedaży biletów w sezonie turystycznym w 2019 r. i porównano je z danymi z poprzedniego roku, mając na uwadze zwiększenie dostępności oferty poprzez wyraźne obniżenie cen biletów i zaplanowanie dużej liczby przystanków, co przynajmniej częściowo upodobniło Zabytkową Linię Tramwajową do linii zwykłych. Wprowadzone zmiany skutkowały wyraźnie większą liczbą pasażerów, ale mniejszymi przychodami, a także pewnymi problemami o charakterze organizacyjnym, jak np. zapewnienie odpowiedniej jakości obsługi przewodnickiej przy odbywającej się co chwila wymianie pasażerów. Rozważania prowadzone są w kontekście sposobów kształtowania produktu turystycznego. (abstrakt oryginalny)

EN

The Heritage Tram Line is one of the tourist attractions of Wrocław. It is a way of making use of a large and diverse collection of historic trams that illustrate the development of public transport in the capital of Lower Silesia and, more broadly, in Central Europe. Although it has been operating since 2009, in recent years major modifications have been introduced including increasing the number of routes, a guided commentary on selected journeys, diversifying the historic tram cars and changing the ticket prices. The aim of the article is to evaluate these changes from the perspective of the interest of its users. The data on the frequency of operation and sales of tickets in the 2019 season have been analysed and compared with data from the previous year. This takes into account the increase in availability of the offer, as a consequence of a considerable reduction in ticket prices and introducing a larger number of stops, which has made the Heritage Tram Line more similar to a regular one. The changes introduced have resulted in a greater number of passengers, but also lower revenues as well as certain organisational problems such as ensuring the quality of guided services when passengers are being exchanged at intermediate stops. These issues are considered in the context of how to design a tourist product. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport tramwajowy; Historia transportu; Transport turystyczny; Zabytki; Produkt turystyczny; Transport miejski

EN

Tram transport; History of transport; Touristic transport; Monuments; Tourist product; City transport

