Edukacja dla przedsiębiorczości oparta na ekonomii behawioralnej : talent przedsiębiorczy a torowanie

• Autorzy: Beata Jamka

Warianty tytułu

Education for Entrepreneurship based on Behavioural Economics : Entrepreneurial Talent and Priming

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę zestawienia modelu przedsiębiorczości rozumianej jako talent z wybranymi aspektami dynamicznie rozwijających się neuronauk. Celem jest wskazanie potencjału błędów myślenia szybkiego, automatycznego w procesie edukacji przedsiębiorczej. Uwaga została skupiona na zjawiskach torowania, ramowania i zakotwiczenia, które odpowiednio ukierunkowane (thalerowska koncepcja "impulsu"), mogą stymulować przedsiębiorczy sposób myślenia i działania. Zastosowaną metodą badawczą jest modelowanie myślowe oraz analogie oparte na krytycznej analizie literatury z zakresu przedsiębiorczości, neuronauk, statystyki i dydaktyki. Postrzeganie przedsiębiorczości jako talentu uzmysławia powszechność jego występowania (choć na zróżnicowanym poziomie), a zatem też możliwość jego powszechnego rozwijania za pomocą dopasowanych do czasu, potrzeb i sytuacji narzędzi. Natomiast ekonomia behawioralna wskazuje drogi racjonalizowania decyzji ludzi - w odróżnieniu od ekonów - przez wykorzystanie popełnianych przez nich błędów myślenia do konstruowania architektury wyborów opartej na starannie dobranych "impulsach". Nowością jest integracja obszarów badawczych, skutkująca wskazaniem istoty, wagi i przydatności wzmacniania automatyzmów mentalnych przedsiębiorczego postrzegania sytuacji/otoczenia oraz propozycja przykładowych narzędzi działań. (abstrakt oryginalny)

EN

The article attempts to confront the model of entrepreneurship understood as a talent with selected findings of the dynamically developing neurosciences research. The aim of the article is to indicate the potential of human mind's biases when thinking fast (automatically) in entrepreneurial education process. The attention is focused on priming, framing and anchoring effects which adequately directed (Thaler's concept of nudging) may stimulate entrepreneurial ways of thinking and performing. The research method used is thought modelling and analogy based on critical analysis of literature from various areas: entrepreneurship, neurosciences, statistics, and didactics. The perception of entrepreneurship as a talent illustrates the universality of its occurrence (though at a different level), and thus the possibility of its widespread development using tools adapted to time, needs and situation. The behavioural economics on the other hand points out ways of humans' - as opposed to econs' - decisions rationalisation through taking advantage of human mind's biases to construct a choice architecture based on well-matched nudges. The novelty added by the analysis is the integration of research areas in the indication of the essence, importance and usefulness of strengthening mental automatisms of entrepreneurial perception of the situation and environment, as well as the proposition of examples of action tools. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Przedsiębiorczość; Model przedsiębiorczości; Edukacja w zakresie przedsiębiorczości; Neuronauka poznawcza

EN

Education; Entrepreneurship; Entrepreneurship model; Entrepreneurship education; Cognitive neuroscience

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2020
• Tom: 16
• Numer: nr 1 Rola przedsiębiorczości w edukacji oraz w rozwoju organizacji i układów przestrzennych = The Role of Entrepreneurship in Education and in the Development of Organisations and Spatial Systems
• Strony: 19--30

Twórcy

autor

Beata Jamka

• naukowiec niezależny, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Bargh, J.A., Chen, M., Burrows, L. (1996). Automaticity of Social Behavior: Direct Effects of Trait Construct and Stereotype Activation on Action. Journal of Personality and Social Psychology, 71(2), 230-244. Pozyskano z: https://www.psychologytoday.com/files/attachments/5089/barghchenburrows1996.pdf
• Berger, J., Meredith, M., Wheeler, S.Ch. (2008). Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(26), 8846-8849. Pozyskano z: https://www.researchgate.net
• Davidson, R.I., Begley, S. (2013). Życie emocjonalne mózgu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dąbrówka, A., Geller, E., Turczyn, R. (1993). Słownik synonimów. Warszawa: MCR.
• Diamond, J. (1996). Trzeci szympans. Warszawa: PIW.
• Draganski, B., Gaser, C., Busch, V., Schuierer, G., Bogdahn, U., May, A. (2004). Neuroplasticity: changes in grey matter induced by training. Nature, 427(6972), 311-312.
• Eagleman, D. (2012). Mózg incognito. Wojna domowa w twojej głowie. Warszawa: Carta Blanca.
• Internetowa encyklopedia PWN, hasło: iloraz inteligencji. (2019, 7 września). Pozyskano z: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/iloraz-inteligencji;3914179.html
• Englich, B., Mussweiler, Th., Strack, F. (2006). Playing Dice With Criminal Sentences: The Influence of Irrelevant Anchors on Experts' Judicial Decision Making. Personality and Social Psychology Bulletin, 32(2), 188-200. Pozyskano z: http://www.eucim-te.eu/data/dppsenglich/File/PDFSStudien/PSPB_32(1).pdf
• Eriksson, P.S., Perfilieva, E., Björk-Eriksson, T., Alborn, A.-M., Nordborg, C., Daniel, A., Peterson, D.A., Gage, F.H. (1998). Neurogenesis in the Adult Human Hippocampus. Nature Medicine, 4, 1313-1317.
• Gladwell, M. (2010). Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu. Kraków: Znak.
• Hornowski, B. (1986). Rozwój inteligencji i uzdolnień specjalnych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Jamka, B. (2014). Wzrost innowacyjności organizacji poprzez rozwój przedsiębiorczości jako talentu. W: E. Skrzypek (red.), Wpływ wiedzy na sukces organizacji w nowej gospodarce. Lublin: UMCS, 79-92.
• Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.
• Maguire, E.A., Gadian, D.G., Johnsrude, I.S., Good, C.D., Ashburner, J., Frackowiak, R.S. J. i Frith, C.D. (2000). Navigation-related structural change in the hippocampi of taxi drivers. Proceedings of the National Academy of Sciences, 97(8), 1398-1403.
• Nisbett, R.E. (2015). Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?. Sopot: Smak Słowa.
• Naukowiec.org. (2019, 19 kwietnia). https://www.naukowiec.org/wiedza/statystyka/rozklad-normalny-rozklad-gaussa_710.html
• Shook, C.L., Priem, R.L., McGee, J.E. (2003). Venture Creation and the Enterprising Individual: a Review and Synthesis. Journal of Management, 29(3), 379-399.
• Strelau, J. (1997). Inteligencja człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Surma J. (2010). Rola analogii w podejmowaniu decyzji w zarządzaniu strategicznym małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Tannenbaum, A.J. (1984).Gifted children: Psychological and educational perspectives. New York: MacMillan.
• Thaler, R.H., Sunstein C.R. (2017). Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i S-ka.
• Walker, T.D. (2017). Fińskie dzieci uczą się najlepiej. Co możemy zrobić, by nasze dzieci były szczęśliwsze, wierzyły w siebie i lubiły szkołę? Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Wissema, J.G. (2005). Technostarterzy - dlaczego i jak?. Warszawa: PARP.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20833296.161.2