Instytucjonalne wykluczenie emerytalne w wąskim ujęciu jako rodzaj wykluczenia finansowego w Polsce

• Autorzy: Kamila Stańczak-Strumiłło

Warianty tytułu

Institutional Pension Exclusion as a Narrow Approach to a Type of Financial Exclusion in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka wykluczenia finansowego stanowi istotny obszar badań we współczesnej nauce finansów głownie ze względu na poważne skutki jakie zjawisko to implikuje zarówno w makro (dla gospodarki, sektora finansowego), jak i mikro skali (dla konsumentów usług finansowych). Obserwując zmiany w demografii (wydłużanie się życia, starzenie społeczeństw) oraz spadek prognozowanych stóp zastąpienia w bazowych systemach emerytalnych szczególnego znaczenia nabiera kategoria wykluczenia emerytalnego, polegająca na ograniczonym dostępie jednostek do produktów emerytalnych. Celem artykułu jest określenie istoty i miary wykluczenia emerytalnego oraz próba kwantyfikacji tego zjawiska w Polsce w latach 2006-2017. O oryginalności opracowania stanowi autorska definicja instytucjonalnego wykluczenia emerytalnego w szerokim i wąskim ujęciu, a także podjęta próba pomiaru instytucjonalnego wykluczenia emerytalnego w wąskim ujęciu obejmująca analizę zmian liczby uczestników dobrowolnych programów emerytalnych, wskaźników penetracji poszczególnych programów emerytalnych, oraz odsetka osób aktywnych ekonomicznie, nie korzystających z produktów emerytalnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The issue of financial exclusion is an important area of research in modern finance science, mainly due to the serious effects that this phenomenon implies in both the macro (for the economy and the financial sector) and micro scale (for consumers of financial services). Observing changes in demography (increasing life expectancy, aging of societies) and a drop in forecasted replacement rates in basic pension systems, the category of pension exclusion, which involves limited access of individuals to pension products, is of particular importance. The purpose of this paper is to determine the nature and measure of pension exclusion and attempt to quantify this phenomenon in Poland in the years 2006-2017. The originality of the study is the author's definition of institutional pension exclusion in both a broad and narrow perspective, as well as the attempt to measure institutional retirement exclusion in specific avenues, including: the analysis of changes in the number of voluntary pension scheme participants, penetration rates for individual pension programs and the percentage of economically active people not using pension products. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wykluczenie finansowe; Emerytury; Programy emerytalne

EN

Financial exclusion; Pensions; Retirement programs

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 23 (72)
• Strony: 168--179

Twórcy

autor

Kamila Stańczak-Strumiłło

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Aktywność ekonomiczna ludności Polski, raporty za lata 2006-2017, GUS, Warszawa, https://stat.gov.pl.
• Anderloni L., Carluccio E.M., 2007: Access to bank accounts and payment services. New Frontiers in Banking Services, Springer, Berlin, s. 7.
• Biuletyny roczne. Rynek PPE, raporty za lata 2006-2017, KNF, Warszawa, https://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_roczn e/roczne_ppe.html.
• Borcuch A., Instytucja wykluczenia finansowego w wymiarze płatności bezgotówkowych, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae., Rok 16, Nr 1, Wydział Zarządzania i Administracji Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2012.
• European Commission, Financial Services Provision and Prevention of Financial Exclusion, Brussels 2008, s. 9-10, www.fininc.eu.
• Informacje liczbowe o rynku IKE, raporty za lata 2006-2017, KNF , Warszawa, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKE/d ane_ike.html.
• Informacje liczbowe o rynku IKZE, raporty za lata 2012-2017, KNF Warszawa, https://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKZE /dane_ikze.html.
• Kempson E., Policy Level Response to Financial Exclusion in Developer Countries: Lessons for Developing Countries, Paper for Access to Finance: Building Inclusive Financial Systems, World Bank, Washington 2006.
• Kempson, E., Whyley C., Understanding and combating financial exclusion, Insurance Trends, Vol. 21/1999.
• Kempson, E., Whyley, C., Kept in or opted out? Understanding and combating financial exclusion, Policy Press, Bristol 1999.
• Koźliński T., Wykluczenie płatnicze w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej, NBP, Warszawa 2010, https://www.nbp.pl/systemplatniczy/wykluczeniefinansowe/download/wykluczenie_platnicze_w_ polsce_i_innych_krajach_ue.pdf.
• Leyshon A., Thrift N., Geographies of financial exclusion, financial abandonment in Britain and the United States, Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 20, No. 3, Bristol 1995.
• Metainformacje. Słownik pojęć, GUS, Warszawa 2011, https://stat.gov.pl/metainformacje/slownikpojec/ pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1126,pojecie.html.
• Penczar M. (red.), Rola edukacji finansowej w ograniczaniu wykluczenia finansowego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2014.
• Pracownicze Programy Emerytalne w 2017 roku, KNF, Warszawa 2018, s. 37-38, https://www.knf.gov.pl/?articleId=62266&p_id=18.
• Sikora P., Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) - co to takiego i kiedy wejdzie w życie, Gazeta Prawna.pl, artykuł z dnia 16.04.2019, https://www.gazetaprawna.pl/ppk/artykuly/1315274,ppkpracownicze- plany-kapitalowe-kiedy-wejda-w-zycie-skladki-wyplata.html.
• Strategia rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce na lata 2009-2013, NBP, ZBP, Koalicja na Rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, Warszawa 2009, http://www.nbp.pl/SystemPlatniczy/Obrot_bezgotowkowy/rob_projekt.pdf.
• Szopa B., Szopa A., Wykluczenie finansowe a wykluczenie społeczne, Zeszyty Naukowe PTE, nr 11, Kraków 2011.
• Ustawa z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215).
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2018.0.1509).

Identyfikatory

DOI

10.22630/PEFIM.2020.23.72.14