• Czasopismo: Turyzm
• Rocznik: 2020
• Tom: 30
• Numer: z. 1
• Strony: 107--124

Twórcy

autor

Krzysztof Kołodziejczyk

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Ashworth, G.J. (1992). Is there an urban tourism? Tourism Recreation Research, 17 (2), 3-8. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.1992.11014645
• Bąk, S. (1999). Marketingowa koncepcja produktu turystycznego. In: K. Mazurek-Łopacińska (ed.), Problemy zarządzania sferą kultury i turystyki (pp. 117-139). Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu.
• Bufe, S. (ed.) (1992). Strassenbahnen in Schlesien. Egglham: Bufe-Fachbuch-Verlag.
• Cegielski, M., Mules, T. (2002). Aspects of residents' perceptions of the GMC 400 - Canberra's V8 supercar race. Current Issues in Tourism, 5 (1), 54-70. DOI: https://doi.org/10.1080/13683500208667908
• Cohen, E. (1972). Toward a sociology of international tourism. Social Research, 1 (39), 164-189.
• Coles, T.E. (2004). Tourism and retail transactions: Lessons from the Porsche experience. Journal of Vacation Marketing, 10 (4), 378-389. DOI: https://doi.org/10.1177/135676670401000408
• Coles, T.E. (2008). International car manufactures, brandscapes and tourism: Engineering the experience economy. In: T.E. Coles, C.M. Hall (eds), International business and tourism: global issues, contemporary interactions (pp. 238-255). London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203931035
• Cudny, W. (2016). Manufaktura centre in Łódź, Poland: An example of a festival marketplace. Norwegian Journal of Geography - Norsk Geografisk Tidsskrift, 70 (5), 276-291. DOI: https://doi.org/10.1080/00291951.2016.1239654
• Cudny, W. (2018). Car tourism. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-62084-8
• Cudny, W., Horňák, M. (2016). The tourist function in a modern car factory Audi Forum Ingolstadt example. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 33, 23-38. DOI: https://doi.org/10.1515/bog-2016-0022
• Cudny, W., Jolliffe, J. (2019). Car tourism - conceptualization and research advancement. Geografický časopis/Geographical Journal, 71 (4), 319-340. DOI: https://doi.org/10.31577/geogrcas.2019.71.4.17
• Dolles, H., Dibben, M.R., Hardy, A. (2018). Motorcycle racing and neo-tribes at the Isle of Man. In: A. Hardy, A. Bennett, B. Robards (eds), Neo-tribes (pp. 119-134). Cham: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-68207-5_8
• Golonka, M., Pochwała, S. (2010). Rewaloryzacja i adaptacja zajezdni na cele muzealne w ramach projektu "Kwartał św. Wawrzyńca - budowa centrum kulturowego na krakowskim Kazimierzu". In: E. Wyka (ed.), Biuletyn Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie (z. 3) (pp. 58-70). Kraków: Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.
• Jędrysiak, T. (2011). Turystyka kulturowa w obiektach przemysłowych - zagadnienia ogólne. Turystyka Kulturowa, 6 (2011), 17-35.
• Kaczmarek, J., Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2010). Produkt turystyczny. Pomysł, organizacja, zarządzanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Kokoszkiewicz, M. (2019). Więcej zabytkowych tramwajów rusza w miasto. W tym roku aż trzy linie. Retrieved from: https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,24902299,wiecej-zabytkowych-tramwajow-rusza-w-miasto-w-tym-roku-az-trzy.html (8.01.2020).
• Kołakowski, T. (2010). Zabytki techniki i przemysłu. In: E. Lonc, S. Toczek-Werner (eds), Atrakcyjność przyrody i turystyki na Ziemi Wałbrzyskiej (pp. 174-169). Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. A. Silesiusa.
• Kołodziejczyk, K. (2011). Historia, stan i perspektywy wykorzystania w turystyce dziedzictwa wrocławskiej komunikacji tramwajowej. In: K. Widawski (ed.), Turystyka kulturowa na Dolnym Śląsku - wybrane aspekty. Tom 2 (pp. 119-150). Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kołodziejczyk, K. (2014a). Rozwój oferty turystycznych linii kolejowych północnej Walii. In: S. Tanaś, J. Mokras-Grabowska (eds), Warsztaty z Geografii Turyzmu. Vol. 4: Od autentyczności do komercji - o doświadczaniu w turystyce (pp. 139-158). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-138-8.10
• Kołodziejczyk, K. (2014b). Oferta turystycznych linii autobuswych przewożących rowery w Republice Czeskiej. Transport Miejski i Regionalny, 11, 27-34.
• Kołodziejczyk, K. (2018). Potencjał polskich miast pod względem zabytkowych tramwajów i ich wykorzystanie w turystyce. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2 (42), 209-224. DOI: https://doi.org/10.18276/ept.2018.2.42-20
• Kołodziejczyk, K. (2019). Heritage Tram Lines in Wrocław: Analysis of the tourist offer from an urban tourism perspective. Turyzm/Tourism, 29 (1), 23-34. DOI: https://doi.org/10.2478/tour-2019-0003
• Kowalczyk, A. (2005) Nowe formy turystyki miejskiej. Prace i Studia Geograficzne, 35, 155-197.
• Kowalczyk, A., Derek, M. (2010). Zagospodarowanie turystyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krejner, P. (2019). Zabytkowe tramwaje wróciły na wrocławskie torowiska. Pobrane z: https://radiogra.pl/zabytkowe-tramwaje-wrocily-na-wroclawskie-torowiska.html (8.01.2020).
