Odniesienia do popkultury w uzasadnieniach orzeczeń polskich sądów

• Autorzy: Grzegorz Maroń

Warianty tytułu

References to Pop Culture in the Justifications of Polish Court Rulings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono oraz poddano ocenie praktykę wykorzystywania odniesień do popkultury w uzasadnieniach orzeczeń polskich sądów, a konkretnie odniesień beletrystycznych, kinematograficznych, biblijnych oraz ludowych przysłów. Przeprowadzone studium orzecznictwa pokazuje utylitarną wartość odwołań do kultury powszechnej z punktu widzenia funkcji uzasadnienia sądowego. Niniejsza kategoria źródeł pozaprawnych posiada potencjał w realizacji celów eksplanacyjnych, perswazyjnych i epideiktycznych uzasadnień judykatów. Odniesienia popkulturowe w uzasadnieniach stanowią jeden ze sposobów uczynienia orzeczeń bardziej komunikatywnymi i zrozumiałymi dla adresata - zwłaszcza nieprawnika - sprzyjając poprawie społecznego wizerunku sądownictwa. Autor zaznacza, że nawiązania do kultury masowej w uzasadnieniach mogą pełnić jedynie rolę subsydiarną wobec konwencjonalnej argumentacji jurydycznej. Postuluje także pewną powściągliwość i refleksyjność w posługiwaniu się przez sędziów tą kategorią środków ekspresji, tak aby cytaty i przykłady czerpane z popkultury nie sprowadzały się do językowej ornamentyki i grafomaństwa.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents and evaluates the practice of using references to pop culture in the justifications of Polish court rulings, specifically fiction, cinematographic, biblical and folk proverbs. The conducted case-law study shows the utilitarian value of references to popular culture from the point of view of the judicial justification function. This category of non-legal sources has the potential to pursue explanatory, persuasive and epideictic justifications of court rulings. Pop culture references in justifications are one way of making judgments more communicative and understandable to the addressee - especially non-lawyers - while also helping to improve the social image of the judiciary. The author points out that references to mass culture in justifications can only play a subsidiary role in conventional juridical argumentation. He also postulates some restraint and reflectiveness in the use of this category of means of expression by judges, so that quotes and examples derived from pop culture are not reduced to linguistic ornamentation and graphomania.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Orzecznictwo sądu; Kultura; Antropologia kultury; Obszar kulturowy; Wpływ kulturowy

EN

Judicial decision; Culture; Cultural anthropology; Cultural area; Cultural influence

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 5
• Strony: 25--41

Twórcy

autor

Grzegorz Maroń

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Bladowski B., Metodyka pracy sędziego cywilisty, Warszawa 2013.
• Cardozo B., Law and literature, "Yale Review" 1925/14.
• Czapracka A., Zasady Etyki Sędziowskiej - Teoria i Praktyka, "Krajowa Rada Sądownictwa" 2011/4.
• Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
• Góra-Błaszczykowska A., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnień orzeczeń sądowych [w:] Sine Ira Et Studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
• Gudowski J., Uzasadnienie orzeczeń Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych [w:] Uzasadnienia decyzji stosowania prawa, red. M. Grochowski, I. Rzucidło-Grochowska, Warszawa 2015.
• Kaleta K., Wykładnia prawa jako forma władzy politycznej. Stanowiska wobec interpretacji konstytucji w doktrynie francuskiej [w:] Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty, red. T. Stawecki, J. Winczorek, Warszawa 2014, LEX nr 369332353.
• Klimowicz M., Sędzia Tomasz Ignaczak - wyroki nie muszą być nudne i trudne!, https://kruczek.pl/sedzia-tomasz-ignaczak-wyroki/.
• Łętowska E., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnienia sądowego, "Państwo i Prawo" 1997/5.
• Malarecki P., Oddać konstytucję obywatelom, "Palestra" 2010/11-12.
• Maroń G., Odwołania biblijne w uzasadnieniach wyroków sądowych. Komparatystyczne studium orzecznictwa polskiego, czeskiego i irlandzkiego - przegląd orzecznictwa, "Glosa. Prawo gospodarcze w orzeczeniach i komentarzach" 2020/1.
• Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2019/2.
• Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w uzasadnieniach sądowych orzeczeń, "Przegląd Sądowy" 2019/1.
• Maroń G., Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym, Rzeszów 2018.
• Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w opiniach rzeczników generalnych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, "Przegląd Prawa Publicznego" 2018/10.
• Parchomiuk J., Odwołania do Ewangelii w orzeczeniach sądów administracyjnych [w:] Veritatem in caritate. Księga jubileuszowa z okazji 70. urodzin Księdza Biskupa Profesora Jana Śrutwy, red. W. Depo, M. Leszczyński, T. Guz, P. Marzec, Lublin 2011.
• Safjan M., Wyzwania dla państwa prawa, Warszawa 2007.
• Sobczak J., Język uzasadnień orzeczeń sądowych [w:] Język i prawo, red. A. Jakuszewicz, Bydgoszcz 2018.
• Stevenson D., Writing Effective Opinions, "Judicature", 1975/October.
• Strzembosz A., Zając M., Bezprawie i niesprawiedliwość, https://www.tygodnikpowszechny.pl/bezprawie-i-niesprawiedliwosc-148459.
• Szczęsny M., Kafejka "Prosto o prawie" - wywiad z Prezes warszawskiej Iustitii, https://kruczek.pl/wywiad-iustitia/.
• Wejman F., Prawo do ciekawego uzasadnienia. Uwagi na tle porównania amerykańskich i polskich uzasadnień wyroków sądowych, http://www.inpris.pl/fileadmin/user_upload/documents/INPRIS_THEMIS_Uzasadnienia_Konferencja_2013_w_SN.pdf.
• Witkin B., Manual on Appellate Court Opinions, St Paul 1977.
• Zoll F., Wirtuoz prawa [w:] Rozprawy z prawa cywilnego, własności intelektualnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. B. Gawlikowi, red. F. Zoll, Warszawa 2012.