• Kruczek, Z. (2011). Atrakcje turystyczne. Fenomen, typologia, metody badań. Kraków: Wydawnictwo Proksenia.
• Kubisa-Ślipko, A. (n.d.). Słownik wyrazów obcych. Wałbrzych: Wydawnictwo Aneks.
• Kucharski, J., Kikin, A. (2010). Działania na rzecz ochrony historycznego taboru tramwajowego w Krakowie. W: E. Wyka (ed.), Biuletyn Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie (z. 3) (pp. 41-47). Kraków: Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.
• Lew, A. (1987). A framework of tourist attraction research. Annals of Tourism Research, 14 (4), 553-575. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(87)90071-5
• Lipińska, I. (2011). Turystyka dziedzictwa kulturowego - wybrane aspekty ochrony prawnej parku kulturowego. Turystyka Kulturowa, 3, 14-27.
• Lubka, A., Stiasny, M. (2010). Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress.
• Lundberg, D. (1985). The Tourist Business. Nowy Jork: Van Nostrand Reinhold.
• Matczak, A. (1989). Problemy badania funkcji turystycznej miast Polski, Funkcja turystyczna. Acta Universitatis Lodziensis - Turyzm, 5, 27-39.
• Mehring, A. (2017). Komunikacja miejska w obsłudze obiektów turystycznych i rekreacyjnych. Progress. Journal of Young Researchers, 1, 84-95. DOI: https://doi.org/10.4467/25439928PS.17.007.6513
• Meyer, B. (2009). Historyczne i współczesne znaczenie transportu w turystyce. Problemy Transportu i Logistyki, 7, 149-159.
• Meyer, B. (2011). Modyfikacja funkcji pełnionych przez podstawowe formy obsługi ruchu turystycznego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 16, 9-24.
• Meyer, B. (2015). Transport jako atrakcja turystyczna. In: B. Meyer (red.), Obsługa uczestników turystyki i rekreacji. Wybrane aspekty (pp. 173-177). Warszawa: Difin.
• Middleton, V.T.C. (1996). Marketing w turystyce. Warszawa: Polska Agencja Promocji Turystyki.
• Mikos von Rohrscheidt, A. (2008). Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Gniezno: Milenium.
• Mikos von Rohrscheidt, A. (2010). Regionalne szlaki tematyczne: idea, potencjał, organizacja. Kraków: Proksenia.
• Nitkiewicz-Jankowska, A. (2006). Turystyka przemysłowa wizytówką górnośląskiego okręgu przemysłowego. Prace Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Studia i Materiały, 32 (117), 251-256.
• Nowacki, M. (1999). Atrakcje turystyczne, dziedzictwo i jego interpretacja - jako produkt turystyczny. Problemy Turystyki, 22 (2), 5-12.
• Nowacki, M. (2012). Atrakcje turystyczne: koncepcja, stan, determinanty zadowolenia osób zwiedzających. Poznań: Akademia Wychowania Fizycznego.
• Nowacki, M. (2014). Zarządzenie atrakcjami turystycznymi w świetle aktualnych badań. Folia Turistica, 31, 31-52.
• Page, S. (1995). Urban tourism, London-New York: Routledge.
• Pawlikowska-Piechotka, A. (2009). Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne. Gdynia: Novae Res.
• Płocka, J. (2009). Wybrane zagadnienia z zagospodarowania turystycznego, cz. I. Toruń: Wyd. CKU.
• Prideaux, B., Carson, D. (eds) (2011). Drive tourism: Trends and emerging markets. London-New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203880395
• Rogalewski, O. (1979). Zagospodarowanie turystyczne. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Sielicki, T. (2012). Przez wrocławskich ulic sto... Historia tramwajów we Wrocławiu. Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia.
• Sielicki, T. (2013). Historyczny tabor komunikacyjny we Wrocławiu. Wrocław: Centrum Badań nad Miastem (maszynopis).
• Smith, S. (1994). The tourism product. Annals of Tourism Research, 21 (3), 582-589. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(94)90121-X
• Stasiak, A. (2006). Produkt turystyczny - szlak. Turystyka i Hotelarstwo, 10, 9-40.
• Stasiak, A. (2007). Szlaki turystyczne - zagospodarowanie, atrakcja czy produkt turystyczny? In: P. Kuleczka (ed.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna (pp. 45-53). Warszawa: ZG PTTK.
• Stasiak, A. (2013) Produkt turystyczny w gospodarce doświadczeń. Turyzm/Tourism, 23 (1), 29-38. DOI: https://doi.org/10.2478/tour-2013-0012
• Styperek, J. (2002). Linearne systemy penetracji rekreacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
• Swarbrooke, J., Page, S. (2001). Development and Management of Visitor Attractions. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780080494500
• Widawski K., Duda-Seifert M. (eds) (2014). Turystyka przemysłowa w kontekście rozwoju zrównoważonego. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wolniewicz, Ł. (2019). Więcej kursów na Zabytkowej Linii Tramwajowej. Retrieved from: http://wroclawskakomunikacja.pl/raporty-przeglad/65-zmiany-w-rozkladach-jazdy/1612-wiecej-kursow-na-zabytkowej-linii-tramwajowej (8.01.2020).
• Wójcik, J. (2012). Stan, wykorzystanie i zagospodarowanie obiektów poprzemysłowych w Wałbrzychu i Boguszowie-Gorcach, ze szczególnym uwzględnieniem budynków i budowli pogórniczych. In: K. Widawski (ed.), Turystyka kulturowa na Dolnym Śląsku - wybrane aspekty. Tom 2 (pp. 97-117). Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Żurawicz, J. (ed.) (2013). Tramwaje w Polsce. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0867-5856.30.1.22